Viết nhân ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/02
Ngày 27 tháng 02 năm nay kỷ niệm tròn 65 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam - ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư gửi Hội nghị cán bộ ngành y tế (1955). Ngày Thầy thuốc Việt Nam hàng năm là dịp tôn vinh các các y, bác sỹ và những người công tác trong ngành y tế đối với sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Bác Hồ thăm viện quân y 7 |
Trong thư gửi Hội nghị cán bộ y tế đầu năm 1955, Bác viết:
“- Trước hết là phải thật thà đoàn kết – Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết thì vượt được mọi khó khăn, giành được nhiều thành tích.
Đoàn kết giữa cán bộ cũ và cán bộ mới. Đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành y tế, từ các bộ trưởng, thứ trưởng, bác sỹ, dược sỹ cho đến các anh chị em giúp việc. Bởi vì công việc và địa vị tuy có khác nhau, nhưng người nào cũng là một bộ phận cần thiết trong ngành y tế, trong việc phục vụ nhân dân.
- Thương yêu người bệnh – Người bệnh phó thác tính mạng của họ nơi các cô các chú. Chính phủ phó thác cho các cô các chú việc chữa bệnh tật và giữ gìn sức khoẻ cho đồng bào. Đó là nhiệm vụ rất vẻ vang.
Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn. "Lương y phải như từ mẫu", câu nói ấy rất đúng.
- Xây dựng một nền y học của ta – Trong những năm nước ta bị nô lệ thì y học cũng như các ngành khác đều bị kìm hãm. Nay chúng ta đã độc lập tự do, cán bộ cần giúp đồng bào, giúp chính phủ xây dựng một nền y tế thích hợp với nhu cầu của nhân dân ta. Y học cần phải dựa trên nguyên tắc: khoa học dân tộc và đại chúng.
Ông cha ta ngày trước có nhiều kinh nghiệm quí báu về cách chữa bệnh bằng thuốc ta, thuốc bắc. Để mở rộng phạm vi y học, các cô, các chú cũng nên chú trọng nghiên cứu và phối hợp thuốc "Đông" và thuốc "Tây"”.
Có thể hiểu bức thư của Bác căn dặn các Thầy thuốc gồm hai phần: y đức và y thuật. Thật thà đoàn kết là y đức giữa các đồng nghiệp, giữa thầy thuốc với thầy thuốc và các cán bộ khác trong ngành y tế. “Thương yêu người bệnh” nghĩa là Bác căn dặn các Thầy thuốc cần phải giữ gìn đạo đức nghệ nghiệp trong sáng, tình yêu thương đối với người bệnh. “Xây dựng một nền y học của ta” là hướng cho các Thầy thuốc nỗ lực, không ngừng trao dồi, nâng cao trình độ chuyên môn để theo kịp các nền y học tiên tiến trên thế giới, nhưng vẫn có cái riêng, bản sắc y tế của người Việt.
Hơn 30 năm đổi mới cùng với những thành tựu có ý nghĩa lịch sử về kinh tế xã hội, thì ngành y tế cũng có những bước đi vững chắc, phát triển vượt bậc. Nhiều lĩnh vực trong y tế đã ngang tầm với khu vực và thế giới. Một số lĩnh vực đã bắt kịp các nước phát triển trong điều kiện chi tiêu cho y tế của Việt Nam còn khá khiêm tốn. Có được những thành tích đó bởi có sự quan tâm, ủng hộ của toàn xã hội, của người dân và đặc biệt là sự nỗ lực của hàng vạn cán bộ, nhân viên y tế.
