Nhân Ngày thế giới phòng chống HIV/AIDS (1/12): Gần 53.000 người cai nghiện bằng Methadone
Nghiện ma túy, trong đó chủ yếu là nghiện chất dạng thuốc phiện là vấn đề nhức nhối trong xã hội, ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe, an ninh, trật tự và phát triển kinh tế xã hội. Nghiện ma túy được coi là bệnh mạn tính của não bộ, chưa có phương thuốc đặc hiệu để chữa khỏi.
Các giải pháp cai nghiện hiệu quả không cao, tỷ lệ tái nghiện lên đến trên 90%. Trong bối cảnh đó, học tập kinh nghiệm của quốc tế và nhất là trong bối cảnh lây truyền HIV chủ yếu qua đường tiêm chích ma túy, Việt Nam bắt đầu triển khai thí điểm điều trị Methadone tại thành phố Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh từ tháng 4/2008.
Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) Nguyễn Hoàng Long cho biết, sau hơn 10 năm thực hiện điều trị Methadone cho người nghiện ma túy, đến nay 63 tỉnh trên toàn quốc đã triển khai điều trị cho gần 53.000 bệnh nhân với hình thức cơ sở điều trị toàn diện và cấp phát thuốc tuyến xã. Đặc biệt, chương trình góp phần hoàn thiện được hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật, tạo hành lang pháp lý và kỹ thuật cho công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.
Ảnh minh họa. |
"Điều trị Methadone tại nước ta thời gian qua có hiệu quả, tác động tương đồng với kết quả triển khai của thế giới và củng cố thêm đánh giá Methadone là "tiêu chuẩn vàng" trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện", ông Nguyễn Hoàng Long thông tin.
Điều trị bằng Methadone, bệnh nhân giảm hành vi tiêm chích ma túy từ đó dẫn đến giảm lây nhiễm HIV. Trừ 5 tỉnh, thành phố ghi nhận một trường hợp nhiễm HIV mới, các tỉnh, thành phố trên cả nước đều báo cáo không phát hiện trường hợp nhiễm HIV mới trong tổng số bệnh nhân điều trị. Đặc biệt, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm người nghiện chích ma túy giảm từ khoảng 30% năm 2001-2002 xuống còn 9,5% năm 2016 và tổng số trường hợp nhiễm mới HIV hằng năm giảm từ khoảng 30.000 ca từ những năm 2006-2007 xuống còn khoảng 10.000 ca năm 2015.
Kết quả từ các nghiên cứu do Bộ Y tế và các tỉnh, thành phố thực hiện thời gian qua đều ghi nhận hiệu quả của điều trị Methadone trong việc làm giảm đáng kể hành vi sử dụng ma túy trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị. Điển hình là trước khi tham gia điều trị 100% bệnh nhân sử dụng Heroin, sau 24 tháng tỷ lệ này chỉ còn 15,8%. Trước điều trị hầu hết bệnh nhân có tần suất sử dụng rất cao với 93,6% bệnh nhân sử dụng trên 3-5 lần/ngày, tuy nhiên sau 24 tháng điều trị không có bệnh nhân nào sử dụng từ 2 lần/ngày trở lên và tần suất sử dụng ma túy trong nhóm bệnh nhân còn tiếp tục sử dụng chỉ còn từ 2-3 lần/tháng.
Bên cạnh đó, tỷ lệ bệnh nhân có hành vi vi phạm pháp luật giảm mạnh, bình quân giảm từ 40,8% xuống còn 1,34% sau 2 năm tham gia điều trị Methadone.
Chương trình mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho cá nhân, gia đình bệnh nhân và xã hội, khi giúp làm giảm đáng kể chi phí cho bệnh nhân và gia đình. Chương trình cũng góp phần làm giảm chi phí cho xã hội nói chung, giúp khắc phục những hậu quả khác của ma túy đối với xã hội.
Theo ước tính, nếu không tham gia điều trị Methadone, trung bình một người nghiện tiêu tốn 230.000 đồng/ngày mua heroin (84 triệu đồng/năm). Như thế, với hơn 52.000 bệnh nhân đang điều trị Methadone, chương trình đã tiết kiệm được cho xã hội 4.372 tỷ đồng/năm (nếu tính từ thời điểm thí điểm năm 2008 cho đến nay, chương trình đã tiết kiệm cho xã hội khoảng 22.870 tỷ đồng (hơn 1 tỷ đô la Mỹ).
Chương trình đã góp phần quan trọng vào thành công của chương trình phòng chống HIV/AIDS trong thời gian vừa qua; nhất là giúp làm giảm mạnh lây truyền HIV qua đường máu nhất và các trường hợp nhiễm HIV mới, khi đã đưa tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm người nghiện chích ma túy giảm từ khoảng 30% năm 2001-2002 xuống còn 9,5% năm 2016 và tổng số trường hợp nhiễm mới HIV hằng năm giảm từ khoảng 30.000 ca từ những năm 2006-2007 xuống còn khoảng 10.000 ca năm 2015.
Trong thời gian tới, nhằm hiện thực hóa mục tiêu giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma túy, bên cạnh tiếp tục tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn và tạo thuận lợi cho việc triển khai chương trình nhất là các chính sách liên quan đến nguồn lực tài chính và nhân lực, ngành tập trung đổi mới và đa dạng hóa các hình thức truyền thông, nhất là về hiệu quả và tác động của chương trình, tạo đồng thuận xã hội trong triển khai chương trình và góp phần giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nghiện để từ đó lộ diện và tiếp cận dịch vụ điều trị.
Đồng thời tiếp tục triển khai mở rộng chương trình, nhất là tại các địa phương trọng điểm về ma túy và HIV/AIDS; tăng độ bao phủ, đổi mới, nâng cao chất lượng dịch vụ điều trị, ứng dụng công nghệ thông tin trong điều trị và quản lý bệnh nhân.
PV