Tòa cấp cao tại Tp. HCM tuyên hủy bản án sơ thẩm của tòa Đồng Tháp
Sáng 10/8, trong phiên tòa cấp cao tại Tp. HCM, chủ tọa phiên tòa Vũ Ngọc Vinh sau khi kết thúc phần tranh tụng và hội chẩn đã ra phán quyết: Hủy bản án sơ thẩm trong vụ kiện “quyết định hành chính, hành vi hành chính” trong lĩnh vực đất đai ở tỉnh Đồng Tháp.
Đây là vụ khiếu kiện kéo dài 36 năm, trải qua nhiều thế hệ lãnh đạo nhưng bị đơn không có những quyết định hành chính đúng luật để nguyên đơn có thể “tâm phục khẩu phục” và theo đuổi vụ kiện qua hai đời.
Tóm tắt vụ việc: Gia đình bà Thái Thị Mừng (1931- 2013) cùng chồng là Võ Văn Đạt (1930- 1971) được thừa hưởng đất của ông bà để lại tại phường An Thạnh, Tx Hồng Ngự. Diện tích đất là 6.566m2 theo bằng khoán điền thổ số 63 do Trưởng ty Điền địa cấp ngày 2/11/1942, sao lục bản đồ ngày 10/9/1970, giấy xác nhận của chính quyền địa phương ngày 28/12/1995.
Năm 1984, Ủy ban nhân dân huyện Hồng Ngự trưng dụng diện tích là 2.774m2 đất của gia đình nhưng không có quyết định thu hồi đất. Sau khi trưng dụng đất bỏ trống nên gia đình bà Mừng tiếp tục sử dụng 13 năm. Đến ngày 13/3/1997, Ủy ban nhân dân huyện Hồng Ngự ban hành quyết định số 218/QD-UB “Giải quyết trả thành quả lao động khu đất ao thủy sản”. Do bồi thường không đúng với bảng giá đất của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp nên bà Mừng khiếu nại.
Ngày 23/6/1998 Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp ban hành quyết định số 181/QĐ UB- ND về việc giải quyết tranh chấp giữa huyện Hồng Ngự và bà Mừng với Ban kiến thiết ao thủy sản. Ngày 26/11/2002, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Hồng Ngự ra quyết định số 1039/QĐ UB về việc “cưỡng chế thi hành quyết định 181/QĐUB- ND”. Bà Mừng khiếu nại nhiều năm đến nhiều cấp có thẩm quyền nhưng vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng.
Toàn cảnh phiên tòa phúc thẩm |
Ngày 13/1/2016, Thanh tra Chính phủ thành lập Tổ công tác theo công văn số 343/CIII-NV3 có kết luận: “Năm 1984, khi quy hoạch đất của 5 hộ gia đình làm chợ, ao nuôi thủy sản nhưng ủy ban nhân dân huyện Hồng Ngự không ban hành quyết định thu hồi đất, không có giấy trưng dụng, trưng thu, biên bản thu hồi đất. Như vậy Ủy ban Nhân dân huyện Hồng Ngự không thực hiện đúng quy định tại khoản c, mục 3, phần V của quyết định 201/QĐ-CP ngày 1/7/1980 của Hội đồng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý ruộng đất trong cả nước”.
Dẫu rằng đã có kết luận của thanh tra Chính phủ, việc thực thi luật pháp đương nhiên là phải căn cứ vào các quy định đã có hiệu lực vào thời điểm giải quyết lợi ích cho người dân bị thu hồi đất. Nhưng qua nhiều cuộc làm việc, bằng cách áp đặt ý chí chủ quan của chính quyền, bỏ qua lợi ích hợp pháp của người dân khiến việc khiếu kiện kéo dài.
Năm 2013, bà Thái Thị Mừng ốm nặng và qua đời mà vẫn chưa nhìn thấy những lợi ích hợp pháp của mình được nhà nước đền bù thỏa đáng. Sau khi bà Mừng chết, gia đình bà ủy quyền cho người con gái thứ 8 là cô Võ Thị Sum (SN 1968) tiếp tục theo đuổi việc khởi kiện.
Ngày 19/11/2019, Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã mở phiên tòa “Khiếu kiện quyết định hành chính, vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai”. Tại đây, những chứng lý đã được làm rõ và các quy định của nhà nước trong việc thu hồi đất đai đã được trưng ra nhưng một lần nữa, tòa lại ra phán quyết theo ý chí chủ quan khiến nguyên đơn lại phải tiếp tục kháng cáo.
Vụ án đã được Tòa án nhân dân Cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh thụ lý số 55/2020/TLPT ngày 14/01/2020.
Tại phiên tòa phúc thẩm, cùng với ý kiến tranh tụng của nguyên đơn, các luật sư và các thẩm phán với ý kiến của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao, ông Bùi Hữu Nghĩa, chủ tọa phiên tòa đã tuyên: Hủy bản án sơ thẩm, giao cho tòa Đồng Tháp xem xét lại vụ án.
Việc khiếu kiện kéo dài, trải qua nhiều đời lãnh đạo cho thấy tư duy nhiệm kỳ với sự tắc trách của cán bộ đương chức với lợi ích hợp pháp của người dân vẫn là vấn nạn khá phổ biến hiện nay, đặc biệt là ở tỉnh Đồng Tháp.
P T H