Vụ việc có nhiều người theo dõi
Hành trình quản lý đền Đá Thiên, nghĩ về công tác dân vận
Đúng, sai, phải, trái nhiều khi cách nhau không mấy, quá trình “tháo bom” thường dễ để lại hậu quả khó lường. Mọi việc đều phải cân nhắc lợi hại, được mất, không thể cứ thấy cái lợi trước mắt mà làm ẩu, làm bừa để rồi lại phải căng mình ra chống đỡ. Chuyện tranh chấp xung quanh đền Đá Thiên thị trấn Trại Cau, huyện Đồng Hỷ Thái Nguyên không thể dùng mệnh lệnh chính quyền để giải quyết.
Linh Từ Đá Thiên bây giờ được gọi là đền Đá Thiên ở Thị trấn Trại Cau, huyện Đồng Hỷ , Thái Nguyên |
Huyện, Thị trấn đang tự khoét sâu mâu thuẫn trong khu dân cư
Thông thường, Đình, Đền, Chùa, Miếu… là do cộng đồng xây dựng. Nhỏ thì thôn, bản, lớn thì xã, phường, lớn nữa là tỉnh, huyện. Họ có một tổ chức tự nguyện phân công nhau hô hào bà con góp công, góp sức vào xây dựng và nơi đó trở thành điểm sinh hoạt tâm linh của cả cộng đồng. Và cũng chính họ bầu ra Ban quản lý. Tuy vậy, không loại trừ có Am, Điện thờ thậm chí đền, miếu có quy mô nhỏ do cá nhân, gia đình tự làm và thuộc quyền sử hữu của họ. Đá Thiên thuộc dạng ấy.
Nếu muốn “sung công” vấn đề đầu tiên cần làm rõ Đá Thiên là đền do nhà bà Lý và họ hàng xây dựng hay có sự đóng góp của bà con xóm Thai Thông (nay là tổ dân phố số 17) những ai đã góp tiền, góp của vào xây đền và góp bao nhiêu? Bà Lý cũng không dám gọi là đền mà gọi Linh từ Đá Thiên. Ngày xưa khi chưa có khách thập phương đến cúng lễ chắc chẳng mấy ai quan tâm, nhưng bây giờ đầu tháng, mười rằm ô tô, xe máy nườm nượp ra vào, không chỉ chính quyền mà người dân bình thường cũng để ý.
Đến khi chứng kiến có nhà hảo tâm góp cả trăm triệu công đức để tu sửa, chỉnh trang đền thì không còn đơn giản tò mò nữa, mà là ganh ghét, đố kỵ. Việc chính quyền có quyết định thu hồi, quản lý đền đã vô tình chia khu dân cư này thành hai phe, phe ủng hộ chính quyền và phe ủng hộ nhà bà Lý. Không xem thường việc gây chia rẽ này được! Mặt trận đâu? Phụ nữ đâu? Dân vận đâu? Tôi nghĩ bà Lý và con cháu không đến mức ngoan cố chống lại chủ trương của chính quyền nếu vụ việc giải quyết một cách minh bạch, công bằng và hợp lý.
Trong cuộc tranh chấp này, tôi tin bà Lý hơn tin ông chủ tịch thị trấn, người dân không điêu toa, bất chấp đến mức ấy đâu. Và bản chất của vấn đề được chốt lại đền bà Lý làm hay dân Thai Thông làm có phải nó tồn tại từ những năm 40 của thế kỷ trước không như chính quyền đã nại ra? và chính quyền muốn quản lý thì làm thế nào? Không phải đơn giản thu Đền về cho ông doanh nghiệp tư nhân ở đâu đó nhảy sổ vào làm dự án, khoán mỗi năm ông nộp bao nhiêu cho thị trấn!
Bà Lý đã phải ngồi xe lăn ra làm việc với đội quân "cưỡng chế" trá hình |
Cưỡng chế trá hình
Tất nhiên cả Huyện và Thị trấn đều né không nói từ cưỡng chế. Nhưng thực chất là cuộc cưỡng chế trá hình trái pháp luật. Người dân kể lại, buổi sáng, loa phóng thanh của Ban quản lý đền Đá Thiên từ ngoài chĩa vào trong đền thông báo kế hoạch đưa Ban quản lý đền Đá Thiên vào hoạt động. Cảnh sát giao thông, trật tự, dân phòng giăng kín từ đường chính cách 2km kiểm soát ngăn chặn khách thập phương vào đền.
