Thái Nguyên: Chùa Lũ Yên – Di tích hàng trăm năm tuổi kêu cứu trong vô vọng!
Quần thể di tích Đình - chùa Lũ Yên, xã Đào Xá, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên có niên đại hàng trăm năm tuổi đang xuống cấp nghiêm trọng. Nguy cơ sập đổ cao trong mùa mưa bão.
Chùa Lũ Yên xuống cấp trầm trọng
Chùa Lũ Yên thuộc khu di tích Đình - Chùa Lũ Yên, xã Đào Xá, huyện Phú Bình là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh. Nơi đây đang lưu giữ một khối lượng tư liệu Hán Nôm quý giá mà nhiều nơi không còn lưu giữ được, đó là 10 bia, 1 khánh đá, 4 đạo sắc phong, 1 bản thần tích - thần sắc, 3 câu đối.
Các bia đá chứa nhiều tư liệu quý được lưu giữ trong quần thể di tích Chùa Lũ Yên. |
Trong số các tư liệu Hán Nôm tại khu di tích đình - chùa Lũ Yên kể trên số bia đá chiếm nhiều hơn cả, đa dạng về kích cỡ, phong phú về văn phong, có cảm tác bằng thơ văn. Trong đó có các bia đá được dựng từ thời Lê Vĩnh Thịnh năm Tân Mão (1711). Ngoài ra tại đây còn nhiều bia đá khác ghi nhớ những cá nhân đã công đức, tôn tạo lại chùa trong giai đoạn từ năm 1819 đến 1831.
Bên cạnh đó, chùa Lũ Yên đang lưu giữ tư liệu 03 đạo sắc phong của Vua Khải Định thứ 9 (1924) về việc thờ phụng các vị thần đã có công cho đất nước, che chở cho nhân dân. Đồng thời, tại đây còn lưu trữ nhiều câu đối với nội dung ca ngợi đạo Phật và cầu mong cho đất nước thanh bình.
Có thể thấy, những tư liệu Hán Nôm ở quần thể di tích đình chùa Lũ Yên là một nguồn tư liệu quý, đặc biệt là sưu tập văn bia cho thấy quần thể di tích này là một trong những trung tâm sinh hoạt Phật giáo của nhân dân địa phương. Đặc biệt là tầng lớp nho sỹ đương thời được trổ tài qua các tác phẩm trong đó có văn bia - một loại hình văn bản văn học độc đáo ngắn gọn, xúc tích, giàu tính xác thực.
Do đó, những tư liệu Hán Nôm ở đây cần được bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị góp phần giới thiệu quảng bá về một trong những danh lam cổ kính ở miền quê sông đào huyện Phú Bình – Trích Thông báo Hán Nôm học 2012,tr.853-858.
Tuy nhiên, trong những năm trở lại đây, chùa Lũ Yên mặc dù đã được người dân và chính quyền địa phương trông coi và gìn giữ thế nhưng, với chất liệu xây dựng bằng vôi vữa từ hàng trăm năm trước ngôi chùa có thể sập đổ bất cứ lúc nào. Đặc biệt trong mùa mưa bão đang đến cần kề.
Theo người dân địa phương, vào cuối năm 2018, do mưa bão lớn, một bức tường của chùa đã bị đổ hoàn toàn. Chân các cột trụ đang có hiện tượng mối xông khó kiểm soát. Do đó, các vật liệu bằng gỗ phơi mưa, phơi nắng đã dần có hiện tượng hư hỏng nặng. Nếu trong thời gian tới không có phương án phục hồi, bảo quản sớm thì khó lòng khắc phục. Bởi lẽ, kể từ khi có hiện tượng xuống cấp nghiêm trọng, người dân đã không dám đến gần nên việc bảo quản lại càng khó khăn hơn.
Một bức tường của chùa Lũ Yên đã đổ sập, mái nhà đang được chống tạm bợ. |
Chủ trương tu bổ có đang nằm trên giấy?
Theo thông tin từ trang thông tin Huyện Phú Bình, UBND tỉnh đồng ý giao UBND huyện Phú Bình thực hiện tu bổ, tôn tạo di tích chùa Lũ Yên, xã Đào Xá theo đề nghị của UBND huyện Phú Bình và Sở Văn hóa Thể thao Du lịch. Với nguồn kinh phí từ xã hội hóa.
Người dân cho rằng, dù chủ trương này đã có từ lâu nhưng đến nay không biết đến bao giờ được thực hiện. Bởi lẽ, chùa Lũ Yên là nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng - trung tâm sinh hoạt Phật giáo chính của nhân dân địa phương.
“Cứ đến tuần rằm, mùng một, chúng tôi chỉ biết đứng nhìn từ xa dù rất muốn lại gần. Mỗi lần hỏi thông tin bao giờ được sửa chữa thì chỉ nhận lại hai từ “sắp rồi” mà không có ngày giờ, kế hoạch cụ thể”. Liệu rằng, kế hoạch cải tạo vẫn được các cơ quan chức năng tiếp tục cho nằm trên giấy trong khi mùa mưa lũ năm nay đang đến gần.
Trước thực trạng trên, người dân đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên, Sở Văn hóa Thể thao Du Lịch, UBND huyện Phú Bình, UBND xã Đào Xá cùng các đơn vị liên quan sớm vào cuộc thực hiện tu bổ, tôn tạo lại công trình di tích lịch sử cấp tỉnh chùa Lũ Yên.
Hoàng Nam