Hai thế hệ trong một gia đình tình nguyện trông coi chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ
Nghĩa trang liệt sĩ xã Nhật Tựu (Kim Bảng, Hà Nam) được xây dựng năm 1986. Ngay từ khi mới hoàn thành, nghĩa trang đã được 2 thế hệ trong một gia đình tự nguyện trông coi chăm sóc.
Đó là gia đình ông Hoàng Đình Huynh 65 tuổi ở thôn Văn Bối, xã Nhật Tựu. Suốt 33 năm qua, nghĩa trang liệt sĩ của xã luôn được trông coi, chăm sóc, chỉnh trang ngày một khang trang đẹp đẽ. Đặc biệt, cả hai thế hệ trong gia đình ông Huynh đều tự nguyện làm quản trang mà không đòi hỏi hay yêu cầu đãi ngộ nào.
Nghĩa trang liệt sĩ xã Nhật Tựu (Kim Bảng, Hà Nam) |
Giữa khoảng sân trước nghĩa trang lát gạch đỏ sạch bóng, Bà Vũ Thị Tâm, 67 tuổi, vợ ông Huynh chia sẻ: “Tôi về đây làm dâu từ năm 1978. Năm 1986, xã xây dựng nghĩa trang liệt sĩ, bố chồng tôi tự nguyện làm quản trang. Khi đó, nghĩa trang còn chật hẹp, cỏ dại mọc um tùm, chưa có tường rào bao quanh. Hàng ngày cụ ra nhổ cỏ, thắp hương, huy động con cái vác đất san đường đi lối lại cho bằng phẳng, trồng thêm hoa, cây cảnh cho khang trang”.
Làm quản trang hơn 20 năm, ông cụ già yếu rồi qua đời, ông Huynh và bà Tâm tiếp quản công việc thầm lặng của người cha. Bà Tâm kể: “Bố chồng tôi tự nguyện trông coi linh hồn cho các liệt sĩ xuất phát từ nỗi niềm thương nhớ con trai. Anh cả Hoàng Đình Chinh (SN 1947) của chồng tôi nhập ngũ, tham gia chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh, năm 1971 anh mãi mãi nằm lại nơi chiến trường ở tuổi 24. Hòa bình lập lại, bố chồng tôi nhiều lần rong ruổi đi tìm hài cốt con trai, mong đón anh trở về quê nhà nhưng không có kết quả. Hiện nay trong nghĩa trang xã cũng có mộ gió của anh”.
Bà Vũ Thị Tâm |
Bà Tâm ngậm ngùi: “Lúc còn sống, bố chồng tôi dành nhiều thời gian quét dọn, chăm sóc nghĩa trang như một cách bày tỏ sự thương tiếc với người con đã khuất”.
Đến nay, nghĩa trang có 80 ngôi mộ liệt sỹ, trong đó 28 mộ có hài cốt, còn lại là mộ vô danh, mộ không có hài cốt. Vài năm trở lại đây, được sự quan tâm của các cấp chính quyền và người dân, nghĩa trang được quy hoạch, cải tạo và xây dựng ngày càng sạch đẹp, khang trang. Cha mất rồi, ông Huynh bà Tâm thay ông cụ, tận tụy với công việc trông coi chăm sóc nghĩa trang. Hôm nào ông Huynh bận, bà Tâm thay chồng ra phun nước tưới cây, nhặt cỏ, quét dọn lá khô, trồng thêm cây cảnh, chăm chút những khóm hoa. Giờ khuôn viên nghĩa trang được tô điểm bằng những cây cảnh xanh mướt và những bồn hoa đủ màu sắc.
