“Iceman” – “Người Băng” - Tay đua vô địch F1
Đại dịch corona virut đã khiến cuộc đua xe F1 lần đầu tiên được mong chờ ở Hà Nội bị hoãn trong sự tiếc nuối của nhiều người hâm mộ. Nhưng...
Trong thời gian ở nhà tránh dịch covid-19, bạn đọc có thể làm quen với môn đua xe tốc độ F1 và nhà vô địch nổi tiếng người Phần Lan, “Iceman” – “Người băng”, qua cuốn sách “Những điều chưa biết về Kimi Räikkönen – Tay đua vô địch F1”này. Nhà xuất bản Trẻ vừa ấn bản cuốn sách đã và đang gây sốt với 200.000 cuốn bán hết tại Phần Lan, được dịch ra 12 thứ tiếng và bán được 100.000 cuốn. Ở Việt Nam cuốn sách do TS Võ Xuân Quế dịch từ nguyên bản tiếng Phần Lan, TS Bùi Việt Hoa hiệu đính.
Vì sao tay đua F1 dẫn đầu về lượng người theo dõi trên Instagram: 1,7 triệu followers?
Một cuộc thăm dò ý kiến được thực hiện năm 2016 ở Phần Lan, cho biết: không phải Nguyên soái, Tổng thống Gustaf Mannerheim hay nhà soạn nhạc Jean Sibelius - những người vĩ đại nhất theo hai cuộc bầu chọn của truyền hình nước này năm 2004 và 2017 mà Kimi Räikkönen mới là cái tên Phần Lan được biết đến nhiều nhất ở nước ngoài. Hiện Kimi Räikkönen cũng là cái tên dẫn đầu Phần Lan về số lượng người theo dõi trên Instagram, với 1,7 triệu followers.
Hai ví dụ đó đã nói lên sự nổi tiếng của Räikkönen ở Phần Lan cũng như trên thế giới. Tuy nhiên, những điều mọi người biết về Kimi phần lớn chỉ dựa vào các phương tiện truyền thông, nhiều khi còn phiến diện và phần nào bị thổi phồng quá mức. Thời thơ ấu và những ấn tượng phía sau thành công của anh là một bí mật với công chúng, kể cả ở Phần Lan.
Nhưng, với cuốn sách “Những điều chưa biết về Kimi Räikkönen – Tay đua vô địch F1” (nguyên bản tiếng Phần Lan là “Tuntematon Kimi Räikkönen”), những bí mật đó đã được tiết lộ. Tác giả Kari Hotakainen đã đem đến cho người đọc một bức tranh khác về Kimi bằng ngôn từ rất độc đáo: ngắn gọn, đơn giản rất “Kimi” và với giọng văn rất hài hước của Hotakainen.
Song, cuốn sách không phải là một tiểu sử, càng không phải là ghi chép lại hồi ức của một người, như tác giả đã viết trong lời mở đầu: “Đây không phải là một cuốn tiểu sử; không thể được vì nhân vật chính chỉ mới trải qua nửa cuộc đời. Đây là câu chuyện về một vận động viên đua xe đáng lẽ ra đã trở thành thợ sửa chữa ô tô. Nhưng không, thay vì thành một người thợ, anh trở thành một người nổi tiếng thế giới.”
Cuốn sách là câu chuyện về một người xuất thân từ một gia đình nghèo đã đạt tới đỉnh cao của một nghề đặc biệt. Cuốn sách kể về việc lái xe, về gia đình, về niềm tin, về tình yêu, về thời gian rảnh rỗi và về những khoảnh khắc đầy kịch tính trong cuộc đời của một người trẻ. Ngoài lời kể của Kimi, còn có lời kể của các thành viên gia đình, bạn bè thân thiết và đồng nghiệp của anh, từ các ông bầu, người quản lý, thợ máy đến các tay đua khác.
Đặc biệt cuốn sách được viết bởi một người ngoài cuộc, không yêu thích và không rành về nghề nghiệp của nhân vật Kimi. Đọc cuốn sách này, bạn sẽ biết người rất kiệm lời nói gì; và sẽ biết người mà ai cũng biết, song ít ai hiểu, nghĩ gì.
