Vài suy nghĩ về Tinh gọn bộ máy hành chính
Tinh giảm bộ máy là chủ đề không bao giờ cũ, đã được đưa ra bàn thảo nhiều lần. Ngày 19 tháng 02 vừa qua, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo góp ý “Báo cáo đề xuất, kiến nghị cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026”. Việc tinh gọn bộ máy lại một lần nữa được đặt ra.
Minh họa |
Tại Hội thảo, Bộ Nội vụ đề xuất cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026, sẽ chỉ còn 20 Bộ so với 22 Bộ và cơ quan ngang Bộ hiện nay. Theo đó, Bộ Tài chính sẽ hợp nhất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư thành Bộ Tài chính - Kế hoạch đầu tư, Bộ Xây dựng hợp nhất với Bộ Giao thông Vận tải thành Bộ Giao thông - Xây dựng.
Ngoài ra Bộ Nội vụ còn đề xuất điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ giữa một số Bộ, cơ quan ngang Bộ. Đề xuất thành lập Bộ Giáo dục và chuyển chức năng Đào tạo từ Bộ Giáo dục và Đào tạo hiện nay và chức năng Đào tạo nghề từ Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội về Bộ Khoa học và Công nghệ và đổi tên thành Bộ Khoa học - Công nghệ và Đào tạo. Thành lập Bộ Công thương và Du lịch; Bộ Văn hóa – Thể thao và Thanh niên.
Về cơ cấu nhân sự của Chính phủ gồm: Thủ tướng Chính phủ; 4 Phó Thủ tướng Chính phủ và 20 Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.
Là một người dân, tôi hoàn toàn đồng tình với việc tinh giảm bộ máy, sắp xếp lại các cơ quan đơn vị đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả. Tinh gọn bộ máy là yếu tố quan trọng tạo nguồn lực để cải cách tiền lương, qua đó góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí. Có người nói tôi “gái góa lo việc triều đình”. Nhưng tôi không nghĩ thế, đóng góp ý kiến là việc của toàn dân.
Tuy nhiên, theo tôi chúng ta hoàn toàn có thể tinh gọn hơn nữa. Tôi mạnh dạn đề xuất Chính phủ chỉ nên có 18 Bộ và cơ quan ngang Bộ. Về cơ cấu nhân sự chỉ nên có Thủ tướng, ba phó Thủ tướng, 18 Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. Mỗi Bộ chỉ nên có từ 2 đến 3 Thứ trưởng.
Về cơ cấu tổ chức, tôi tán thành việc sáp nhập Bộ Giao thông Vận tải với Bộ Xây dựng thành Bộ Giao thông - Xây dựng. Bộ Kế hoạch Đầu tư sáp nhập với Bộ Tài chính nhưng với tên gọi Bộ Kế hoạch - Tài chính. Mảng Đầu tư sẽ chuyển về Bộ Ngoại giao và đổi tên thành Bộ Hợp tác Quốc tế. Giải thể Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, chuyển chức năng quản lý lao động (con người) về Bộ Nội vụ, chức năng quản lý nhà nước công tác Thương binh, Xã hội về Bộ Y tế và đổi tên thành Bộ Y tế và Phúc lợi Xã hội. Giải thể Bộ Thông tin và Truyền thông. Mảng quản lý nhà nước về Công nghệ thông tin sẽ chuyển về Bộ Khoa học Công nghệ và Đào tạo (mảng Đào tạo chuyển từ Bộ Giáo dục và Đào tạo sang). Công tác quản lý báo chí, truyền thông sẽ chuyển trở lại Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và đổi tên thành Bộ Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch (có nhiệm kỳ đã dùng tên gọi như vậy). Thanh tra Chính phủ nên chuyển thành Thanh tra Nhà nước trực thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, độc lập với Chính phủ.
Ảnh minh họa |
Tuy nhiên việc sắp xếp một số cơ quan có chức năng tương đương bên khối Đảng, Quốc hội và Chính phủ cần phải được xem xét, cân nhắc thấu đáo kỹ lưỡng, tránh tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. Vì Đảng đề ra chủ trương, đường lối, Quốc hội, Hội đồng nhân dân thể chế hóa và Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp tổ chức thực hiện. Việc vừa qua một số tỉnh sáp nhập ba Văn phòng gồm Văn phòng Ủy ban nhân dân, Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Văn phòng Hội đồng nhân dân thành một cần phải được xem xét, đánh giá lại. Rất khó khách quan khi một đơn vị vừa tham mưu ban hành Nghị quyết rồi lại tham mưu cho việc tổ chức thực hiện. Cũng như vậy là việc sáp nhập cơ quan Ban Tổ chức với Sở Nội vụ... như một số tỉnh đã làm vừa qua.
Theo tôi nếu có thì cũng chỉ có thể cơ cấu người đứng đầu kiêm nhiệm tại các cơ quan của Đảng và Quốc hội, Hội đồng nhân dân, như Ban Đối ngoại Trung ương với Ủy ban đối ngoại của Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương với Ủy ban Tài chính, Ngân sách, Kinh tế, Ủy Ban kiểm tra Trung ương với Thanh tra Nhà nước, Ban Dân vận với Ủy ban dân nguyện của Quốc hội. Ở cấp tỉnh, huyện thì có thể là kiêm nhiệm chức danh người đứng đầu tại các cơ quan như Tuyên giáo với Ủy ban Văn hóa xã hội Hội đồng nhân dân, Ủy ban kiểm tra với Thanh tra tỉnh. Các cơ quan như báo, tạp chí, đài phát thanh, truyền hình cấp tỉnh nên được sáp nhập vào thành một đầu mối như mô hình Trung tâm Truyền thông mà tỉnh Quảng Ninh đã làm... Nhưng nếu các tỉnh đã nhập ba Văn phòng làm một thì cần phải tách thành hai Văn phòng là Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội - Hội đồng Nhân dân và Văn phòng Ủy ban nhân dân để tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ.
Ảnh minh họa |
Tinh gọn bộ máy là vấn đề khó, đụng chạm đến con người, đến quyền lợi cá nhân, tập thể lại càng khó. Nhưng khó không có nghĩa là không làm được. Tinh gọn bộ máy tại Bộ Công an như vừa qua là ví dụ điển hình. Việc tinh gọn bộ máy, bỏ cấp Tổng cụ và cơ cấu lại các Cục, Vụ đã rất thành công tại Bộ Công an thiết nghĩ là bài học quý, rất đáng để các cấp, các ngành các cơ quan, đơn vị học tập các kinh nghiệm hay và có lộ trình phù hợp.
Tinh gọn bộ máy luôn là vấn đề không bao giờ cũ, đã được đặt ra nhiều lần và cũng đã từng được triển khai nhưng chưa đồng bộ, đại trà trên phạm vi rộng. Nhưng có lẽ giờ là lúc chín muồi, thiên thời, địa lợi nhân hòa để làm mạnh hơn, quyết liệt hơn. Thực tiễn đòi hỏi, tinh gọn bộ máy, cần phải làm ngay, không thể khác được.
Khánh Linh