Bao giờ hỏa táng trở thành phương thức táng chủ yếu ở Việt Nam?
Xã Yên Sở (Hoài Đức, Hà Nội): Hơn 90 % người chết được hỏa táng
Yên Sở có 9 thôn với tổng diện tích đất tự nhiên 493,9ha/, với gần 11.000 khẩu, với 2857 hộ gia đình. Đây là môt trong những địa phương triển khai xây dựng phong trào nông thôn mới sớm và thu được thành tựu đáng kể của huyện Hoài Đức nói riêng và Hà Nội nói chung.
|
Ông Nguyễn Đăng Hoan – Bí thư Đảng ủy xã người đã chứng kiến từng bước đi của Yên Sở trong nhiều năm khẳng định: Yên Sở đang cố gắng vươn lên từng ngày để có một bộ mặt nông thôn mới. Biết tôi muốn tìm hiểu về hỏa táng ông gọi chủ tịch Hội người cao tuổi xã cùng tham dự. Theo ông, người cao tuổi mới thực sự là người đi đầu phong trào. Bố trăn trối phải địa táng chẳng hạn, rất ít khi con cái và họ hàng làm trái. Cho nên nhận thức và quyết định của người già rất quan trọng.
Năm 2010, Yên Sở được huyện Hoài Đức chọn làm xã điểm, khi đó xã mới đạt 7/19 tiêu chí và 4 tiêu chí cơ bản đạt. Có được kết quả ngày hôm nay, là bởi người dân Yên Sở đã xây dựng NTM từ 15 năm trước bằng chính “hương ước làng”. Ông Nguyễn Đăng Hoan – Bí thư Đảng ủy xã Yên Sở cho biết, làng Yên Sở (gốc làng Kẻ Giá) đã xây dựng hương ước từ hàng chục năm trước, nhưng do biến cố của lịch sử, bản hương ước quý giá của làng đã bị thất lạc.
Sau nhiều lần bàn bạc, chính quyền và các cụ cao niên, bô lão trong làng đã họp quyết tâm khôi phục lại bản hương ước cổ. Xã Yên Sở sẽ tập trung phát triển nông nghiệp theo mô hình sản xuất an toàn, công nghệ cao. Năm 1995, bản hương ước làng Yên Sở được hoàn thành, gồm 6 chương và 63 điều quy định khá đầy đủ những việc được và không được làm của người dân.
Đặc biệt, hương ước nhấn mạnh đến vấn đề văn hóa, đạo đức, đạo lý gia đình, vệ sinh, trật tự an ninh làng xã… Không chỉ khôi phục, bản hương ước mới còn khắc phục được những quy định lạc hậu và vận dụng linh hoạt các điều mới vào cuộc sống. Cưới văn minh, tang hỏa táng. Đến cuối năm 2012, Yên Sở đã đạt 19/19 tiêu chí, các công trình phúc lợi được xây mới, tu bổ khang trang, đường làng ngõ xóm được bê tông rộng rãi, sạch sẽ. 100% khu dân cư đạt khu dân cư văn hóa, 90% gia đình văn hóa, hơn 90% trường hợp quá cố được hỏa táng.
Trước đây, ở các thôn của Yên Sở việc cưới xin, mừng thọ, ma chay thường được tổ chức rất linh đình, ăn uống dai dẳng tới vài ngày. Do đó, khi soạn thảo hương ước, ban soạn thảo đã rất lưu ý đến những vấn đề này. Cụ thể việc cưới xin khuyến khích tổ chức tại nhà văn hóa thôn, xóm chỉ trong một ngày, không mở loa đài quá 22 giờ đêm…
Ngoài ra, xã còn chọn ngày mùng 4 tết âm lịch hàng năm để làm lễ mừng thọ cho toàn thể các cụ cao tuổi trong xã. Về việc tang, đây là việc hiếu rất tế nhị, nên hương ước chỉ khuyến khích các hộ hỏa táng, dù vậy, tỷ lệ được đưa đi hỏa táng rất cao, năm 2018 đạt 91,6%.
Có thể nói bản hương ước năm 1995 và bản hương ước cổ của Yên Sở đã đi trước thời đại khi đặc biệt nhấn mạnh đến các vấn đề văn hóa, giáo dục, đạo đức… rất nhân văn và mang tính thực tế.
