Đâu là lý do Thụy Điển không đóng cửa tất cả trường học trong đại dịch coronavirus?
Ngày 28/4 Thụy Điển có 19.621 ca nhiễm, 1.388 ca được chăm sóc đặc biệt và 2.355 ca tử vong do COVID-19. Nhưng vì sao Thụy Điển tự tin mở cửa các trường học?
Mặc dù có nhiều người nhiễm và tử vong hơn các nước láng giềng Bắc Âu, song Thụy Điển vẫn không đóng cửa các trường học như các nước láng giềng và rất nhiều quốc gia khác trên khắp thế giới. Các trường tiểu học ở nước này vẫn học bình thường trong suốt đại dịch cho đến nay. Chỉ các trường trung học và đại học thực hiện việc học từ xa. Quyết định này vẫn và sẽ giữ nguyên, vì theo nhà chức trách nước này: đóng cửa trường học là không cần thiết và quá mức trong cuộc chiến chống lại coronavirus này. Nhưng Thụy Điển cũng không thực hiện khảo sát trường học.
Vào tháng 3, chính phủ Thụy Điển đã thông qua luật cho phép chính quyền địa phương hoặc chính phủ đóng cửa trường học hoặc những trường học có nguy cơ bị dịch. Song, cho đến nay, luật đó chưa được sử dụng.
“Các trường học tư nhân đã bị đóng cửa trong thời gian ngắn. Khi đó, thường thì phần lớn nhân viên phải ở nhà”, Mattias Ragert, Giám đốc Truyền thông của Ủy ban Giáo dục Thụy Điển cho biết. Ở Thụy Điển, người làm việc và trẻ em đã được khuyên nên ở nhà vì cả những triệu chứng cúm nhẹ nhất.
Tuy nhiên, Ủy ban Giáo dục Quốc gia không tổng hợp số liệu thống kê về các trường học bị đóng cửa hoặc các ca nhiễm được phát hiện trong các trường học. Những thống kê này cũng không có sẵn từ tổ chức sử dụng lao động thành phố. “Có thể nói rằng chúng tôi đã có rất ít trường hợp được báo cáo bị nhiễm ở trẻ em, giống như ở các quốc gia khác”, Ông Jerker Jonsson, một nhà dịch tễ học tại Cơ quan Y tế Công cộng Thụy Điển, cho biết. “Đáng tiếc là nghiên cứu có hệ thống về vai trò của các trường học trong sự lây lan của căn bệnh này vẫn chưa được thực hiện ở Thụy Điển.” Jonsson nói thêm,
Các phương tiện truyền thông cho biết có một số học sinh hoặc nhân viên của trường học được xác nhận là bị nhiễm corona. Tờ báo buổi chiều Aftonbladet đã viết về một trường tiểu học ở vùng ngoại ô phía bắc Stockholm có hai nhân viên được chẩn đoán nhiễm coronavirus mà không nói với cha mẹ của các em học sinh.
Tại thành phố Skellefteå ở miền bắc Thụy Điển, một giáo viên tiểu học khoảng 60 tuổi đã chết vì coronavirus vào tuần trước. Chính quyền không muốn chia sẻ thông tin, nhưng vụ việc đã được người thân xác nhận với sự giúp đỡ của đài truyền hình Thụy Điển SVT.
Sau đó, 60 người trong số các nhân viên của trường đã được xét nghiệm và 10 người bị phát hiện nhiễm bệnh. Nhưng học sinh không được kiểm tra. Theo Gunilla Persson, bác sĩ bệnh truyền nhiễm, đây là một ngoại lệ. “Các nhà chức trách không có thông tin về một trường học khác trong địa phương này hoặc trong cả nước có tình huống tương tự”, Pers Persson cho biết.
Thụy Điển biện minh cho việc không đóng cửa các trường học vì ba lý do sau:
Đầu tiên, việc đóng cửa sẽ liên quan đến các nhân viên nuôi dạy, chăm sóc sức khỏe trẻ em và các bố mẹ không có điều kiện chăm sóc con vì phải đi làm. Thứ hai, trường học giúp tăng cường sức khỏe của trẻ em và gia đình và là một quyền cơ bản của trẻ em. Thứ ba, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy trẻ em là những nhân tố lây lan đáng kể của coronavirus.
Ngược lại, bằng chứng có được chống lại quan niệm về sự lây nhiễm ở trẻ em. Helene Nordenstedt, một nhà nghiên cứu y tế toàn cầu tại Viện Karolinska, đề cập đến một nghiên cứu gần đây từ Úc[1]. Nghiên cứu đã theo dõi các liên hệ của 18 người bị nhiễm coronavirus trong môi trường học đường từ 15 trường khác nhau. Chín trong số những người bị nhiễm virus là sinh viên và chín người là nhân viên.
Có 735 sinh viên và 128 nhân viên đã tiếp xúc gần với những người bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, xét nghiệm chỉ tìm thấy một học sinh tiểu học và một học sinh trung học có khả năng nhiễm coronavirus từ 18 người này. Nordenstedt nói rằng: “Australia thích hợp để thực hiện nghiên cứu như vậy”. Ở Úc, nhiễm trùng chưa có ở khắp mọi nơi trong xã hội, do đó việc truy tìm chuỗi nhiễm trùng dễ dàng hơn. Ở Thụy Điển, rất ít người có thể theo dõi nguồn gốc nhiễm virus của họ. Ví dụ, ở Skellefteå, sự lây nhiễm của một giáo viên đã chết cũng có thể đến từ bên ngoài trường học.
