Khủng hoảng khí hậu đẩy trái đất đến 'điểm bùng phát toàn cầu'.
Trái đất đang hướng tới "điểm bùng phát toàn cầu" nếu khủng hoảng khí hậu tiếp diễn theo hướng như hiện nay. Các nhà khoa học cảnh báo khi họ kêu gọi hành động khẩn cấp để tránh "mối đe dọa hiện hữu đối với nền văn minh".
Hình ảnh Bắc Cực tan chảy |
Nhóm các nhà nghiên cứu, những người đã công bố một bài bình luận trên tạp chí Nature cho biết; ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy những thay đổi không thể đảo ngược đối với các hệ thống môi trường, của trái đất đang diễn ra và hiện chúng ta đang ở trong "tình trạng khẩn cấp hành tinh".
Điểm bùng phát toàn cầu là một ngưỡng khi các hệ thống của hành tinh vượt ra khỏi điểm không thể quay trở lại, chẳng hạn như mất rừng nhiệt đới Amazon, làm tan dải băng giá và băng vĩnh cửu
Sự sụp đổ như vậy có thể dẫn đến tình trạng " nhà kính" khiến một số khu vực trên trái đất không thể ở được.
Các tác giả cho biết :"Chúng tôi lập luận rằng thời gian can thiệp còn lại để ngăn chặn có thể đã giảm xuống mức 0, trong khi thời gian phản ứng để đạt được mức phát thải bằng không tốt nhất là 30 năm."
Dẫn đầu bởi Timothy Lenton, giáo sư về biến đổi khí hậu và khoa học hệ thống trái đất tại Đại học Exeter, phía tây nam nước Anh, nhóm nghiên cứu đã xác định được chín khu vực, nơi họ nói rằng các điểm tới hạn đang được tiến hành.
Những điều đó bao gồm; sự phá hủy rộng rãi của Amazon, giảm băng biển Bắc Cực, các rạn san hô quy mô lớn, sự tan chảy của các dải băng Greenland và Tây Nam Cực, làm tan băng vĩnh cửu, làm mất ổn định các khu rừng phương bắc - nơi chứa rất nhiều cây cối, phát triển trong các khu vực phía bắc đóng băng và sự chậm lại của lưu thông đại dương.
Nhóm nghiên cứu tuyên bố rằng; những sự kiện này, được kết nối với nhau và sự thay đổi trong một sự kiện sẽ tác động đến một sự kiện khác, gây ra một "thác" khủng hoảng tồi tệ hơn.
Ví dụ, Bắc Cực đang nóng lên ít nhất gấp đôi so với mức trung bình toàn cầu. Băng biển tan chảy ở Bắc Cực đang thúc đẩy sự nóng lên, vì nhiệt ít hơn được phản xạ khỏi hành tinh.
Sự nóng lên của khu vực này đang dẫn đến sự tan băng của băng vĩnh cửu Bắc cực, đất bị đóng băng trong suốt cả năm, điều này sẽ giải phóng carbon dioxide và metan vào khí quyển. Sự nóng lên đã gây ra sự xáo trộn côn trùng và đám cháy quy mô lớn ở các khu rừng phương bắc Bắc Mỹ "có khả năng biến một số khu vực từ bồn chứa carbon thành nguồn carbon”.
Các nhà nghiên cứu cho biết; kết quả ban đầu từ các mô hình sơ bộ cho thấy khí hậu nhạy cảm hơn nhiều so với suy nghĩ đầu tiên và rằng điểm bùng phát toàn cầu là có thể.
"Nghiên cứu năm ngoái đã phân tích 30 loại dịch chuyển chế độ bao trùm khí hậu vật lý và hệ thống sinh thái, từ sự sụp đổ của dải băng Tây Nam Cực sang chuyển đổi từ rừng nhiệt đới sang savanna"; "Điều này chỉ ra rằng, vượt quá các điểm tới hạn trong một hệ thống có thể làm tăng nguy cơ vượt qua chúng trong các hệ thống khác."
Hình ảnh dải băng tan |
Ý tưởng về điểm bùng phát khí hậu không phải là mới. Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên Hợp Quốc đã đưa ra khái niệm này 20 năm trước.
Trước đó, Liên Hợp Quốc đề xuất "sự gián đoạn quy mô lớn" như vậy sẽ chỉ xảy ra khi sự nóng lên toàn cầu vượt quá 5 độ C so với mức trước công nghiệp.
Nhưng các tác giả cho biết dữ liệu từ hai báo cáo IPCC gần đây nhất trong năm 2018 và tháng 9 năm 2019, cho thấy các điểm tới hạn có thể xảy ra trong khoảng 1 C đến 2 C khi nóng lên.
Nhiệt độ trung bình toàn cầu ngày nay cao hơn khoảng 1 C so với thời kỳ tiền công nghiệp và tiếp tục tăng.
Một báo cáo từ năm 2018 cho rằng; hiệu ứng domino sẽ phát huy, nếu nhiệt độ toàn cầu tăng hơn 2 độ C so với mức trước công nghiệp.
Mô hình nêu bật những hậu quả của việc làm thế nào các tương tác giữa nhiều yếu tố biến đổi khí hậu. Chẳng hạn như mất hoặc suy yếu các bể chứa carbon, chết rừng, rút băng và hô hấp vi khuẩn, có thể kết hợp để tạo thành một vòng phản hồi làm tăng tốc biến đổi khí hậu.
Các tác giả thừa nhận rằng có những giới hạn đối với sự hiểu biết của họ về vấn đề khí hậu và cần phải điều tra thêm. Nhưng họ nói rằng; tác động có thể có thể rất lớn và "không thể đảo ngược" đến mức "sai lầm về phía nguy hiểm không phải là một lựa chọn có trách nhiệm".
Nói cách khác, không hành động là "quá mạo hiểm để đặt cược" theo quan điểm của họ.
Trong khi thỏa thuận Paris 2015 đặt mục tiêu hạn chế sự nóng lên của trái đất tới 1,5 độ C. Một báo cáo của Liên Hợp Quốc cho biết; các nước cam kết thực hiện để hạn chế khủng hoảng khí hậu, không nơi nào đủ để ngăn chặn nhiệt độ cao kỷ lục.
Các chương trình môi trường LHQ( UNEP) 2019 phát thải Gap cho biết; theo tỷ giá hiện tại, nhiệt độ dự kiến sẽ tăng 3,2 C vào năm 2100.
Theo báo cáo của tổ chức khí tượng thế giới gần đây; khí nhà kính đạt mức cao kỷ lục trong năm 2018 mà không có dấu hiệu đạt đỉnh . Mức carbon dioxide đạt tới 407,8 phần triệu, một đơn vị được sử dụng để đo mức độ của chất gây ô nhiễm trong không khí.
Hình ảnh minh họa |
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nói rằng; giảm thiểu khí thải nhà kính vẫn có thể làm chậm sự tích tụ của các tác động khí hậu này.
Những gì cần thiết là hành động khẩn cấp mang tính quốc tế để cắt giảm khí thải, làm chậm mực nước biển và giữ ấm lên 1,5 C.
Các nhà nghiên cứu nói :" Điều bù đắp cho chỗ khiếm khuyết là tốc độ thiệt hại tích lũy từ điểm bùng phát, do đó rủi ro gây ra vẫn có thể nằm trong tầm kiểm soát của chúng tôi ở một mức độ nào đó.’’; "Sự ổn định và khả năng phục hồi của hành tinh của chúng ta đang ở trong tình trạng nguy hiểm. Hành động quốc tế, không chỉ là lời nói mà phải phản ánh điều này."
Bảo Nguyệt