Tổng Cục Hải Quan:
Hải quan Việt Nam phát hiện và xử lý 16 doanh nghiệp vi phạm xuất xứ hàng hóa xuất khẩu
Chiều nay, 06/07/2020, Tổng Cục Hải Quan đã tổ chức buổi họp báo về kết quả hoạt động kiểm tra, điều tra xác minh các vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng hóa Việt Nam, đồng thời ngành Hải quan đang phối hợp với Bộ Công an điều tra 1 vụ việc có dấu hiệu làm giả chứng từ chứng nhận xuất xứ.
Cuộc họp báo được tổ chức dưới sự chủ trì của lãnh đạo Cục Kiểm tra sau thông quan, Cục Điều tra chống buôn lậu và có sự tham gia của Lãnh đạo Văn phòng Bộ Tài Chính, các đơn vị Vụ, Cục thuộc Tổng Cục Hải Quan và đại diện các cơ quan báo chí.
|
Ông Trần Mạnh Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan - Tổng cục Hải quan cho biết: Trong thời gian qua, để lợi dụng ưu đãi thuế quan của Việt Nam được hưởng đối với các nước ký kết hiệp định, đã nổi lên vấn đề lợi dụng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi đối với các hàng hóa xuất khẩu.
Trong số các ngành hàng của Trung Quốc bị áp đặt bổ sung thuế có nhiều ngành hàng thuộc nhóm ngành hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ có kim ngạch tăng đột biến như: đồ điện tử, hàng may mặc, da giày, xe đạp, đồ gỗ nội thất, mặt hàng sắt thép, tấm pin năng lượng mặt trời.
Nhập khẩu hàng hóa, lắp ráp đơn giản, “dán tem” hàng Việt Nam
Để triển khai chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính về việc ngăn chặn tình trạng gian lận xuất xứ, ngành Hải quan đã triển khai chuyên đề chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp. Từ kết quả kiểm tra, xác minh thấy nổi lên một số phương thức gian lận phổ biến như:
+ Doanh nghiệp đầu tư dây chuyền sản xuất sơ sài, thực hiện các công đoạn lắp ráp, chế biến giản đơn thuộc các công đoạn sản xuất giản đơn quy định tại Điều 9, Nghị định số 31/2018/NĐ-CP.
+ Các doanh nghiệp giai đoạn đầu chưa hoàn thành giai đoạn đầu tư lắp ráp dây chuyền máy móc nhưng đã có sản phẩm xuất khẩu (doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu dưới dạng bán thành phẩm về chỉ thực hiện lắp ráp giản đơn hoặc nhập khẩu dưới dạng sản phẩm hoàn chỉnh về chỉ thay đổi bao bì, nhãn mác).
|
+ Các doanh nghiệp đã có dây chuyền máy móc nhưng sản phẩm xuất khẩu không đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ Việt Nam theo quy định của pháp luật.
100% doanh nghiệp điều tra, kiểm tra đều vi phạm
Toàn ngành Hải quan đã thực hiện kiểm tra, điều tra xác minh 76 vụ việc, phát hiện 24 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng xuất khẩu; phối hợp với Bộ Công an điều tra 01 vụ việc có dấu hiệu làm giả giấy chứng nhận xuất xứ.
Đã thực hiện tịch thu 3.590 xe đạp nguyên chiếc, hơn 4.000 bộ linh kiện xe đạp và hơn 12 nghìn bộ linh phụ kiện lắp ráp tủ bếp là tang vật vi phạm.
|
Đã thu hơn 33 tỷ đồng (bao gồm số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính và trị giá tang vật vi phạm bị tịch thu).