Trụ sở xã Yên Sở, Hoài Đức, Hà Nội |
Bởi thế, ngay từ những năm 1990, các cán bộ, đảng viên từ xã đến thôn đều gương mẫu đi đầu trong việc tổ chức tiệc cưới cho con cái. Họ không tổ chức ăn uống linh đình trong đám hỏi, chỉ tổ chức tiệc cưới trong một bữa chính, nhiều đám tổ chức tại ngay nhà văn hóa thôn mời chủ yếu là họ hàng, xóm giềng và bạn bè. “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, các đám cưới ở Yên Sở kể từ đó trở nên giản dị và tiết kiệm.
Trong khi khái niệm hỏa táng còn lạ lẫm ở nhiều nơi vì quan niệm chết phải chôn mới phù hợp phong thủy, mới “mát mẻ”, hanh thông cho đường con cháu sau này thì từ năm 2004 Yên Sở đã có hộ gia đình đưa thi hài người quá cố đi hỏa táng. Có thể nói đây là địa phương dẫn đầu cả nước về vấn đề này.
Lại một lần nữa khẳng định, đảng viên đi trước. Cán bộ trong cấp ủy, chính quyền khi có người thân mất đều vận động gia đình đồng thuận, nhất trí đưa đi hỏa táng. Họ đã nêu những tấm gương sáng và tạo ra sự lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân. Để đến nay, toàn xã có trên 90% số người chết được gia đình đưa đi hỏa táng.
Về giáo dục, chất lượng dạy và học ở các trường tiếp tục được duy trì và nâng cao. Nhiều năm cả 3 trường đều đạt trường tiên tiến cấp huyện trở lên (Trường mầm non và tiểu học đạt tiên tiến cấp thành phố). Cả 3 trường đều được UBND huyện đề nghị công nhận đạt chuẩn Quốc gia (riêng trường mầm non được đề nghị công nhận đạt chuẩn mức độ II). Năm nào xã cũng có học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng năm cao nhất có gần 100 em.
Yếu tố kinh tế cũng hết sức được coi trọng với định hướng ưu tiên phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - dịch vụ đồng thời khai thác triệt để lợi thế về đất đai, tiếp tục phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả.
Những ngôi mộ tro cốt nhỏ hơn nhiều so với địa táng |
Các hộ tự chuyển đổi cho nhau từ ô thửa nhỏ thành ô thửa lớn hoặc cho hộ khác thuê để thực hiện mô hình chuyên canh, tạo thu nhập cao. Diện tích trồng cây ăn quả đạt 120 ha cho thu nhập 900 triệu đồng/ha/năm. Diện tích vùng trồng hoa các loại đạt trên 23ha cho thu nhập đạt 2 tỷ đồng/ha/năm.
Yên Sở đã 2 lần được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen vì có thành tích tiêu biểu trong phong trào xây dựng nông thôn mới.
Dựa trên nền tảng ấy, khi được chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới (NTM), Yên Sở đã “bật” lên rất nhanh. Đến cuối năm 2013, sau 3 năm thực hiện chương trình cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí. Tổng giá trị sản xuất từ năm 2015 ước đạt 350,6 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 33,6 triệu, tỷ lệ hộ nghèo còn 1,9%.
Kết quả điều tra 841 hộ (30% số hộ trong xã) về mức độ hài lòng của cộng đồng dân cư trong quá trình xây dựng NTM tại địa phương có 98% người được hỏi hài lòng về công tác tuyên truyền vận động người dân, 94/2% người được hỏi hài lòng về chất lượng các công trình đã xây dựng, và phát huy tác dụng trong phát triển sản xuất, đời sống, 100% người được hỏi đánh giá cao vai trò hoạt động của Đảng bộ và các tổ chức chính trị xã hội.
Xã cũng đã xây dựng kế hoạch duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí với mục tiêu duy trì và nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của người dân, đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển bền vững với những hoạch định quan trọng.
Những phần thưởng cán bộ và nhân dân Yên Sở nhiều năm phấn đấu |
Đó là tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng trên địa bàn, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội, tăng mức độ hưởng thụ trực tiếp cho người dân. Phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Giảm tỷ lệ hộ nghèo hàng năm xuống dưới 1,5% (theo tiêu chí mới).
Đào tạo nghề cho lao động nông thôn, giải quyết việc làm, nâng tỷ lệ có việc làm thường xuyên đạt 94,5%. Nâng cao chất lượng môi trường nông thôn: 100% hộ gia đình được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia; Công tác thu gom rác thải, duy trì vệ sinh môi trường được thường xuyên và có hiệu quả… Và ông bí thư đảng ủy khẳng định kinh tế phải phát triển, xã hội mới ổn định, khi đó các phong trào mới đi vào chiều sâu và vững chắc.
PV