Mít Sơn Đông, từ cây xoá đói đến cây làm giàu
Kỳ 2: Cơ hội làm giàu từ cây mít đặc sản
Cây mít có nhiều ích lợi, cây mít cứu đói, trái mít ngon làm quà đặc sản cho người phương xa ghé thăm vùng đất sơn cước xinh đẹp này... ai ai cũng biết. Nhưng người phát hiện ra cây mít cũng có thể làm giàu, lại không phải có mấy người.
Người phát hiện cơ hội làm giàu kỳ lạ
Ông, Nguyễn Duy Cường, Chủ tịch UBND xã Sơn Đông cho biết, Lễ hội Mít Sơn Đông là lễ hội truyền thồng có từ xa xưa, được tổ chức vào ngày mồng 7 tháng Giêng hàng năm nhằm tưởng nhớ sự tích nơi này đã từng được Đức Thánh Tản viên và phu nhân ghé thăm. Còn Hội thi Trái mít ngon an toàn xã Sơn Đông thì mới được tổ chức từ năm 2018.
Hội thi cũng đến nhân một thói quen của người dân hái trái chín ngon đầu mùa dâng lên Đức Thánh. Tuy nhiên, Hội thi đã thu hút được đông đảo người dân trong xã tham gia. Đây cũng là một lễ hội thu hút được nhiều khách du lịch đến tham quan, tìm hiểu, chiêm ngưỡng và thưởng thức. Từ lễ Hội tổ chức lần đầu thành công, năm nay, Hội thi được tổ chức lần hai vừa để khuếch trương thanh thế cây mít, tạo điều kiện cho bà con tiêu thụ mít hiệu quả, vừa tạo động lực để phát triển kinh tế từ cây mít đặc sản.
Ông Lê Đại Thăng, Phó Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây |
Ý tưởng này đến từ ông Lê Đại Thăng, hiện là Phó Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây, nguyên là Chủ tịch UBND xã Sơn Đông tiền nhiệm. Chia sẻ với chúng tôi, ông Thăng tâm sự, ông vốn không phải là người dân địa phương, mà là cán bộ luân chuyển. Khi về Sơn Đông, ông nhận thấy đây là một xã trung du còn nghèo nàn, khó khăn. Ông đã bỏ công đi từng nhà, rà từng hộ, cùng với các cán bộ và bà con nhân dân suy nghĩ, tìm tòi, bàn bạc để tìm con đường phát triển kinh tế bền vững cho xã.
Một lần, trong cuộc họp như thế, người phục vụ đã dọn lên đĩa mít chín cây, mời mọi người thư giãn giữa giờ giải lao. Vừa nhấm nháp múi mít ngon, ông vừa ngẫm nghĩ. Vị thơm ngọt của nước mật như thấm vào lòng và... chạy ngược lên não, khiến ông bật lên “Sao không là cây mít? Không phải đi tìm kiếm, vay mượn ở đâu, hãy lấy chính sản vật tự có mà khuếch trương lên”. Ý kiến của ông không phải đã được đồng tình ngay từ đầu. Vì cây mít quá đỗi quen thuộc đến mức trở nên bình thường, không hiếm lạ. Hơn nữa, nhiều năm nay, việc tiêu thụ mít cũng rất khó khăn, thường xuyên bị thương lái ép giá khiến bà con rất nản, còn gỗ mít thì... quý đấy, nhưng bao nhiêu năm mới được một cây.
Ý tưởng mới rơi vào người trẻ đầy nhiệt huyết và sáng tạo như một luồng gió mới. Vị tân chủ tịch xã bắt tay ngay vào điều tra về hiện trạng cây mít và hiện trạng kinh tế, thổ nhưỡng của Sơn Đông. Khi đã có được đầy đủ thông tin, ông tham khảo thêm ý kiến của một số chuyên gia kinh tế rồi xây dựng một chiến lược từ đầu vào cho chí đầu ra cho trái mít Sơn Đông.
Có được ý tưởng đã khó, biến ý tưởng thành thực tế là cả một chặng đường dài đầy gian nan mà chỉ có người có ý chí sắt đá, quyết tâm cao, kêu gọi được sự đồng thuận từ tới thôn, tổ cho tới nhân dân của 18 thôn toàn xã giống như ông... mới có thể làm được. Công việc chuẩn bị rất nhiều. Hiện trạng xã có hơn ngàn hộ dân với hơn một ngàn cây mít lâu năm đang cho trái. Đất đồi rừng của Sơn Đông còn khoảng 150 ha có thể sử dụng để trồng mít. Nhưng quỹ đất ấy vốn đang trồng nhiều loại cây ngắn ngày và dài ngày xen canh, thuyết phục bà con chuyển đổi để sang trồng mít là không dễ. Phải tạo được niềm tin cho người dân họ mới nghe, mới làm theo.
Chi Hội Phụ nữ thôn Đồi Vua giới thiệu với thực khách về cây "Siêu Mít" |
Từ nhận thức đó, ông Thăng và các cộng sự vận động người dân bán mít ngon, mít sạch. Trước đây sắp đến mùa, thương lái về mua nguyên cây của bà con, cả xanh chín đều hái, những trái xanh họ vận chuyển đến nơi tiêu thụ rồi tiêm thuốc kích chín, vừa độc hại, vừa giảm vị ngon của mít. Trái mít vì vậy mà xuống giá.
