Kỷ niệm 45 năm ngày giải phóng miền nam
Lần theo “Vết xích” xe tăng 390 và nên chăng phong Anh hùng 4 chiến sỹ trên chiếc xe tăng ấy?
Chiến dịch Hồ Chí Minh Đại thắng-đánh cho Ngụy nhào-kết thúc (chiến dịch)-sau khi 4 anh Bộ đội: Trung úy Vũ Đình Toàn, Chính trị viên Đại đội, trưởng xe; Thiếu úy Lê Văn Phượng, Đại đội phó kỹ thuật, pháo thủ số 2; Trung úy Ngô Sỹ Nguyên, pháo thủ số 1 và Trung sỹ Nguyễn Văn Tập, lái xe trên chiếc xe tăng mang số hiệu 390 húc đổ các cánh cổng chính, tiến thẳng vào Dinh Tổng thống Ngụy quyền ở Sài Gòn trưa ngày 30/4/1975, tạo điều kiện để đồng đội bắt giữ toàn bộ Nội các Ngụy quyền Việt Nam Cộng Hòa và Tổng thống Dương Văn Minh phải tuyên bố đầu hàng vô điều kiện.
Xe tăng 390 trưng bày tại Bảo tàng Tăng - Thiết giáp |
Về chiếc xe tăng 390 thuộc loại xe tăng chiến đấu chủ lực, kiểu T59, do Trung Quốc sản xuất, viện trợ cho Việt Nam. Ngày 04/12/1971, xe tăng 390 (trong đội hình chiến đấu của Trung đoàn 203), bắt đầu hành quân từ tỉnh Vĩnh Phúc vượt Trường Sơn vào chiến trường Bình Trị Thiên. Mấy năm sau đó, xe tăng 390 tiếp tục được hành quân vào phía Nam chiến đấu.
Đến ngày 29/4/1975, xe tăng 390 tham gia tấn công căn cứ Nước Trong, pháo thủ số 2 Đỗ Cao Trường bị thương. Sau đó Thiếu úy Lê Văn Phượng (là Đại đội phó Kỹ thuật) thay thế. Phần vỏ (xe tăng 390) cũng bị trúng khá nhiều mảnh bom, đạn của Địch.
Bốn chiến sỹ Vũ Đình Toàn, Lê Văn Phượng, Ngô Sỹ Nguyên và Nguyễn Văn Tập trên chiếc xe tăng 390 đã húc đổ cánh cổng chính, tiến thẳng vào sào huyệt cuối cùng của chính quyền Sài Gòn. Trong thời điểm ấy tôi nghĩ họ đã rất dũng cảm bởi thời khắc ấy rủi ro rất lớn. Cá nhân tôi cho rằng, họ rất xứng đáng được nhà nước xem xét, phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân nếu như họ vẫn giữ được phẩm chất anh bộ đội cụ Hồ trong những năm tháng thời bình.
Chiếc xe tăng 390 vẫn rong ruổi trên khắp các chiến trường, năm 1978 lại tham gia chiến đấu bảo vệ Biên giới phía Tây Nam, năm 1979 được đưa lên tàu thủy ra tham gia chiến đấu bảo vệ Biên giới phía Bắc. Mãi đến ngày 01/10/2012, chiếc xe tăng 390 được công nhận là Bảo vật Quốc gia. Hiện nay xe tăng 390 được tập kết, lưu giữ tại Bảo tàng lực lượng Tăng - Thiết giáp, trên địa bàn quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Tuy nhiên, tại Dinh Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh cũng có “chiếc xe tăng 390” vẫn đang để ở trong sân, đúng như cách đây hơn 15 năm, tôi đã vào tham quan và xem rất kỹ “chiếc xe tăng 390” ấy.
Tôi có thắc mắc: Sao lại có 2 chiếc xe tăng 390? Và hỏi ra mới biết “chiếc xe tăng 390” ở trong sân Dinh Thống Nhất bây giờ, chỉ là phiên bản của chiếc xe tăng 390 ở Bảo tàng Tăng - Thiết giáp. Bởi vì, để tuyên truyền, giáo dục truyền thống Anh hùng của Quân đội Nhân dân cho các thế hệ sau, việc dùng phiên bản chiếc xe tăng 390 cũng là cần thiết.
Nguyễn Thành Lập