Hàng trăm người gồm các ban ngành đoàn thể của huyện và thị trấn. Thanh tra, Kiểm sát, Công an chính quy và dân phòng có mặt. Xe cẩu chuyên dụng, xe ô tô tải, xe cứu thương, máy hàn, máy cắt kim loại... cũng tập kết đầy đủ tại hiện trường là cổng đền Đá Thiên để thực hiện nhiệm vụ. Trực tiếp chỉ huy là ông Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ đôn đốc chỉ đạo thực hiện Kế hoạch số 464 ngày 29/11/2019 của UBND thị trấn Trại Cau để đưa Ban quản lý đền Đá Thiên vào hoạt động. Có cả một hòm công đức to bằng cái quan tài xanh đỏ để “hứng” tiền dân thập phương. Các ông bảo không phải cưỡng chế, vậy huy động hàng trăm cảnh sát, dân phòng với đủ Ban, bệ để làm gì? dọa ai?
Cái gọi là Ban quản lý đền Đá Thiên được thị trấn được thành lập cuối năm 2019. Mặc dù vẫn đang tranh cãi về tính chính danh, hợp pháp, dân chủ và uy tín cá nhân các thành viên trong cộng đồng theo quy định Luật Tín ngưỡng Tôn giáo. Nhưng để gấp rút thực hiện mục đích chiếm đoạt ngôi đền, thu tiền công đức, UBND thị trấn Trại Cau được lãnh đạo huyện Đồng Hỷ bật đèn xanh, đã tổ chức một cuộc “công đồn” rầm rộ nhằm thực hiện cái gọi là kế hoạch mang đầy tính chủ quan, áp đặt của lãnh đạo thị trấn. Đây chính là một cuộc tấn công vào nhân dân trái quy định của pháp luật. Hành vi này cần bị lên án và xử lý nghiêm minh.
Gia đình bà Hoàng Thị Lý xây dựng và quản lý ngôi đền này đã hơn 50 năm, không phải bà chiếm dụng đền của chính quyền mà sao huyện Đồng Hỷ phải tổ chức một lực lượng mạnh đến như vậy cho việc triển khai kế hoạch lấy lại ngôi đền? Bà Lý vẫn mặc nhiên là thủ nhang, Thậm chí còn là cái gọi là phó ban quản lý đền được chính quyền thừa nhận. Sao lại phải cắt cổng, phá khóa?
Thế mà bảo không phải cưỡng chế |
Phiếu ghi nhận công đức kiểu gì vậy?
“Mót” thu tiền công đức của thiên hạ quá, nên ông Vũ Đăng Khoa chủ tịch thị trấn kiêm luôn Trưởng Ban quản lý đền và cấp tập ra các văn bản vừa trái luật, vừa trái đạo lý, vừa vi phạm quyền tự do tín ngưỡng của nhân dân. Ông Khoa không hiểu được rằng, đây là công trình tâm linh của một người đàn bà dân tộc đã ngoài 80 tuổi. Bà khẳng định không cho phép bất cứ ai đến chiếm đoạt, xâm phạm vào nơi thờ cúng tôn nghiêm của mình và gia tộc. Ý tưởng mua lại đền bằng tiền (chắc là thanh tra xem thu được bao nhiêu tiền công đức trừ đi còn lại đưa cho bà Lý chút đỉnh) và tiếp quản, lại càng không tưởng, trên đời này có ai đi bán nơi thờ phụng không?
Khi không chiếm được đền Ban quản lý “lập trại” án ngữ trước cửa đền thu tiền công đức. Việc làm tùy tiện này nếu không được làm rõ sẽ không thành bài học khi mà người đại diện chính quyền ngày càng quan liêu, xa dân. Thị trấn Trại Cau, dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo huyện Đồng Hỷ lại "đẻ ra" cái gọi là Ban quản lý đền Đá Thiên. Dùng con dấu của chính quyền giao dịch thu tiền công đức. "Chia chác" bằng cách 80 phần trăm tiền thu được cho phát triển dự án khu du lịch sinh thái của doanh nghiệp, 20 phần trăm còn lại trả lương cho các thành viên Ban quản lý. Trong đó có trả "lương" cho ông chủ tịch thị trấn đại diện chính quyền kiêm nhiệm chức danh Trưởng Ban quản lý đền?
Phiếu công đức được đóng bằng dấu tròn quốc huy |
Thấy gì qua “cuộc cưỡng chiếm” thất bại
Đền Đá Thiên vẫn hoạt động bình thường không vi phạm pháp luật. Nó chỉ sai khi chính quyền tranh chấp với người dân, cụ thể từ năm 2014. Bất bình thường hơn cả là vụ việc tranh chấp này diễn ra đã nhiều năm, đơn từ, văn bản tới tấp đến nhiều cấp, nhiều ngành nhưng đến nay vẫn chưa cơ quan nào giải quyết rốt ráo. Sự nhập nhèm ấy càng làm mất lòng tin vào chính quyền cơ sở.
