Facebook thiệt hại bao nhiêu khi các hãng lớn hưởng ứng kêu gọi của NTD rút quảng cáo khỏi MXH?
Sau khi George Floyd mất, Facebook vẫn để những bài viết kích động thù hằn chủng tộc tồn tại trên MXH này tồn tại ngang nhiên. Ngay cả sau khi nhiều người kêu gọi Facebook quản lý chặt chẽ thêm công tác kiểm duyệt lời lẽ của người dùng, Mark Zuckerberg vẫn im lặng. Hệ quả là, những tổ chức như NAACP, Color of Change hay Anti-Defamation League đã kêu gọi nhiều công ty và tập đoàn lớn đang đổ tiền quảng cáo sản phẩm của họ trên Facebook tẩy chay mạng xã hội này bằng cách ngừng quảng cáo
Phong trào này có hẳn một cái hashtag trên Twitter hay nhiều MXH khác là #StopHateforProfit.
Khi những "ông lớn" tẩy chay Facebook
Thương hiệu lớn đầu tiên lên tiếng tẩy chay Facebook, ngừng đổ tiền quảng cáo trên MXH này chính là The North Face, với quyết định dừng chạy bài quảng cáo trên cả Facebook lẫn Instagram vào hôm thứ 6 19/6. Steve Lesnard, phó chủ tịch toàn cầu phụ trách marketing của The North Face cho biết, “chúng tôi biết rằng, thông tin sai lệch, nguy hiểm và phân biệt chủng tộc khiến thế giới trở nên bất bình đẳng và không an toàn”. Kế đến là Patagonia, một thương hiệu thời trang khác chỉ vài ngày sau cũng đưa ra quyết định trên Twitter: “Facebook đã thất bại trong việc có những bước đi cần thiết để ngăn chặn những thông tin dối trá mang tính thù hận trên nền tảng này.”
Nhiều hãng lớn đã hưởng ứng lời kêu gọi tẩy chay Facebook |
Sau đó một thương hiệu thời trang khác là REI cũng tuyên bố ngừng quảng cáo trên Facebook trong tháng 7, kế tiếp bởi ứng dụng quản lý sức khỏe tâm thần Talkspace, và công ty phát triển phần mềm Braze và công ty thanh toán Fons.
Mới đây, hãng kem Ben & Jerrymột thương hiệu lớn mới tham gia phong trào #StopHateforProfit . Kế đến là nhà mạng Verizon sau khi được Anti-Defamation League kêu gọi cũng đã ngừng chạy quảng cáo Facebook. Một thương hiệu lớn khác sản xuất hàng tiêu dùng là tập đoàn Unilever cũng tuyên bố sẽ ngừng quảng cáo trên cả Facebook lẫn Twitter đến tận cuối năm 2020.
Honda chi nhánh Bắc Mỹ cũng tuyên bố dừng quảng cáo Facebook đến hết tháng 7, tiếp theo là hãng sản xuất kẹo chocolate Hershey Co. Cả Coca-Cola cũng tuyên bố ngừng đổ vốn cho quảng cáo trên tất cả các mạng xã hội trong vòng 30 ngày để “cân nhắc lại tiêu chí quảng cáo, qua đó xem xét lại những điều cần sửa.” James Quincey, CEO Coca-Cola trả lời phỏng vấn Adweek: “Không có chỗ cho phân biệt chủng tộc trên thế giới, và càng không có chỗ cho nó trên mạng xã hội,” và cho biết công ty này kỳ vọng “các đối tác mạng xã hội sẽ có trách nhiệm và mức độ minh bạch cao hơn.”
Ngoài những thương hiệu lớn kể trên, tham gia phong trào phản đối Facebook bằng cách dừng chạy quảng cáo phải kể đến những thương hiệu quần áo như Eddie Bauer, Arc’terix, hãng phim Magnolia Pictures, nền tảng làm việc freelance Upwork, công ty phần mềm Limeade, Levi’s Sleeping Giants, Lululemon… Anh em có thể thấy rất nhiều những thương hiệu mà anh em quen thuộc trong danh sách này.
