Hội LHPN tỉnh Nghệ An tăng cường các hoạt động phòng chống mua bán người
Nghệ An là tỉnh nằm ở trung tâm vùng Bắc Trung bộ, với 419 km đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào, tỉnh có 21 huyện, thành, thị (trong đó có 10 huyện miền núi); Là tỉnh có dân số khá đông trên 3 triệu người, mật độ dân cư phân bố trên các vùng miền không đồng đều, tập trung chủ yếu ở thành phố, thị xã. Tại các khu vực miền núi trình độ dân trí người dân còn thấp, đời sống khó khăn, người dân thiếu việc làm, tình hình tội phạm mua bán người đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng.
Chỉ tính từ tháng 12/2018 đến tháng 4/2019 Viện kiểm sát tỉnh Nghệ An đã thụ lý 15 vụ/ 27 đối tượng/25 nạn nhân bị mua bán, chủ yếu sang Trung Quốc lấy chồng.
Qua công tác điều tra,khám phá các vụ án mua bán người cho thấy phần lớn các đối tượng trình độ thấp, hiểu biết pháp luật còn hạn chế, không có việc làm ổn định, khó khăn về kinh tế nên đã hoạt động phạm tội hoặc bị các đối tượng khác lợi dụng lôi kéo thực hiện hành vi phạm tội, một số đối tượng có mối quan hệ quen biết với các đối tượng là người nước ngoài nên đã câu kết hình thành các đường dây, ổ nhóm phạm tội liên tuyến, liên tỉnh. Các đối tượng thường lợi dụng những phụ nữ, trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, thiếu hiểu biết kiến thức mọi mặt, kinh tế gia đình khó khăn cần việc làm để ổn định đời sống... Bọn phạm tội đã lợi dụng những điều này để lừa gạt họ đi lao động ở biên giới Trung Quốc với mức lương cao hoặc vẽ ra viễn cảnh lấy chồng giàu có... Một số đối tượng sử dụng các trang mạng xã hội như Zalo, Facebook... làm quen để tiếp cận dụ dỗ hứa hẹn đi chơi đi du lịch, thăm thân nước ngoài... sau đó câu kết với đối tượng là người Trung Quốc bán vào các nhà hàng để làm gái bán dâm hoặc môi giới lấy chồng bất hợp pháp.
Trước thực trạng đó, với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Hội hàng năm trên cơ sở kế hoạch của Ban chỉ đạo 138/CP, Hội LHPN tỉnh Nghệ An đã ban hành các Kế hoạch chỉ đạo các cấp Hội triển khai công tác phòng chống mua bán người và di cư an toàn. Đưa nội dung về phòng, chống mua bán người và di cư an toàn vào Nghị quyết Hội nghị BCH, kế hoạch hoạt động của tổ chức Hội các cấp, nội dung đánh giá thi đua và công tác kiểm tra, đánh giá, xếp loại hoạt động của tổ chức Hội. Lồng ghép nội dung phòng, chống tội phạm mua bán người vào nội dung sinh hoạt thường xuyên ở các chi Hội, tổ phụ nữ, qua đó giúp cán bộ Hội LHPN thực hiện tốt chức năng tham mưu, đề xuất cấp ủy, chính quyền địa phương các giải pháp thực hiện, giúp các tầng lớp phụ nữ nâng cao nhận thức, ý thức phòng, chống tội phạm mua bán người, quan tâm đặc biệt đến các huyện có đông đồng bào dân tộc thiểu số, địa bàn có đường biên giới với nước bạn Lào.
Hội LHPN tỉnh Nghệ An đã phối hợp triển khai đồng bộ, nhiều nội dung, biện pháp tuyên truyền và xây dựng các mô hình cộng đồng phòng chống mua bán người và di cư an toàn. Trong đó, chú trọng đến công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và các chính sách về phòng, chống mua bán người; các kiến thức, kỹ năng tuyên truyền vận động thực hiện di cư lao động an toàn. Hội LHPN tỉnh chỉ đạo Hội LHPN các huyện phối hợp với Đài PTTH, Báo Nghệ An, các bản tin địa phương đẩy mạnh tuyên truyền phòng chống mua bán người và di cư an toàn cho cán bộ, hội viên, phụ nữ và nhân dân. Xây dựng và phát sóng phóng sự "Hội LHPN với công tác phòng, chống mua bán người". Đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền, vận động, thông qua tuyên truyền miệng, các buổi sinh hoạt, hội thảo, nói chuyện chuyên đề, giao lưu văn nghệ, hội thi, tổ chức đối thoại. Đặc biệt tăng cường truyền thông trên hệ thống loa phát thanh về phương thức, thủ đoạn, tác hại của loại tội phạm mua bán người, các biện pháp phòng ngừa, kỹ năng ứng phó trong trường hợp có dấu hiệu về việc mua bán người, cách phát hiện tố giác tội phạm, trách nhiệm của gia đình, cộng đồng và bản thân trong việc chủ động phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm mua bán người.
