Người cha nơi góc tường của một vị Tướng
Tôi đến giúp một vị tướng cùng quê chuyển nhà. Khi thu dọn một đống sách cũ, đột nhiên vị tướng ấy quỳ trên mặt đất và bật khóc to.
Trên tay ông ấy là một cuốn sổ ghi chép, trong đó ghi lại các chi phí hàng ngày, rõ rành từng khoản, từng khoản một: bữa sáng một đồng, bữa trưa ba đồng...vSau đó, vị tướng chậm rãi kể cho tôi nghe câu chuyện của hai cha con của ông:
“Nhà của tôi nằm ở một thôn thuộc vùng quê Từ Châu, cha của tôi làm công ở một nơi gần ga xe lửa Từ Châu và rất ít khi về nhà.
Khi tôi thi được vào một trường đại học ở Tây An, cha tôi đã đến ngân hàng, rút ra một bọc tiền và dùng nước bọt, đếm từng tờ, từng tờ một.
Hồi là sinh viên năm thứ nhất, tôi rất đam mê các trò chơi trực tuyến trên mạng và thường qua đêm trong các quán net ở bên ngoài nhà trường. Có lúc tôi cũng cảm thấy mình đã tiêu phí thời gian vô ích nhưng rồi lại thấy những sinh viên khác cũng thế, họ không chơi bóng thì xem phim hoặc vô tư chơi trò chơi trên mạng nên rồi tôi cũng thấy nhẹ nhõm.
Kỳ nghỉ hè, tôi về nhà và ở lại một vài ngày. Cảm thấy buồn chán, tôi thấp thỏm nói với cha, muốn đến chỗ cha làm việc vài ngày, ít ra thì ở đó cũng có thể có quán net. Cha của tôi lập tức đồng ý ngay.
Từ xa, tôi đã nhìn thấy cha đang đợi mình ở cửa nhà ga. Sau một năm “rửa tội”trong cuộc sống sinh viên, tôi cảm thấy cha mình lạc lõng trong đám đông với bộ quần áo cũ kỹ, rộng thùng thình nên nhắc cha rằng, bộ quần áo ấy đã quá cũ rồi. Cha tôi đáp: “Mình làm việc tận lực chứ đâu có ngồi văn phòng thì mặc quần áo mới để mà làm gì. Mặc bộ quần áo hơi rộng để khi làm việc mới thoải mái, dễ duỗi tay, duỗi chân, bằng không, chỉ cần duỗi mạnh tay là áo sẽ rách ngay!”
Điều mà tôi không ngờ tới là, vào năm 2003, thu nhập của cha tôi chỉ có hơn 4000 tệ một tháng và sống trong một căn gác xép tồi tàn chỉ rộng có sáu, bảy mét vuông. Ngoài chiếc giường sắt, còn một chiếc kệ gỗ với chiếc chậu rửa mặt, trên chiếc nồi tráng men có vắt một chiếc khăn bông cũ kỹ, trong không mấy đẹp mắt. Tôi cứ nghĩ rằng, cha mình sống khá thoải mái ở trong thành phố chứ đâu có biết rằng, cha lại sống nghèo nàn như thế này.
Khi đưa con trở về nhà, cha tôi nói: “Con ngồi đi, cha phải đi làm rồi!” rồi vội vã xuống cầu thang. Tôi không thể ngồi, tôi muốn biết cha mình làm gì nên đóng cửa, xuống cầu thang và lặng lẽ đi theo cha.
Quanh co bảy tám khúc đường, tôi đi theo cha đến kho lạnh Từ Châu, ở đó đã có hơn chục người giống với cha tôi, có người đẩy xe, có người cầm đòn gánh và tôi thấy cha mình đẩy một chiếc xe ra cổng. Đúng lúc ấy, một chiếc xe tải lớn chuyên chở hải sản chạy vào sân, cha tôi và cả nhóm cùng đi theo xe, vài phút sau, tôi thấy cha mình khom lưng vác một chiếc thùng cac-tông lớn sau lưng, bước vài bước rồi dừng lại, lau mồ hôi trán bằng một chiếc khăn buộc trên cổ tay rồi bước tiếp vài bước nữa, đặt chiếc thùng giấy lên trên xe đẩy, đẩy nó về phía chiếc xe tải lớn. Ít giây sau đó, ông lại vác tiếp một thùng giấy cac-tông khác... Sáu bảy lần như thế, cha tôi đẩy chiếc xe đến kho lạnh, lại khom lưng, hai chân nén chặt xuống đất. Cách xa từ hàng chục mét, tôi còn thấy rất rõ những đường gân xanh nổi ngoằn ngoèo trên bắp chân của cha.