Ông đã vận động các nhà hàng, quán ăn, khách sạn ở Sơn Tây và một số nơi ở Hà Nội dùng mít như một loại trái cây tráng miệng sau bữa ăn, đặt quầy giới thiệu sản phẩm ở ngay lối ra vào các khách sạn, nhà hàng nổi tiếng, các khu du lịch, nghỉ dưỡng resort... với cam kết trái cây an toàn. Ông cho lập HTX tiêu thụ mít Sơn Đông và các địa chỉ Zalo để bà con có mít chín cây gọi đến đó. Trái mít có đầu ra, bán với giá cao, không nấp nom lo mít ế... khiến bà con yên tâm, phấn khởi, dần dần tự nguyện hợp tác.
Chiến lược mới đưa trái mít ngon đến với người tiêu dùng
Phát biểu với các phóng viên, ông Nguyễn Duy Cường, Chủ tịch UBND xã Sơn Đông, người hăng hái kế tục sự nghiệp làm giàu từ trái mít của người tiền nhiệm, khoe “Trồng mít rất nhàn, không phải mất công chăm bón nhiều, ít sâu bệnh, khai thác được lâu dài. Trái mít Sơn Đông chín cây để 2-3 ngày không hỏng... nên áp lực tiêu thụ cũng không lớn. Sơn Tây là vùng đất được UBND Thành phố Hà Nội quy hoạch là cùng sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch nên những đặc sản sẽ được tìm kiếm nhiều.
Cùng với chùa Khai Nguyên, đền Măng Sơn, mít Sơn Đông sẽ là nơi thu hút và níu giữ bước chân du khách. Nơi đây cảnh đẹp như vẽ, không khí trong lành, cây cối xanh tươi, nước đá ong ngọt mát và hoa trái ngọt ngào chính là cái mà du khách rất yêu thích. Chúng tôi mong muốn thói quen sử dụng mít như một loại trái cây bổ dưỡng trên mâm cơm mỗi nhà. Và giống như nhãn lồng Hưng Yên, vải thiều Thanh Hà, cam Vinh, xoài cát Chu, bưởi Diễn, trái mít Sơn Đông sẽ dần quen thuộc trong tâm khảm mỗi người”.
Đĩa mít Sơn Đông sẵn sàng lên bàn tiệc |
Nhân tiện, ông cũng khoe luôn “Mỗi ngày sau giờ làm việc ở xã tôi và vợ đang ươm nhưng cây mít non từ những hạt giống có được của những cây mít ngon nhất của xã, đánh dấu lại để tới đây đem trồng rộng rãi ra những khu đồi của xã”.
Tin tưởng vào chiến lược làm giàu của xã Sơn Đông bằng cây mít, nhiều tổ chức xã hội và doanh nghiệp cũng đã và cuộc. Hội thi trái mít ngon năm nay thu hút được nhiều cơ quan ban ngành của thành phố và thị xã về dự. Hàng trăm phóng viên đến từ đài truyền hình, truyền thanh, báo điện tử, báo in, cổng thông tin điện tử về đưa tin. Ngoài ra, có 6 nhà doanh nghiệp và tổ chức xã hội tài trợ tổ chức lễ hội và trao giải thưởng trái mít ngon.
Công ty TNHH Thuần Việt, một doanh nghiệp chế biến thủy đặc sản trên địa bàn xã tới dự, trao giải và trưng bày sản phẩm. Đại diện công ty tuyên bố họ có 8ha trồng mít và cây ăn trái, mỗi năm vẫn tiêu thụ mít Sơn Đông để làm mít sấy khô đóng gói. Tổ chức phi chính phủ Csaga tham gia tài trợ hỗ trợ phụ nữ nghèo và phụ nữ từng bị bạo hành phát triển kinh tế, vượt khó đi lên. Hàng trăm du khách chính là các thực khách vừa tham quan lễ hội, vừa giúp tiêu thụ hàng trăm trái mít chín cây đầu mùa.
Ông Lê Đại Thăng, PCT UBND thị xã Sơn Tây (trái) và ông Nguyễn Duy Cường (phải), CT UBND xã Sơn Đông phối hợp với nhà tài trợ Csaga (giữa) trao giải nhất trái mít ngon an toàn cho đại diện trường Sỹ quan Phòng Hóa |
“Sau mỗi lễ hội, giá mít lên cao, hàng không đủ bán. Vì mỗi thực khách cũng chính là những tuyên truyền viên vừa đánh giá, thẩm định, vừa đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Các đơn đặt hàng mỗi ngày một tăng lên khiến bà con vui mừng khôn xiết. Cách đây nửa tháng, UBND TP Hà Nội đã cấp cho chúng tôi nhãn hiệu Mít Sơn Đông. Từ nay trái mít của chúng tôi đã chính thức có thương hiệu trên thị trường”, ông Cường hồ hởi xoa tay như nông dân được mùa, nói.
Mít Sơn Đông chính thức được cấp thương hiệu |
Hải Hằng