Hành trình đến với Kimi và cuốn sách
Kari Hotakainen (s. 1957) là nhà văn nổi tiếng Phần Lan. Ông đã xuất bản mười ba tiểu thuyết, bốn tập thơ, một số vở kịch và sách nói. Ông đã nhận được các giải thưởng: Suomi (1993), Topelius (2000), Finlandia (2002), Giải thưởng về văn học của Hội đồng Bắc Âu (2004), Runeberg (2010). Tác phẩm của ông đã được dịch ra 20 ngôn ngữ trên thế giới. Nhưng, trước thực tế các nhà văn chỉ viết về các chủ đề mà họ quen biết, ông muốn viết về một cái gì đó mà ông không biết gì hay chưa biết rõ. Lúc đó ông nghĩ tới đua xe công thức 1 và Kimi Räikkönen.
Tuy nhiên, tiếp cận được với Kimi Räikkönen không hề đơn giản. Phải mất 6 năm, với 2 lần gửi lời đề nghị, tháng ba năm 2017 Hotakainen mới nhận được lời đồng ý gặp từ người đại diện mới của Kimi lúc bấy giờ.
Hotakainen cho biết “Cuộc gặp gỡ đầu tiên với Kimi thật hồi hộp vì không biết làm thế nào để một nhà văn không biết gì về F1 và một tay đua F1 chẳng mấy khi đọc sách văn học nói chuyện với nhau?”
Nhưng công việc đã diễn ra suôn sẻ. Sau khi đọc 40 trang viết thử, Kimi nhận lời làm nhân vật chính của cuốn sách. Hotakainen được đồng ý không phải vì ông là nhà văn nổi tiếng mà chính vì ông là người “ngoại đạo” của môn đua xe F1.
Chỉ sau 1 năm, Kari Hotakainen đã hoàn thành cuốn sách. “Đó là năm bận rộn nhất, cũng là một năm kỳ lạ và siêu thực nhất trong sự nghiệp văn chương từ trước đến nay của tôi.”
Kimi đã tiết lộ những gì ?
Kimi Räikkönen nổi tiếng là người kiệm lời, nhưng ít người biết rằng đến năm 3 tuổi anh mới bắt đầu nói. Khi xuất hiện trên truyền hình, ngoài những câu hai, ba từ ngắn gọn và cái gãi tai, anh còn được người hâm mộ biết đến với một giọng nói rất đặc biệt: giọng nói thấp, khàn và phát ra từ rất sâu trong họng. Giờ đây mọi người mới biết rằng: giọng nói ấy là hệ quả của một tai nạn xảy ra với anh từ hồi 5 tuổi. Anh bị ngã xe đạp và chiếc ghi đông xe chống vào cổ, khiến thanh quản của anh bị ảnh hưởng và không phục hồi lại được hoàn toàn.
Cũng qua cuốn sách này người hâm mộ mới được biết Kimi sinh ra trong một gia đình túng thiếu, song cả gia đình đều yêu thích môn đua xe thể thao. Kimi găp khó khăn với việc học do chứng khó đọc kế thừa từ mẹ và phải học đúp lại lớp 2. Mẹ của Kimi tiết lộ: “Học không bao giờ là điểm mạnh của Kimi”, vì thế, khi học hết tiểu học, Kimi vào học nghề sửa chữa ô tô ở một trường dạy nghề. Nhưng rồi “Tôi mất hết hứng thú ở trường. Tôi ném hành lý vào xe và đi đến Hà Lan (Kimi Räikkönen)”. Sự nghiệp đua xe của Kimi bắt đầu từ đó.
Hotakainen nhấn mạnh rằng "Câu chuyện của Kimi là câu chuyện của một tập thể". Mặc dù tài năng và niềm say mê của Kimi thực sự là những lý do quan trọng cho sự thành công của anh ấy. Song phía sau thành công đó là gia đình, họ hàng các nhà tài trợ, thợ máy. “Bố Kimi là động cơ, mẹ là xăng.”
Cuốn sách còn tiết lộ: bên cạnh vẻ lạnh lùng, Kimi là một người rất tình cảm, hết sức coi trọng “chữ tín”, giàu tính hài hước và nhiều lúc cũng đầy triết lý: “Ngay cả những hồi ức dở nhất cũng có thể là những điều đáng quý.”