Tôi rầu rĩ mãi khôn nguôi, thì ra những đồng tiền cha kiếm được đều là tiền mồ hôi, nước mắt! Tôi dò hỏi người bảo vệ xem chuyển một thùng hàng như thế thì được bao nhiêu tiền. Anh ta uể oải đáp rằng, mỗi thùng như thế được trả năm hào. Tôi nhẩm tính, cha mình đã chuyển một lúc bảy thùng, vị chi là kiếm được ba đồng rưỡi.
Chiều hôm đó trở về trường, tôi không còn nghĩ đến việc lướt mạng nữa, trong óc tôi luôn hiện lên hình ảnh đôi chân nổi những đường gân xanh của cha mình. Tôi biết là trong quán net mình đã lãng phí bao nhiêu mồ hôi của cha.
Khi tôi trở lại trường, cha tôi đã rút từ ngân hàng ra một xấp tiền dày, đếm đi, đếm lại rồi giao cho tôi. Tôi đếm lại lần nữa và nói: “Học kỳ này ngắn, con chỉ cần hai ngàn đồng là đủ rồi” và lấy ra nửa số tiền đó để lại cho cha. Hôm đó, tôi đã hạ quyết tâm trở thành một đứa con ngoan và làm một sinh viên tốt.
Nhưng suy nghĩ tốt đẹp của tôi đã sớm trở thành mây khói. Khi những người bạn của tôi mời gọi đi quán net, khi nhìn thấy trò chơi Warcraft, tâm lý tôi không thể không lung lay và thế là không thoát khỏi sự cám dỗ, tôi lại một lần nữa bước vào quán net. Thế rồi nhân ngày quốc khánh, tôi và các bạn cùng phòng rủ nhau đến quán bar và đi tắm xông hơi. Mới cuối tháng mười, số tiền hai ngàn đồng cha đưa, tôi đã tiêu hết sạch.
Tôi gọi điện cho mẹ, nói dối rằng mình vừa bị ốm một thời gian nên đã tiêu hết số tiền cha đưa.
Buổi chiều ngày thứ ba, tôi đang chơi bài với các bạn học trong ký túc xá thì có một người gọi, báo rằng có ai đó đang đợi tôi ngoài cổng trường. Tôi chạy đến cổng trường và nhìn thấy người đang đứng đợi chính là cha mình. Mới ngoài năm mươi tuổi mà trông cha tôi đã mệt mỏi giống như một ông lão bảy mươi tuổi, đang khoác một chiếc mền bông trên vai. Tôi dẫn cha vào trường và thì thầm với ông: “Việc gì mà cha phải đến tận đây, con đã để lại số tài khoản của con cho mẹ rồi, cha chỉ cần nạp tiền vào đó là xong; cha đi xa thế, lại còn vác theo thứ đồ này, vừa mệt mỏi lại vừa lãng phí tiền bạc...”.
Cha tôi mỉm cười hạnh phúc và bảo tôi: “Nghe mẹ con nói rằng con vừa bị ốm, bây giờ đã ổn chưa? Con phải chịu khó ăn uống cho tốt hơn và tự chăm sóc bản thân, không phải lo lắng về chi phí sinh hoạt, chỉ cần con có sức khỏe tốt và học giỏi, cần nhiều chi phí sinh hoạt hơn thì cha có thể lo được. Còn đây là chiếc chăn bông do mẹ con làm bằng bông tự trồng được, trời lạnh rồi, cha cần đến nó.” Tôi lúng búng đáp: “Vâng, thế là tốt rồi.”
Trên đường đến giảng đường, cha tôi bảo: “Cha yên tâm khi thấy con ổn và đem sinh hoạt phí cho con. Giờ cha phải về đây kẻo làm phiền đến con.” Tôi nhận tiền của cha đưa và đang muốn đưa ông đến nhà khách của trường nghỉ thì cha tôi nói: “Con sắp có kỳ nghỉ đông hai tháng phải không? Lần này, cha mang cho con ba ngàn đồng, con vừa ốm dậy cần phải được ăn uống tốt hơn cho cơ thể khỏe mạnh mới có sức lực để học tập tốt được”, Và ông dừng bước, giục tôi: “Thôi, con về đi!”
