"Thần thiêng nhờ bộ hạ"
Câu nói của cổ nhân dù là thời nào có lẽ cũng luôn đúng. Bất kỳ ai, dù tài đến mấy, kể cả các bậc vua chúa thời xưa hay những chính khách lỗi lạc thì cũng không thể hiểu sâu, tường tận được hết tất cả mọi lĩnh vực. Mỗi cơ quan đơn vị, bộ ngành muốn thành công, ngoài tâm và tầm của người lãnh đạo thì vai trò của bộ phận tham mưu, giúp việc là vô cùng quan trọng.
Tham mưu, giúp việc là lực lượng không thể thiếu tại mỗi cơ quan đơn vị. Đội ngũ tham mưu phải là những người có tri thức, tư duy, giỏi về một lĩnh vực cụ thể, có khả năng phân tích khoa học, dự báo qua đó đề xuất sát với tình hình thực tế. Ý kiến tham mưu đề xuất là các căn cứ quan trọng để người lãnh đạo đưa ra những chủ trương, quyết định cả chiến lược lâu dài và ngắn hạn để phát triển cơ quan, đơn vị mình. Chính vì vậy lãnh đạo phải đánh giá đúng, sáng suốt lựa chọn những người tinh thông về từng lĩnh vực để phát huy trí tuệ của họ.
Người lãnh đạo cũng là con người, không ai có thể biết hết, hiểu hết và dám tự nhận mình là chuyên gia ở tất cả các lĩnh vực, mà phải là người đủ uy tín để tập hợp những người có trình độ, giúp mình để cho ra những quyết sách qua đó mang lại kết quả hoạt động, sản xuất tích cực cho cơ quan, đơn vị. Cái tài của người lãnh đạo là biết chọn đúng và tập hợp, sử dụng tri thức, trí tuệ, phát huy sở trường của từng cá nhân trong bộ phận tham mưu, giúp việc.
Đội ngũ tham mưu giỏi thì chắc chắn sẽ tham mưu, gợi mở, đề xuất những đường hướng đúng đắn, phù hợp, khả thi để cơ quan, đơn vị, bộ ngành thậm chí tầm quốc gia phát triển đi lên. Sử sách xưa từng ghi lại đã có không ít bậc vua chúa nghe theo những gian thần hoặc tin theo những thông tin ngụy tạo mà ảnh hưởng tiêu cực đến triều chính thậm chí đe dọa đến sự tồn vong của quốc gia, dân tộc.
Minh họa |
Thời đại công nghệ 4.0 dù thông tin có thể nói là bão hòa, thế giới dường như “phẳng” hơn, thu hẹp hơn. Từ người dân đến lãnh đạo cấp cao có nhiều kênh để tiếp cận, thu nhận thông tin. Lãnh đạo có thể dựa vào các thông tin tự cập nhật để đưa ra những định hướng, quyết sách cho cơ quan, đơn vị mình, nhưng chắc chắn không thể bỏ qua vai trò của đội ngũ tham mưu, nếu không muốn nói là vai trò của họ ngày càng quan trọng.
Khi thế giới “phẳng” hơn thì những hình ảnh, phát ngôn của người lãnh đạo, các hoạt động, sản xuất của cơ quan, đơn vị được thông tin nhanh hơn. Đặc biệt trong thực tế cuộc sống, những mặt trái, những nội dung, hình ảnh có tính chất tiêu cực lại thường được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Chính vì vậy quản trị thời công nghệ 4.0 người lãnh đạo chắc chắn vẫn rất cần đội ngũ tham mưu giỏi. Nếu người đứng đầu mỗi cơ quan, đơn vị, bộ ngành sáng suốt, chọn đúng thì việc lãnh đạo, quản trị chắc chắn sẽ “nhàn” hơn, khả năng cơ quan đơn vị, bộ ngành mình sẽ thành công, phát triển đi lên theo hướng tích cực là điều khả thi, có thể nhận được trong tương lai gần.
Thực tế cho thấy, chất lượng đội ngũ cán bộ tham mưu gắn liền với chất lượng “sản phẩm” - thành công hay thất bại của mỗi chủ trương, quyết sách, phát triển đi lên hay giậm chân tại chỗ, thậm chí thụt lùi của mỗi cơ quan, đơn vị, bộ ngành.
Tham mưu là tư vấn, gợi mở, đề xuất để lãnh đạo đưa ra những chủ trương, đường hướng nhằm phát triển cơ quan, đơn vị khác với những việc phục vụ bình thường. Dù ở một góc độ nào đó thì bộ phận tham mưu cũng là phục vụ, nhưng là dùng tri thức, chất xám, khác với việc phục vụ nhu cầu sinh hoạt, đi lại hàng ngày của người lãnh đạo.
Xưa Tô Hiến Thành là Thái phó triều Lý, ông là viên quan văn võ song toàn, công minh chính trực, từng được mệnh danh như Gia Cát Lượng bên Trung Hoa. Ông là quan đại thần phụ chính cho hai triều vua nhà Lý là Lý Anh Tông và Lý Cao Tông. Theo Đại Việt sử ký toàn thư thì, khi ông lâm bệnh nặng được Vũ Tán Đường hầu hạ tận tụy, hết mình nhưng khi được đề nghị tiến cử người thay mình thì ông lại đề cử Trần Trung Tá, bởi theo ông hầu hạ thì không ai hơn được Vũ Tán Đường, nhưng để phò Vua, giúp triều đình thì chỉ có thể là Trần Trung Tá. Rất tiếc khi ông mất, sự tiến cử đó không được thực hiện, đó có thể là một phần nguyên nhân dẫn đến triều Lý suy vong.
Bài học xưa về người phò tá, tham mưu có lẽ vẫn luôn có tính thời sự trong việc chọn người tài, phò tá, tham vấn cho người đứng đầu để đưa ra những quyết định sáng suốt, sát thực tế, qua đó góp phần đưa cơ quan đơn vị, bộ ngành phát triển đi lên. Rất tiếc hiện nay không ít người trong bộ máy tham mưu mà thiên hạ vẫn bàn tán là “mưu thì ít mà tham thì nhiều”.
Người tham mưu sát, đúng, có tầm nhìn khác với những người giỏi hầu hạ, dạ vâng.
Nguyễn Đức Luyện