Để thực hiện chủ trương chiếm đền, chính quyền thị trấn Trại Cau đưa ra lý do hoàn toàn vô lý: "Kế hoạch đưa Ban quản lý vào hoạt động theo pháp luật". Vậy đã có cơ quan đủ thẩm quyền nào xác định đây là đền của UBND thị trấn hay của cộng đồng tổ dân phố? Nhưng chính UBND thị trấn từ 13 năm trước đã công nhận ngôi đền này là của bà Hoàng Thị Lý.
Bà Lý xây dựng và quản lý, là thủ nhang từ hơn 50 năm không hề có sai phạm pháp luật về tín ngưỡng tôn giáo, an ninh, trật tự. Khi bà xây thêm “động Sơn Trang” các ông rầm rập kéo đến phạt vi phạm hành chính, hành vi đó mặc nhiên các ông thừa nhận ngôi đền và mảnh đất này là của bà Lý. Có một điều lạ là cái ông bí thư đảng ủy thị trấn khi còn làm phó chủ tịch đã đích thân đo đạc, lập bản đồ thửa đất của bà Lý ký tá giấy tờ liên quan, để cấp quyền sử dụng đất, bây giờ ông im như thóc là sao?
Vũ khí duy nhất của chính quyền thị trấn Trại Cau bây giờ là vu cho bà Lý chiếm dụng đất công, đây là cách làm cổ điển của các “quan tham” nhiều nơi sử dụng, gần như đâu cũng dùng bảo bối này. Rất mong các ông có trách nhiệm hãy xem lại nguồn gốc, lịch sử, cả vị trí địa lý nữa và đặc biệt là luật đất đai. Gia đình bà Lý khai phá, canh tác và gắn bó với mảnh đất này từ năm 1967, không tranh chấp với ai, bây giờ bảo không phải đất của bà thì phải có lý do chứ!!!
Bỏ qua ý kiến của gia đình bà Lý, ra quyết định hành chính thu hồi ngôi đền cho thị trấn là việc làm không minh bạch, thiếu dân chủ. Dư luận rất không đồng tình với cách làm vô thiên, vô pháp của chính quyền thị trấn Trại Cau và huyện Đồng Hỷ trong sự kiện ngày 3/12/2019 vừa qua, và cho rằng mọi sai trái đều phải được pháp luật xử lý nghiêm minh và công bằng. Đấy mới là sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật?
Đây mới là mục tiêu của UBND thị trấn Trại Cau |
Bàn thêm về công tác dân vận
Bác Hồ đã chỉ ra các bước làm công tác dân vận, đó là: Tìm mọi cách giải thích để dân hiểu rõ; phải bàn bạc, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân; khi thi hành phải theo dõi, giúp đỡ, khuyến khích; khi thi hành xong cùng dân rút kinh nghiệm... Còn dân vận như thế nào? Bác nêu 6 phẩm chất cần có là: "Óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm". Óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi là sự sâu sát, nắm bắt, hiểu được dân. Còn miệng nói, tay làm chính là sự nêu gương, nói đi đôi với làm chứ không phải nói suông. Có thế, dân mới tin…
Rồi Bác kết luận: "Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công". Khi tin, dân tự nguyện thi hành chứ không phải hơi một tý là chính quyền đưa công an xuống hù dọa. Quan trọng nhất khi làm cán bộ phải có cái tâm trong sáng khi thực hành công vụ. Tất cả phải lợi ích của dân, không phải cứ hùng hục làm theo ý chủ quan của ai đó, thực chất là của nhóm lợi ích. Được biết ngôi đền chưa hề có lý lịch, chưa có một cơ quan chức năng nào xác định nó là tài sản công.
Chính quyền tạo ra sự hỗn loạn không đáng có giữa nơi xưa nay vẫn thanh bình |
Đặc biệt trong vụ này đương sự là người dân tộc, sống ở vùng hẻo lánh, sự việc lại liên quan đến tín ngưỡng, tâm linh, do vậy lại càng phải thận trọng. Thiết nghĩ Ủy ban kiểm tra tỉnh ủy nên để mắt tới các vị lãng đạo huyện Đồng Hỷ với những việc làm ảnh hưởng tới niềm tin của nhân dân với đảng và nhà nước. Và một lần nữa công tác dân vận cần được nhận thức lại, chịu khó lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của dân một chút mà hành xử thế nào cho hợp lý, hợp tình. Một khi lợi ích nhóm hình thành không bao giờ dân yên ổn làm ăn.
Nhóm PV