Bác Hồ thăm vườn cây thuốc nam |
Về y đức, có lẽ chưa bao giờ được nhắc đến nhiều như những năm vừa qua. Dù nhân viên y tế đúng thì khi có sự cố xảy ra và được đưa lên truyền thông, người dân vẫn có cái nhìn nghi hoặc, ngờ vực. Chắc chắn tất cả chúng ta sẽ có cùng quan điểm là ngành nào, nghề nào cũng phải cần có đạo đức nghề nghiệp. Vậy tại sao có vẻ như y đức lại được săm soi hơn cả. Phải chăng có lẽ phần vì ngành y cùng với giáo dục là các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến con người, phần vì thời đại bùng nổ thông tin với nhiều kênh cả chính thống và mạng xã hội, tin tức được cập nhật từng giây. Trong khi các tin về tiêu cực lại thường có xu hướng lan nhanh hơn bao giờ hết.
Thầy thuốc thì cũng là những con người, biết yêu thương, trân trọng cái hay, cái tốt đẹp và bày tỏ thái độ với cái ác, cái xấu, những tiêu cực trong xã hội. Thầy thuốc cũng phải cơm áo gạo tiền, cũng có gia đình, nuôi con ăn học... Nghề y có thời gian đào tạo dài hơn, công việc vất vả, nặng nhọc, nguy cơ lây nhiễm bệnh cao hơn bất kỳ ngành nghề nào khác nhưng mức lương lại không có đặc thù. Hàng triệu người bệnh được điều trị thành công. Nhiều vụ dịch được khống chế, đẩy lùi cho người dân được an toàn. Thể chất, tuổi thọ trung bình của người Việt ngày càng được nâng cao... cùng với nhiều thành tựu khác của ngành y tế dù có lúc được vinh danh nhưng cũng không mấy rầm rộ như các lĩnh vực khác như thể thao, đặc biệt là bóng đá. Nhưng chỉ một sơ sẩy nhỏ về thái độ phục vụ, về chuyên môn thì nhiều khi lại được thổi phồng hơn so với thực tế làm cho xã hội có cái nhìn rất thiếu thiện cảm về nhân viên y tế, để rồi nhân viên y tế bị áp lực rất lớn cả về thể xác và tinh thần.
Trong khi một số ngành khác, nếu khách hàng không hợp tác hoặc gây gổ, quấy rối thì có quyền từ chối phục vụ, nhưng ngành y lại không có quy định như vậy. Để rồi các vụ bạo hành nhân viên y tế vẫn xảy ra dường như với mức độ vụ sau nghiêm trọng hơn vụ trước. Đã có những nhân viên y tế phải bỏ mạng, bỏ nghề.
Việc xã hội cũng như người dân đòi hỏi chất lượng cung cấp dịch vụ y tế gồm cả y đức và chuyên môn ngày càng cao là điều chính đáng. Nhưng cũng cần nhìn nhận những nỗ lực cố gắng của hàng vạn nhân viên y tế, đã tận tụy ngày đêm chăm lo cho sức khỏe nhân dân. Không vì những vụ việc nhỏ, con sâu làm rầu nồi canh mà luôn có cái nhìn thiếu thiện cảm về nhân viên y tế, nhìn đâu cũng thấy màu xám, tiêu cực. Đâu đâu cũng hô hào y đức phải thế này, thế khác mà không nghĩ thấu đáo rằng đạo đức nghề nghiệp thì ngành nào, lĩnh vực nào cũng cần phải có.
Tại thời điểm kỷ niệm tròn 65 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam này, hàng ngàn nhân viên y tế bất chấp hiểm nguy vẫn phải gồng mình, đi vào tâm dịch, tìm mọi biện pháp để đẩy lùi, mong sự an toàn cho người dân và toàn xã hội.
Từ xa xưa Thầy thuốc cùng với Thầy giáo luôn là hai nghề cao quý, được tôn vinh gắn với chữ Thầy. Dù bất luận trong hoàn cảnh nào thì với danh dự của mình, chắc chắn đại đa số các Thầy cũng luôn ý thức việc đặt đạo đức nghề nghiệp lên hàng đầu. Y đức chắc chắn sẽ luôn được các thế hệ Thầy thuốc Việt Nam nâng niu, giữ gìn.
Nguyễn Đức