Biết tính khí nóng nảy của cha mình nên tôi không nói gì. Đi một quãng, ngoái đầu lại tôi thấy cha mình vẫn đứng nguyên ở chỗ cũ, vẫy vẫy tay chào tôi. Nhớ lại khi còn đang học cấp ba, mỗi lần đưa tôi đến trường huyện đều thấy cha tôi làm như thế, nước mắt tôi lại trào ra.
Chiếc ví lép kẹp của tôi bấy giờ lại căng phồng và cái trò chơi điện tử Warcraf là thứ tuần qua không được thấy lại như mời gọi tôi. Sau bữa tối, tôi lại đến quán net bên ngoài trường. Sau năm giờ đồng hồ “chiến đấu” khốc liệt, tôi trở về trường, đến dưới một cây đa lớn bên ngoài trường và trèo qua bức tường để vào ký túc xá như thường lệ.
Ngay khi đang trèo qua tường, tôi sững sờ dừng lại, tim đau nhói. Ánh sáng đường phố tuy mờ nhạt nhưng cũng để tôi thấy rõ cha mình đang ngồi xổm ở góc tường, bên cạnh cái hộp các tông rách mà tôi chẳng biết ông nhặt nó ở đâu. Lúc đó, cha tôi đang quấn trên mình chiếc mền bông, trên đầu ông quấn chiếc khăn mà hồi học ở trường trung học tôi từng thường quấn trên đầu mình...
Nói đến đây, vị tướng không thể kìm nén nổi, bật khóc nức nở. Một lúc sau, ông nghẹn ngào kể tiếp:
“Sau này, mẹ tôi bảo tôi, rằng hồi đó cha tôi nghe tin tôi bị ốm thì lo lắng lắm, nhất định đòi đến thăm tôi bằng được. Vì không mua được vé ngồi, lại không có tiền mua vé giường nằm nên đành phải đứng suốt hai mươi giờ đồng hồ trên tàu hỏa đến Tây An. Để tiết kiệm tiền, cha tôi không đồng ý vào nghỉ ở nhà khách của trường mà qua đêm ở góc tường bên trường học. Trước khi mẹ nói điều đó với tôi, tôi đã luôn giả vờ làm như không biết việc đó, vì tôi biết tính cha mình cố chấp, bướng bỉnh, nếu lúc đó tôi có đánh thức cha dậy thì chắc chắn ông vẫn kiên trì mà bám lấy chỗ góc tường ấy. Tôi lẻn về ký túc xá nhưng trái tim đã đau đớn nặng nề, hình dung cha mình đang quấn trong chiếc mền bông, ngồi dựa lưng vào góc tường trong đêm giá lạnh mà lòng đau vô hạn. Tôi đã thức suốt đêm hôm ấy để xóa đi tất cả các tài khoản về trò chơi điện tử.
Kể từ hôm đó, tôi không bao giờ còn đặt chân đến quán net và cũng không tiêu hoang phí một xu nào nữa. Tôi lập cuốn sổ ghi chép chi tiêu này, bắt đầu tự bù đắp từng tý một cho những sụt giảm trong sự học trước đây của mình.
Trước đây, tôi đã từng luôn cho rằng, cái “số” của cha mình không tốt, không được hưởng phúc của đời. Sau khi xảy ra sự việc đó, tôi mới nhận ra rằng không phải là cha tôi không được hưởng phúc, mà là cha đã dành tất cả những cái phúc của cuộc đời cho tôi. Cha đã bắt đầu làm việc trong cái kho lạnh ấy từ năm mười bảy tuổi luôn cho đến mùa xuân năm ngoái”.
Kể đến đây, vị tướng dừng lại, không thể nói thêm được nữa.
Tôi được biết rằng, người cha của vị tướng đã mất vào mùa xuân năm ngoái, để lại một khoản tiền gửi ngân hàng là 37 vạn nhân dân tệ cho con trai. Cha của vị tướng đúng là mẫu mực của những người cha nghèo nhưng có tình yêu thương sâu sắc và hy sinh tất cả cho con. May mắn thay, người con trai của ông ấy đã nhìn thấy cha của mình ngồi nơi góc tường.
Và tôi cũng biết rằng, vẫn còn nhiều người con không biết nghĩ về điều đó và không thể nhìn ra tình yêu thương từ những góc tường như thế!
Văn Hân Thưởng (TQ)
Trần Dân Phong (dịch)