Liên quan đến các trường học Thụy Điển, Nordenstedt không dám đưa ra kết luận mạnh mẽ. “Chúng tôi chưa thấy bất kỳ sự lây lan lớn nào ở trẻ em. Tuy nhiên, cũng có thể là do trẻ em nhận được rất ít triệu chứng và được xét nghiệm rất ít. Nordesentst lưu ý rằng các trường học và nhà trẻ ở Thụy Điển không hoạt động như trước đây. Trong trường học khoảng cách an toàn trong bữa ăn ở trường và việc xếp hàng đã được thực hiện. Các trường mẫu giáo ở khu vực Stockholm đã chuyển sang các nhóm nhỏ hơn. Ngoài ra, các quy tắc mới đã được thực hiện để áp dụng với việc đưa đón trẻ em.
Đại diện tiêu biểu nhất cho chính sách chống corona của Thụy Điển là nhà dịch tễ học Anders Tegnell. Ông chủ trương không đóng cửa các trường học. Đầu tháng 3, Tegnell đã có những cuộc tranh luận của mình với tờ báo Dagens Nyheter. Ông đề cập đến các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Trung Quốc. Theo WHO, các đại diện Trung Quốc không thể báo cáo bất kỳ trường hợp nào được xác nhận trong đó một đứa trẻ đã lây nhiễm cho người lớn.
Ngoài ra, Tegnell lưu ý rằng trong số các trường hợp đầu tiên lây nhiễm từ nước ngoài của Thụy Điển hầu như không có trẻ em nào, mặc dù toàn bộ các gia đình đã trở về từ kỳ nghỉ trượt tuyết ở Ý. “Điều này ủng hộ mạnh mẽ cho đánh giá cơ bản của chúng tôi: đóng cửa trường học và giữ trẻ em ở nhà không phải là một biện pháp hợp lý”, Tegnell nói với tờ báo.
Kinh nghiệm từ các trường mẫu giáo ở Helsinki cũng cho thấy rằng trẻ em không có nhiều khả năng là những người lan truyền coronavirus mới. Tại Helsinki, đã có 24 nhân viên liên quan tới trẻ em và 2 trẻ em bị nhiễm. Các con số ấy khá nhỏ khi so với con số hơn 5.000 nhân viên tại các trung tâm chăm sóc ban ngày và khoảng 27.000 trẻ em trong điều kiện bình thường. Trong đại dịch coronavirus, khoảng một phần năm trẻ em đã tiếp tục đến nhà giữ trẻ ở đây. Tại Helsinki, người ta cho rằng các ca nhiễm của nhân viên đã bị lây từ bên ngoài các trường mẫu giáo. Dữ liệu theo dõi từ Hà Lan cũng cho biết không có trường hợp nào ở nước này sự lây nhiễm bắt nguồn từ trẻ vị thành niên[2].
Johanna Jaara Åstrand, chủ tịch Liên đoàn Giáo viên Thụy Điển, nói. “Giáo viên chúng tôi hiểu trường học quan trọng như thế nào đối với trẻ em. Đặc biệt là vào một thời điểm cực kỳ đặc biệt. Trường học mang lại sự an toàn.” Song, cũng có một số các giáo viên quan tâm đến nguy cơ. Từ khi bắt đầu dịch bệnh, Liên đoàn Giáo viên đã cho họ được phép tổ chức các bài học từ xa tại nhà.
Cuối tuần qua, chính phủ Thụy Điển đã cho phép thực hiện điều này nếu điều kiện trường học đảm bảo. Nếu không, có thể thiếu giáo viên trong một khoảng thời gian dài hơn. “Chúng tôi có một sự thiếu hụt giáo viên trầm trọng. Nhiều người về hưu đã được tận dụng, trong đó nhiều người đã hơn 70 tuổi.” Theo Jaara Åstrand, giữ cho các trường học mở cửa trong đại dịch là một công việc khó khăn, khi mà quy mô lớp học hoặc các yêu cầu không được giảm bớt, và một tỷ lệ lớn giáo viên liên tục vắng mặt vì các triệu chứng.
Diễn biến Covid-19 ở Thụy Điển
- Ngày 31/1/ 2020, ca nhiễm đầu tiên là một phụ nữ trở về từ Vũ Hán.
- Ngày 9/3 nhiều ca nhiễm được phát hiện từ người du lịch trở về từ Ý.
- Ngày 11/3 ca tử vong đầu tiên vì covid-19 ở Stockholm.
- Ngày 1/4 Bộ Y tế và Xã hội yêu cầu hạn chế việc đi lại không cần thiết, "Giữ khoảng cách và chịu trách nhiệm cá nhân.”
- Ngày 28/4 cả nước có 19.621 ca nhiễm, 1.388 ca được chăm sóc đặc biệt và 2.355 ca tử vong liên quan đến COVID-19.
Lê Lam (tổng hợp từ Helsingin Sanomat & CNN)
[1] http://www.ncirs.org.au/covid-19-in-schools