Duy trì tốt hội nghị báo cáo viên theo định kỳ hàng quý, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Luật phòng, chống mua bán người và Chương trình 130/CP của Chính phủ về phòng, chống tội phạm mua bán người trong các cấp Hội; Hiện nay, đội ngũ báo cáo viên cấp tỉnh có 44 người; cấp huyện có 568 người; tuyên truyền viên cấp cơ sở có 5.950 người. Bên cạnh đó, các cấp Hội còn chú trọng duy trì, nâng cao chất lượng sinh hoạt câu lạc bộ phụ nữ phòng, chống tội phạm mua bán phụ nữ và trẻ em ở cơ sở để nhân rộng trên địa bàn các xã, phường, thị trấn, coi trọng công tác truyền thông tại cộng đồng. Tiếp tục tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ Hội, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên cơ sở toàn tỉnh. Đồng thời tập huấn cho hội viên phụ nữ thuộc mô hình “Hỗ trợ cộng đồng phòng, chống mua bán người” tại huyện Quế Phong, Kỳ Sơn, Tương Dương, Thị xã Cửa Lò. Tính từ tháng 6/2018 đến nay Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 12 cuộc Truyền thông “Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về phòng chống mua bán người và di cư an toàn” và 22 cuộc đối thoại chính sách về di cư an toàn và phòng chống mua bán người tại các huyện miền núi giáp biên giới: Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Thanh Chương, Tân Kỳ, Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong, Anh Sơn thu hút hơn 3.200 người tham gia. Trong đó có đại diện Công an huyện, Phòng LĐTB&XH, Phòng Tư pháp huyện, đại diện lãnh đạo UBND huyện, Ngân hàng CSXH huyện, Hội LHPN huyện, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương trực tiếp trả lời cho người dân trên địa bàn chuẩn bị đi lao động ở nước ngoài, đã từng đi lao động trở về hoặc có ý định đi lao động ở nước ngoài; nạn nhân đã từng bị mua bán trở về và phụ nữ, trẻ em gái vị thành niên. Tại các buổi đối thoại người dân đã được cung cấp các thông tin thiết thực, liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ khi di cư đồng thời có biện pháp phòng tránh mua bán người, giúp người dân giải đáp những thắc mắc và cung cấp các kênh tuyển dụng lao động nước ngoài... duy trì hiệu quả CLB “Phụ nữ phòng, chống tội phạm và TNXH, phòng chống mua bán người”; CLB "Hỗ trợ cộng đồng phòng, chống mua bán người"...
Bên cạnh đó, Hội LHPN tỉnh đã chỉ đạo Hội LHPN các huyện, thành, thị làm tốt công tác hỗ trợ người lầm lỡ, những nạn nhân bị mua bán trở về tái hòa nhập cộng đồng. Hoạt động này được các cấp Hội cơ sở phối hợp với chính quyền và các ban ngành liên quan tại địa phương tổ chức rà soát những nạn nhân bị mua bán trở về, người có dấu hiệu là nạn nhân bị mua bán để gặp gỡ, chia sẻ, thăm hỏi, động viên, tư vấn và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về, tìm lại người thân, tạo điều kiện cho các nạn nhân được tư vấn pháp lý, tâm lý, đồng thời giúp đỡ chị em về vật chất và tinh thần như vận động chị em tham gia vào tổ chức Hội phụ nữ, cho vay vốn sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế để chị em ổn định cuộc sống, nhằm giúp chị em xóa bỏ mặc cảm với quá khứ tránh sự kỳ thị của xã hội... Đặc biệt, khi Báo Nghệ An phát hiện và thông tin rộng rãi, cơ quan điều tra đã khởi tố nhiều kẻ chuyên dụ dỗ phụ nữ sang Trung Quốc bán bào thai, Hội LHPN tỉnh đã chỉ đạo Hội LHPN huyện Kỳ Sơn chủ động phối hợp với chính quyền, các cơ quan chức năng, công an địa phương thường xuyên đến gặp gỡ động viên tuyên truyền những phụ nữ đã từng bán bào thai và những phụ nữ đang mang thai, nhất là những trường hợp mang thai lần thứ 3 trở lên mà gia đình đời sống khó khăn vừa để quản lý vừa để nâng cao kiến thức hiểu biết về đạo đức và về pháp luật cho chị em.
