Ý kiến bạn đọc
Quy hoạch phân khu sông Hồng như sông Seine… có như mơ?
Theo cơ quan Truyền thông: Buổi chiều ngày 21/8/2020, Thường trực Thành ủy Hà Nội làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Xây dựng về kết quả phối hợp công tác giữa Bộ Xây dựng và UBND thành phố Hà Nội. Trong buổi làm việc, có nội dung quy hoạch phân khu sông Hồng là một điểm nhấn, được nhân dân đồng tình.
Bờ bãi ven sông Hồng |
Tuy nhiên sau buổi làm việc này, tôi cho rằng cơ quan thẩm quyền cần chỉ đạo định hướng quy hoạch phân khu sông Hồng thật cụ thể, rõ ràng. Và ước mơ biến đôi bờ sông Hồng sẽ đẹp như sông Seine ở thủ đô Paris (Pháp); hay sông Tiền Đường (nơi xưa kia Thúy Kiều đắm mình) ở thành phố Hàng Châu, thuộc tỉnh Chiết Giang (Trung quốc); hay sông Nê-va ở thành phố Xanh-pê-téc-bua (Nga)…
Bởi vì sông Hồng dài 1.149 km, có lưu lượng nước (Q= m3/s) rất lớn. Trong khi đó, đơn cử sông Seine chỉ dài 776 km, có lưu lượng nước trung bình, nên chẳng cần phải có đê kè 2 bên như sông Hồng. Đây chính là điểm khác biệt cơ bản giữa các con sông này.
Mô tả chi tiết sông Hồng bao gồm dòng sông, rồi đến phạm vi 2 bãi bồi ở đôi bờ, được giới hạn, bao khoanh, án ngữ bởi 2 con đê. Diện tích lưu vực sông Hồng cũng được xác định bởi diện tích dòng sông, cộng với diện tích 2 bãi sông. Và từ đó xác định được lưu lượng (Q= m3/s) của sông.
Đặc biệt, đầu nguồn và thượng lưu sông Hồng có chiều dài 649 km, lại thuộc địa phận nước Trung Quốc. Thuộc địa phận nước Việt Nam ở cuối nguồn và phía hạ lưu sông chỉ có chiều dài 500 km.
Như vậy nước ta có hoàn toàn chủ động với những quy hoạch thoát lũ, dự án công trình trị thủy sông Hồng, với tần suất lũ lịch sử theo tính toán lý thuyết tới 125 năm, hoặc tới 500 năm, thậm chí tới 700 năm được không? Hay chỉ là chủ quan, duy ý chí, “đếm cua trong hang”. Bởi vì nước ta chỉ là chủ của non nửa chiều dài con sông.
GS.TS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch hội Thủy lợi Việt Nam cũng cho rằng việc tính toán lượng lũ về, xem có vượt quá khả năng, sức chứa của sông Hồng hiện tại (dự tính 1 tỷ m3 nước), là một bài toán khó (Báo Khoa học & Đời sống, số 36, ngày 24/3/2017).
Vì thế, nếu quy hoạch kiến trúc xây dựng công trình, nhà phố trong phạm vi 2 bãi sông Hồng, hậu quả lưu vực của sông sẽ bị thu hẹp, dẫn đến lưu lượng (Q= m3/s) sẽ bị giảm thiểu, liệu có thể đáp ứng được những cơn lũ lịch sử? Hay những công trình, nhà phố này sẽ bị lũ tràn ngập, với vận tốc tăng đột biến, phá hỏng? Đấy là còn chưa kể đến tính mạng người Dân sống trong những nhà phố này sẽ ra sao?
Tôi nhớ lại ý tưởng “sáng kiến, điếc không sợ súng”, quá mạo hiểm của 1 quan chức Hà Nội, từ mùa Xuân 2017, đã định cho lập dự án lấn chiếm đất 2 bãi sông Hồng. Bằng cách phá 2 con đê cũ, đồng thời đắp xây 2 con đê mới, có thể ví như công trình “Vạn lý trường thành” ở Hà Nội. Cụ thể dự án khoảng cách 2 con đê hiện tại, từ bên tả ngạn sang bên hữu ngạn có đoạn rộng nhất tới 3,5 km; nếu phá 2 con đê cũ để xây 2 con đê mới thì khoảng cách từ bên tả ngạn sang bên hữu ngạn chỉ còn rộng 1,5 km.
Dôi bờ sông NêVa (Nga) |
Như thế tuy lấn chiếm được 2 km đất bãi để xây dựng công trình, nhà phố; nhưng như vậy, lưu vực sông Hồng sẽ càng bị thu hẹp hơn và lưu lượng (Q= m3/s) bị giảm đi rất nhiều. Hậu quả khi lũ lịch sử xuất hiện, ai dám bảo đảm dòng nước lũ không tràn qua đê mới? Sẽ có thể dẫn đến “tức nước vỡ bờ” (vỡ đê) cho dù đê mới xây bằng bê tông cốt thép.
Do đó, ý tưởng nêu trên không phải thượng sách, nếu chưa muốn nói “coi Trời bằng vung”. Chả lẽ với diện tích thủ đô Hà Nội hiện nay rộng 3.329 km2 (rộng gấp hơn 3 lần diện tích cũ) vẫn chưa đủ, để phải hạ sách quy hoạch kiến trúc xây dựng công trình, nhà phố trên 2 bãi bồi ven sông Hồng?
Tôi thiết nghĩ, chỉ xúc tiến quy hoạch phân khu sông Hồng gồm các hạng mục khả thi như: Làm đường bê tông có bề rộng thật khang trang bao quanh “cô lập” những công trình, nhà Dân đã xây dựng tự phát ở 2 bãi sông. Và làm 1 số đường (bê tông) kết nối cho các loại xe máy Nông nghiệp hoạt động gieo trồng, thu hoạch rau, màu (đỗ, lạc, vừng, ngô, khoai…) trên diện tích 2 bãi sông. Có thể xây kè 2 bên dòng sông bờ sông với bãi sông...
Và có thể ví 2 bãi sông Hồng như “2 miếng Vàng” phù sa gieo trồng rau, màu xanh tươi, được che chắn bởi 2 con đê hiện tại; để có lưu vực lớn, hy vọng thoát được lưu lượng lũ lịch sử.
Mặt khác, khoảng cách rộng rãi giữa đôi bờ sông Hồng hiện tại đã tạo ra không gian bao la, lý tưởng tuyệt vời, với môi trường thoáng đãng, trong lành, hiếm thủ đô nước nào trên Thế giới có được. Cho nên từ bây giờ và mãi mãi, chúng ta cần giữ gìn khoảng cách không gian tuyệt vời này.
Nguyễn Thành Lập