Ta hãy nghe anh nói về sự mất mát người cha: “Thật trống vắng khi Masa không còn nữa. Giá mà tôi có thể dự đoán được cái chết của ông một chút. Bây giờ tôi thức dậy với một ý nghĩ ít nhiều liên quan đến những việc tồi tệ. Và sau đó là sự cãi vã. Nó vẫn cắn rứt tôi, và chắc chắn nó sẽ mãi như thế.”
Và anh nói về con: “Một khi có con, bạn không thể từ chối, nó không hề giống như một chiến thắng Grand Prix hay giành chức vô địch thế giới. Những thành tích như thế phai mờ theo năm tháng. Con cái là tia sáng lấp lánh mãi trong khóe mắt bạn, chúng tỏa sáng trong suốt cuộc đời và xóa đi những cảm xúc sần sùi của cuộc sống hàng ngày.”
Hotakainen nói gì về Kimi?
“Kimi Räikkönen rất khác với nhiều người nổi tiếng. Một ngoại lệ quan trọng là anh ta không thích trả lời phỏng vấn. Nếu anh đã cho họ, sự quan tâm đến cuốn sách này sẽ không quá lớn. Tác phẩm của tôi là cái này.”
“Anh nhìn xuống đất, nhìn ngang, rồi nhìn lên trời, nhìn vào bất cứ nơi nào ngoại trừ nhìn thẳng vào các nhà báo. Kính đen được phát minh ra để bảo vệ một người khỏi ánh mắt người khác, chứ không phải ánh nắng mặt trời.”
“Kimi đã đem đến cho mọi người rất nhiều điều để nói nhưng anh không tự nói về mình. Vì thế hình ảnh của anh trong công chúng và bản thân anh có một sự khác biệt rất lớn.”
“Kimi không thích đọc sách, nhưng anh đọc đường đua rất chính xác.”
“Anh ấy là một trong những người nhanh nhất thế giới trên đường đua, nhưng là một trong những người chậm nhất ở khách sạn.”
“Iceman” thích hợp không chê vào đâu được trên đường đua và những nơi lân cận, nhưng nó tan chảy thành vô nghĩa trong cuộc sống hàng ngày của gia đình trẻ.”
“Kimi nổi tiếng với tính kiệm lời của anh. Người Phần Lan không phát minh ra sự trầm lặng, nhưng họ đã tinh luyện nó thành nhiều sản phẩm thành công: kiệm lời, ngừng nghỉ, câu ba từ và những lúc im lặng trong nửa phút, những cái hố khiến người ngoài rơi vào và ngạc nhiên bây giờ điều gì đang xảy ra khi chẳng có gì xảy ra.”
“Räikkönen thích lái xe, nhưng anh cảm thấy chán ghét với tất cả các hoạt động liên quan khác như báo chí và tài trợ. Vì vậy, dễ hiểu là hình ảnh trên truyền thông của Räikkönen thường thô ráp và thậm chí tẻ nhạt.”
“Những điều chưa biết về Kimi Räikkönen – Tay đua vô địch F1” là cuốn sách đầu tiên của Kari Hotakainen về thể loại ký sự nhân vật và là một thể nghiệm rất thành công thể hiện rất rõ nét dấu ấn của Hotakainen. Tôi rất thích ngôn từ và lối viết của tác giả, nó vừa trau chuốt vừa thoải mái song dí dỏm và sâu sắc. Một cuốn sách cần đọc, và chắc chắn là một cuốn sách hay dành cho những người thường không hay đọc sách.
Không chỉ là cuốn sách đáng đọc với những người yêu thể thao, những người thích đọc sách, “Những điều chưa biết về Kimi Räikkönen – Tay đua vô địch F1” còn rất đáng đọc với những người sáng tác thể loại kí sự nhân vật. Cuốn sách đã lập kỉ lục xuất bản của văn học viết Phần Lan, với 200.000 bản bằng tiếng Phần Lan chỉ sau chưa đầy 1 năm rưỡi (8/2018-12/2019). Cuốn sách đã được dịch ra 12 ngôn ngữ trên thế giới và bán được 100.000 cuốn ở nước ngoài (chưa kể tiếng Việt).
Lê Lam