Fcaebook mất 56 tỷ USD
Ngày 27/6, tờ Newsweek đưa tin thị trường chứng khoán, Facebook mất 56 tỷ USD giá trị vốn hóa sau khi lần lượt những đối tác lớn về quảng cáo của họ ngừng đổ tiền cho mạng xã hội này để phản đối cách làm việc thờ ơ trước những bài viết thù hằn sắc tộc và phân biệt chủng tộc trên Facebook. Giá cổ phiếu của MXH này trên thị trường chứng khoán giảm 8,3%, dự kiến thứ 2 khi thị trường chứng khoán mở lại, một cổ phiếu của Facebook sẽ có giá 212.5 USD, vào hôm thứ 5 vừa rồi giá trị một cổ phiếu của Facebook là 235 USD.
Theo Adweek, có thể phong trào này thực sự sẽ có kết quả tích cực, khiến Facebook phải xem lại chính sách quản lý ngôn từ của họ đối với những người dùng mạng xã hội. Hiện giờ Facebook đang là thế lực mạng xã hội với tiềm năng quảng cáo sản phẩm và quảng bá hình ảnh thương hiệu mạnh nhất thế giới. Theo eMarketer, họ không chỉ nắm giữ thị phần digital marketing lớn thứ nhì thế giới, mà những nhà quảng cáo còn thường xuyên cho rằng đó là cách rẻ nhất và hiệu quả nhất để hướng tới đối tượng khách hàng tiềm năng. Nói một cách đơn giản, không phải cứ không thích là có thể rời xa Facebook.
Về phần Facebook, Carolyn Everson, phó chủ tịch thương mại toàn cầu của Facebook cho rằng chỉ có một số “rất ít ỏi” trong tổng số 8 triệu đơn vị quảng cáo trên Facebook đang tẩy chay họ. Nhưng cô Everson vẫn cho biết rằng Facebook tôn trọng quyết định của các thương hiệu lớn, và Facebook vẫn sẽ “tập trung gỡ bỏ những từ ngữ phân biệt chủng tộc trên mạng xã hội”.
Ông chủ Zuckerberg thiệt hại mất 7 tỷ USD tài sản
Cũng trong ngày 27/6, Bloomberg đưa tin Mark Zuckerberg mất 7 tỷ USD tài sản khi giá cổ phiếu của Facebook giảm 8,3%, hệ quả của phong trào phản đối MXH này từ các thương hiệu lớn được kể tên ở trên đây. Hệ quả là tổng tài sản của Zuckerberg tính đến thời điểm thứ 6 tuần trước là 82.3 tỷ USD, khiến cho vị CEO của Facebook tụt xuống hạng 4 trong bảng xếp hạng những người giàu nhất hành tinh Bloomberg Billionaires Index, xếp sau Bernand Arnault, chủ tịch tập đoàn LVMH Moët Hennessy, chủ quản những thương hiệu lớn như Louis Vuitton, Hublot hay Guerlain.
Tuy nhiên, CNN có những phân tích khá toàn diện về phong trào phản đối này từ các tập đoàn lớn. Theo cây viết Brian Fung, dù đúng là phong trào phản đối Facebook đang khiến mạng xã hội này bớt cảm thấy vô đối trong mảng truyền thông số, nhưng thứ quan trọng lại chưa đạt được. Đó là tạo ra áp lực khiến cho Mark Zuckerberg phải đưa ra những quyết định thay đổi tình hình hiện tại về phân biệt chủng tộc trên mạng xã hội này.
Trước đó, Facebook đã có một cuộc trao đổi với các nhà quảng cáo, và bản thân Mark Zuckerberg cũng tuyên bố chính thức rằng họ hứa sẽ cấm những quảng cáo mang ngôn từ kích thích thù hằn chủng tộc, và quản lý sát sao hơn từ ngữ của các chính trị gia. Nhưng Zuckerberg, trong tuyên bố dài 11 phút đồng hồ, lại không đề cập một chút gì đến phong trào tẩy chay Facebook của những thương hiệu lớn đang diễn ra. Theo Fung, Facebook có thể rơi vào thế khó, nhưng Zuckerberg thì không.
Chiến dịch tẩy chay Facebook có vẻ mang âm hương rất giống với những gì diễn ra với phong trào phản đối YouTube vào năm 2017. Khi ấy, những thương hiệu lớn cũng tỏ ra lo ngại với việc sản phẩm của họ được chèn quảng cáo vào những video clip với nội dung phân biệt chủng tộc. Theo nhiều chuyên gia marketing, chiến dịch vào năm 2017 đã khiến YouTube đưa ra không ít những thay đổi mang tính tích cực đối với nền tảng chia sẻ video trực tuyến.