Người phụ nữ lớn tuổi rủ rỉ: “Gia đình tôi làm việc này cũng vì cái tâm với người đã khuất. Trước xã cho chế độ là 10 nghìn sau tăng lên 20 nghìn đồng/1 tháng. Vài năm nay, xã tăng số tiền trông coi là 300 nghìn đồng/1 tháng. Số tiền đó là khoản động viên, vợ chồng tôi không đòi hỏi. Tháng nào nhận được, tôi gom lại, mua thêm vật liệu sửa chữa chỗ hỏng hóc hay mua nến, hoa quả, thắp hương vào các ngày rằm, mồng một để tưởng nhớ tới vong linh các liệt sĩ”. Nhiều người ngỏ ý muốn biếu tiền, nhờ ông bà chăm sóc phần mộ người thân nhưng ông bà từ chối. Vì ông bà coi các liệt sĩ như người thân ruột thịt của mình.
Tiếp nối công việc của cha, ông bà chăm sóc phần mộ các liệt sỹ tại nghĩa trang thấm thoắt đã tròn 10 năm. Theo lời bà Tâm, bố chồng bà sinh được 5 người con trai, trong đó có 3 người tham gia quân đội. Bản thân ông cụ tham gia kháng chiến chống Pháp. Chồng bà, ông Hoàng Đình Huynh nhập ngũ tháng 9/1979, chiến đấu ở biên giới Tây Nam, là quân tình nguyện giúp nước bạn Campuchia. Bà Tâm nhớ lại: “Chúng tôi kết hôn năm 1978, một năm sau ông nhà tôi lên đường, tôi ở lại địa phương tham gia công tác thủy lợi. Năm năm sau ông ấy về, gia đình tôi mới được đoàn viên hạnh phúc, sau đó chúng tôi sinh con đầu lòng”.
Trở về quê hương, mang nhiều vết thương do chiến tranh, là thương bệnh binh, mất 61% sức khỏe, nhưng ông Huynh vẫn hăng say lao động sản xuất, phát triển kinh tế gia đình và rất nhiệt tình tham gia các hoạt động của địa phương, nhất là dành nhiều thời gian chăm chút nghĩa trang liệt sĩ của xã nhà.
Ông Hoàng Đình Huynh nhổ cỏ trong khuôn viên nghĩa trang. Ảnh: Báo Hà Nam |
Bà Tâm bộc bạch: “Làm công việc quản trang, trước hết tôi xác định đây là việc làm phúc đức. Nếu vì tư lợi, chắc chẳng ai gắn bó được đến mấy chục năm như gia đình tôi. Giờ tuổi đã cao, sức đã yếu nhưng vợ chồng tôi vẫn cố gắng, đến bao giờ không còn sức lực nữa mới nghỉ’.
Những khi có hài cốt liệt sĩ được các gia đình, địa phương quy tập, đưa về an táng tại nghĩa trang, ông Huynh bà Tâm đều có mặt, tận tâm với công việc xây sửa mộ phần cho các liệt sĩ. Ông bà giãi bày: “Tâm nguyện của gia đình tôi là ngày càng quy tập được nhiều hài cốt liệt sĩ về đây, và một ngày nào đó tìm thấy hài cốt anh trai chúng tôi, liệt sĩ Hoàng Đình Chinh, đưa về nghĩa trang này”.
Tấm bằng tổ quốc ghi công của liệt sĩ Hoàng Đình Chinh - anh trai chồng bà Tâm (ảnh VNN) |
Sau 33 năm xây dựng, nghĩa trang liệt sĩ xã Nhật Tựu hôm nay đã trở thành địa chỉ được người dân và các đoàn thể quan tâm, thường xuyên thăm viếng. Hằng năm vào các dịp 27/7, 22/12 hay ngày Quốc khánh 2/9… nhiều đoàn công tác về đây thắp nén tâm nhang, tri ân những anh hùng liệt sĩ đã xả thân vì đất nước. Riêng gia đình ông Hoàng Đình Huynh, hai thế hệ nối tiếp nhau suốt hơn ba chục năm hết lòng chăm lo cho các liệt sĩ tại nghĩa trang quê nhà là một cách tri ân đặc biệt đáng quý.
Đỗ Hằng, Diệu Bình, Ngọc Trang