Từ các mô hình điểm, Hội phụ nữ tổ chức đánh giá kết quả đạt được rút kinh nghiệm để nhân ra diện rộng. Hiện nay, các cấp Hội phụ nữ toàn tỉnh đã xây dựng 15 mô hình “Hỗ trợ cộng đồng phòng chống mua bán người“. Thông qua các hoạt động ở mô hình các đơn vị đã phát huy tốt hiệu quả công tác tuyên truyền của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên ở cơ sở trong công tác phòng, chống tội phạm mua bán người. Đồng thời chú trọng bồi dưỡng cho các chị em về kiến thức phòng chống mua bán người, tổ chức các hoạt động truyền thông tại cộng đồng để cung cấp cho hội viên phụ nữ hiểu rõ về tình hình tội phạm mua bán người trên địa bàn tỉnh Nghệ An, các hành vi, thủ đoạn để bà con biết để phòng tránh.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện công tác tuyên truyền phòng, chống mua bán người, di cư an toàn Hội LHPN Nghệ An đang gặp rất nhiều khó khăn:
- Do đặc thù tỉnh Nghệ An có đường biên giới dài, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí của nhân dân vùng biên còn hạn chế, đời sống kinh tế còn nghèo, lạc hậu, một số cán bộ, hội viên, phụ nữ và quần chúng nhân dân ý thức cảnh giác chưa cao. Đồng bào các dân tộc sống không tập trung, bất đồng về ngôn ngữ, phong tục, tập quán khác nhau.
- Thực tế, vẫn còn một bộ phận phụ nữ do trình độ hiểu biết pháp luật còn hạn chế nên đã bị lợi dụng tham gia môi giới mua bán người; việc nắm bắt tình hình và phát giác các đối tượng vi phạm pháp luật ở một số nơi có thời điểm chưa kịp thời; kinh nghiệm công tác phòng, chống tội phạm mua bán người của một số cán bộ, hội viên phụ nữ còn hạn chế...nên tình trạng dụ dỗ, lừa mua bán người qua biên giới và di cư tự do trên địa bàn tỉnh Nghệ An vẫn đang diễn ra.
- Việc hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về hòa nhập cộng đồng đang gặp không ít khó khăn. Phần lớn nạn nhân bị mua bán trở về trình độ văn hóa thấp, lại là đồng bào dân tộc thiểu số, tâm lý chưa ổn định, do đó phải mất nhiều thời gian tư vấn hướng nghiệp, dạy nghề, giới thiệu việc làm, đánh giá sàng lọc, giáo dục kỹ năng sống cho nạn nhân để họ ổn định cuộc sống.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả hơn nữa công tác truyền thông cộng đồng, nâng cao nhận thức cho hội viên, phụ nữ về di cư an toàn, xây dựng các mô hình phòng, chống tội phạm mua bán người, trong thời gian tới Hội LHPN Nghệ An sẽ tiếp tục đẩy mạnh c ông tác tuyên truyền về di cư an toàn và phòng chống mua bán người với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với đặc điểm tình hình địa bàn, từng đối
Kết hợp chặt chẽ việc tuyên truyền về di cư an toàn và phòng, chống tội phạm mua bán người với các hoạt động hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo để thu hút, vận động đông đảo hội viên phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số vùng giáp biên giới không di cư trái phép, tích cực tham gia PCTP mua bán người. Quan tâm việc hỗ trợ vốn vay và tạo việc làm cho nữ thanh niên, nhằm tạo điều kiện cho họ tự lao động, nuôi sống bản thân, tạo các sân chơi bổ ích nhằm ngăn ngừa, hạn chế tình trạng di cư trái phép và bị lừa bán ra nước ngoài.
Hoàng Oanh
Hội LHPN tỉnh Nghệ An