Kết quả cụ thể:
Qua công tác kiểm tra sau thông quan
Ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan cho biết:
Đối với nhóm mặt hàng xe đạp, xe đạp điện:
Đã thực hiện kiểm tra sau thông quan 04 doanh nghiệp lắp ráp xe đạp, xe đạp điện xuất khẩu đi Mỹ. Kết quả phát hiện vi phạm xuất xứ 04/04 doanh nghiệp.
|
Hành vi vi phạm: Doanh nghiệp nhập khẩu đầy đủ các bộ phận, linh kiện của xe đạp, xe đạp điện ở dạng chưa lắp ráp hoặc tháo rời về Việt Nam để lắp ráp thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện hoàn chỉnh. Các bộ phận, linh kiện nhập khẩu không trải qua bất kỳ công đoạn gia công, sản xuất nào khác hoặc chỉ trải qua các công đoạn gia công đơn giản không làm thay đổi bản chất hàng hóa (như: gia công sơn khung, càng, ghi đông, tay lái, in Label cho một số sản phẩm) để trở thành sản phẩm hoàn chỉnh và toàn bộ linh kiện trực tiếp chuyển hóa thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện hoàn chỉnh không đủ điều kiện đạt xuất xứ “Việt Nam” theo tiêu chí chuyển đổi mã số (CTC, CTSH) và tiêu chí phần trăm của trị giá (LVC) theo quy định.
Đối với nhóm mặt hàng pin năng lượng mặt trời:
Đã thực hiện kiểm tra sau thông quan 05 doanh nghiệp. Kết quả phát hiện vi phạm xuất xứ 05/05 doanh nghiệp.
Doanh nghiệp xuất khẩu tấm module năng lượng mặt trời được sản xuất từ nguồn nguyên liệu chính là các tấm tế bào quang điện được doanh nghiệp mua từ các nhà cung cấp sản xuất tại Việt Nam và nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài, các tấm Module năng lượng mặt trời xuất khẩu của doanh nghiệp được sản xuất từ các tấm tế bào quang điện nhập khẩu hoàn toàn từ nước ngoài không đáp ứng tiêu chí xuất xứ CTSH để được công nhận là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam theo quy định.
Đối với nhóm mặt hàng gỗ, đồ gỗ nội thất từ gỗ:
Đã thực hiện kiểm tra sau thông quan 12 doanh nghiệp. Kết quả phát hiện vi phạm xuất xứ 12/12 doanh nghiệp.
|
Doanh nghiệp nhập khẩu (hoặc mua lại từ hàng nhập khẩu) dưới dạng linh kiện rời, đồng bộ hoặc nhập khẩu ở dạng bán thành phẩm về gia công đơn giản (khoan lỗ, chà nhám và sơn) lắp ghép thành sản phẩm hoàn chỉnh (tủ, giá sách, giường, bàn sofa, bàn trà, bàn cocktail,) không đáp ứng tiêu chí xuất xứ Việt Nam theo quy định .
Qua công tác điều tra chống buôn lậu
Cục Điều tra chống buôn lậu tiến hành xác minh 30 doanh nghiệp thuộc các nhóm hàng giầy dép, ắc quy, linh kiện điện tử, gỗ, gỗ ván sàn. Các nhóm hàng này được sản xuất từ nguyên liệu nhập khẩu đã đáp ứng điều kiện chuyển đổi mã số nên không đủ cơ sở xác định có gian lận xuất xứ.
|
Đối với mặt hàng thủy sản: phát hiện 02 doanh nghiệp thủy sản có hành vi khai sai xuất xứ hàng hóa xuất khẩu. Các công ty này chỉ sản xuất, gia công công đoạn chế biến đơn giản mang tính giết mổ. Căn cứ Điều 9, Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 đây thuộc công đoạn gia công, chế biến đơn giản và không được xét đến khi xác định xuất xứ hàng hóa tại Việt Nam.
Ngoài ra, còn phát hiện 01 doanh nghiệp không được Bộ Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp ủy quyền để thực hiện việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa nhưng vẫn tự phát hành C/O cho nhiều doanh nghiệp thuộc nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Hiện Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẩn trương chủ động tiến hành làm rõ, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) – Bộ Công an thực hiện các hoạt động điều tra, làm rõ sai phạm của đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, rà soát, mở rộng điều tra để xử lý đối với các trường hợp tương tự.
|
Ngoài ra, ông Nguyễn Hùng Anh cho biết thêm: Cục đã phát hiện doanh nghiệp này không được Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam ủy quyền để thực hiện việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) nhưng đã tự thiết kế mẫu C/O, cấp cho 30 doanh nghiệp trên cả nước để xuất khẩu hàng hóa. Tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu dùng C/O này trên 600 tỷ đồng.