Nhưng còn đối với Facebook, mọi thứ phức tạp hơn như vậy. MXH này đứng đầu là một vị CEO toàn quyền quyết định, kiểm soát được toàn bộ công ty mà không một cổ đông nào có thể bỏ phiếu phế truất ngôi vị. Bản thân mô hình quyền lực của công ty như thế cũng có thể sẽ khiến chiến dịch phản đối MXH này không tạo ra được những thay đổi cần thiết, khi không đánh được vào điểm yếu của Zuckerberg. Facebook có thể không dám lờ đi những sự phản đối và tẩy chay từ chính những đơn vị đem tiền về cho họ, nhưng Zuckerberg thì hoàn toàn có thể. Laura Martin, nhà phân tích thị trường của Needham & Co. cho rằng: “Disney không làm được như thế, thậm chí Apple cũng chẳng làm được như thế. Họ có ủy ban điều hành nhất cử nhất động của công ty. Nếu Facebook là một công ty được một ủy ban điều hành, họ sẽ phải phản ứng lại, vì khi ấy ban quản trị sẽ đe dọa sa thải CEO để bảo vệ doanh thu. Facebook không có chuyện đó xảy ra.”
Dù mất tới hơn 56 tỷ USD giá trị, CEO mất 7 tỷ USD tài sản, nhưng tác động sau cùng và quan trọng nhất của phong trào tẩy chay Facebook từ các hãng lớn vẫn còn ẩn chứa quá nhiều câu hỏi. Nguyên nhân là số lượng những thương hiệu tẩy chay Facebook thực sự vẫn còn quá ít, và họ không có sự đoàn kết để cùng “đánh” Facebook đúng thời điểm, mạnh ai nấy tuyên bố. Và thậm chí chính bản thân đại dịch COVID-19 đang diễn ra cũng khiến những tác động về mặt doanh thu tới Facebook trở nên không rõ ràng, rất khó để liên kết trực tiếp phong trào này tới những tác động tới doanh thu của Facebook. Sẽ phải chờ tới tận quý III, khi Facebook công bố báo cáo tài chính, thì các nhà phân tích mới có thể đưa ra những kết luận chính xác nhất về phong trào tẩy chay Facebook của các thương hiệu hàng tiêu dùng lớn được.
Quyền lực của NTD mạnh đến đâu?
NTD là số đông, tuy bị động nhưng họ vẫn có thể sử dụng quyên lực của mình để tác động đến DLXH và các nhà tài phiệt theo cách của họ. Tuy con số các công ty chịu ảnh hưởng của họ chưa nhiều, nhưng điều đó đã cho thấy vị thế không kém phần quan trọng của họ. Bằng cách sử dụng quyền ủng hộ hoặc tẩy chay công khai, lên tiếng phản đối hay kêu gọi khách hàng khác cũng sử dụng quyền này của mình, họ đã khiến những "ông lớn" buộc phải lắng nghe và điều chỉnh, nếu không muốn túi tiền của mình ngày một rỗng đi. Sức mạnh của MXH là rất khủng khiếp và khó lường. Hơn ai hết, những người được hưởng lợi từ đây hiểu rõ giá trị của dư luận của đám đông, của những cơn sóng ngầm và bão mạng. Làm con thuyền lướt đi trên những con sóng dữ, nếu không cẩn thận, họ cũng có thể bị chính những con sóng đang nâng mình lên lật thuyền.
Tất nhiên, họ sẽ không phải chiều theo xu hướng chung của MXH một cách tùy tiện. Nhưng những giá trị chung như đạo đức, luật pháp, nhân tình... thì không thể làm ngơ. 56 tỷ đô-la dành cho một MXH lớn nhất hành tinh, 7 tỷ đô-la cho một nhà tài phiệt có thể chưa phải là con số quá lớn, nhưng cũng đủ rung lên hồi chuông cảnh tỉnh. MXH từ khi hình thành cho đến nay, đem lại khá nhiều phiền phức và rắc rối cho nhiều người vì đặc tính khó lường của nó. Nhưng chí ít với lần này, nó đã được người ta sử dụng đúng hướng. Và phải thừa nhận, nó trở thành một vũ khí rất đắc dụng của NTD
PV(tổng hợp)