Trả lời câu hỏi của phóng viên về vụ việc nghi vấn Công ty TNHH Nhôm toàn cầu Việt Nam gian lận xuất xứ hơn 4,3 tỷ USD trong thời gian vừa qua, ông Nguyễn Tiến Lộc, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) cho hay, lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã phối hợp với Bộ Công an, Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu điều tra, xác minh và đến nay đã kết thúc điều tra.
|
Đoàn kiểm tra liên ngành kết luận không đủ căn cứ xác định doanh nghiệp này vi phạm.
Kiểm soát được các nhóm hàng xuất khẩu đột biến sang Mỹ
Với sự tập trung chỉ đạo từ Chính phủ, Bộ Tài chính và sự triển khai đồng bộ, quyết liệt của Tổng cục Hải quan, bước đầu nước ta đã kịp thời ngăn chặn tình trạng lợi dụng ưu đãi của các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký kết với các nước, đặc biệt là Mỹ để thực hiện hành vi vi phạm xuất xứ làm ảnh hưởng đến các cam kết của Việt Nam với các nước.
Qua đó, đã kiểm soát được những nhóm hàng xuất khẩu sang Mỹ có kim ngạch tăng đột biến như xe đạp; pin năng lượng mặt trời; thủy sản; gỗ và sản phẩm gỗ… giúp tránh ảnh hưởng xấu đến các doanh nghiệp xuất khẩu chân chính của Việt Nam.
|
Theo Lãnh đạo Cục Kiểm tra sau thông quan, kết quả đấu tranh vừa qua đã lan tỏa trong cộng đồng doanh nghiệp, nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu để ngăn chặn từ xa các hành vi vi phạm; cộng đồng doanh nghiệp được cảnh báo về các nguy cơ vi phạm dễ mắc phải để chủ động phòng tránh, bảo đảm tuân thủ các quy định của Việt Nam thể hiện qua việc sau khi phát hiện sai phạm, doanh nghiệp đã đầu tư đầy đủ hệ thống máy móc, trang thiết bị phục vụ sản xuất để đáp ứng tiêu chí xuất xứ Việt Nam.
Hiện nay, Tổng cục Hải quan vẫn tiếp tục triển khai kế hoạch định hướng để mở rộng kiểm tra, xác minh hành vi gian lận xuất xứ đối với nhiều doanh nghiệp khác.
Mặt khác, Tổng Cục Hải Quan kiến nghị tới Bộ Tài chính bổ sung quy định cách tính thu lợi bất hợp pháp đối với doanh nghiệp hoạt động theo loại hình gia công do chủ thể của hàng hóa (đơn vị thuê gia công) thường ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng hành vi vi phạm xảy ra tại Việt Nam.
|
Đồng thời, Tổng Cục Hải Quan cũng kiến nghị với Bộ Công Thương cần có những hướng dẫn cụ thể về việc ghi nhãn hàng mác, khai báo xuất xứ hàng hóa xuất khẩu trong trường hợp hàng hóa không đủ điều kiện hưởng xuất xứ Việt Nam; Hướng dẫn cụ thể về tự chứng nhận xuất xứ; Nghiên cứu, quy định cụ thể về phương pháp xác định xuất xứ, hành vi vi phạm tự chứng nhận xuất xứ để đảm bảo tính khả thi trong xử phạt và phòng ngừa gian lận (Ví dụ: doanh nghiệp chỉ xin giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam cho một số lô hàng ban đầu và khi làm thủ tục hải quan khai báo hàng hóa có xuất xứ Việt Nam, sau đó không xin C/O nữa nhưng khi làm thủ tục hải quan vẫn khai báo hàng hóa xuất xứ Việt Nam, trên bao bì ghi Made in Viet nam, khi cơ quan Hải quan kiểm tra các lô hàng này phát hiện vi phạm về xuất xứ).
Liên Minh