“Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc: 1979 - 1989 – Góc nhìn Báo chí” (Lời tri ân của nhóm tác giả biên soạn)
Chúng tôi tin rằng: Đây là một trong những cuốn sách rất tâm huyết và sẽ được đông đảo cán bộ, các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thân nhân gia đình các anh hùng, liệt sĩ đã chiến đấu và hy sinh trong các cuộc chiến vệ quốc quan tâm tìm đọc.
Giới thiệu cuốn sách cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía bắc do Tạp chí Môi trường và đô thị tổ chức |
Trước hết, chúng tôi vinh dự được thay mặt nhóm biên soạn, xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tập thể các nhà báo, nhà văn, nhà giáo, các cựu chiến binh - Những người đã đồng cảm, cộng hưởng ý tưởng tốt đẹp và có quá trình hiện thực hóa ý tưởng đó một cách đầy nỗ lực, tâm huyết, trách nhiệm cao để cuối cùng cuốn sách quý “Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, 1979 – 1989 - Góc nhìn báo chí” đã được xuất bản và trình làng ngày hôm nay, đến với công chúng bạn đọc gần xa vào một thời điểm hết sức ý nghĩa, nhân Ngày Báo chí Cách mạng VN và hướng tới Tháng tri ân các Thương binh – Liệt sĩ.
Lời đầu tiên, chúng tôi muốn nói rằng: Cuốn sách này là kết quả sản phẩm của tập thể các nhà báo, nhà nghiên cứu lịch sử, nhà giáo. Chúng tôi chỉ là những người đại diện nêu ý tưởng, sưu tầm biên soạn thành sách, với sự tài trợ kinh phí từ Tạp chí Môi trường và Đô thị VN và sự ủng hộ pháp lý của Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông. Sự ra đời của cuốn sách là việc làm đáp ứng sự mong mỏi của nhiều đọc giả, công chúng, nhất là những nhà nghiên cứu, học sinh, sinh viên, giáo viên, cựu chiến binh, thân nhân các anh hùng, liệt sĩ đã chiến đấu, hy sinh trong cuộc chiến vệ quốc 1979 - 1989.
Tính đến nay, thì sự kiện Trung Quốc đưa quân xâm lược Việt Nam (2/1979) đã lùi xa hơn 40 năm và dù cuộc chiến kéo dài 10 năm, nhưng cũng đã kết thúc 30 năm rồi. Đó là khoảng thời gian đủ dài để dư luận, nhân dân hai nước Việt - Trung, cộng đồng quốc tế được tiếp cận tài liệu về lịch sử, thông tin khoa học, truyền thông chính xác hơn và đầy đủ hơn.
Nhu cầu thông tin chân thật, khách quan, đầy đủ là nhu cầu chính đáng của công chúng, người dân. Từ đó, sự thật của lịch sử sẽ được tôn trọng, những hạn chế của lịch sử sẽ được khắc phục, sai lầm sẽ được né tránh, kinh nghiệm, bài học sẽ được tiếp thu và những giá trị của hòa bình, ổn định trong hiện tại và tương lai của đất nước cũng sẽ được trân trọng hơn, ý thức cảnh giác trong vấn đề an ninh, quốc phòng của đất nước và trách nhiệm trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng sẽ được nâng cao; tinh thần xây dựng, vun đắp tình hữu nghị, quan hệ hợp tác bang giao giữa 2 nước Việt - Trung cũng sẽ được thắt chặt hơn, được nhìn nhận đúng đắn, thấu hiểu hơn từ nhiều phía.
Những vấn đề khuất lấp của quá khứ, những thông tin từng bị hạn chế, cần được giải mã, sự thật khách quan về cuộc chiến này cũng cần được làm sáng tỏ hơn, những phát hiện mới về các vấn đề liên quan đến cuộc chiến này từ chính các nhân vật lịch sử, từ những nhà nghiên cứu lịch sử và những nhà hoạt động thực tiễn trên các lĩnh vực liên quan đến quan hệ đối ngoại Việt – Trung trong suốt 40 năm qua cũng cần được báo chí, truyền thông kịp thời cung cấp, phản ánh thông tin đến đọc giả, người dân.
Nhà văn Đặng Vương Hưng khái quát quá trình biên soạn cuốn sách |
Cuốn sách này cũng đã thể hiện tinh thần, sự nhận thức của giới nghiên cứu, nhà báo, nhà giáo, các cựu chiến binh về tầm quan trọng của việc chuyển tải, cung cấp thông tin lịch sử chân thực, khách quan, đầy đủ đến với thế hệ trẻ, đến với nhân dân nhằm tạo cơ sở để thống nhất cao trong nhận thức và hành động trước những vấn đề liên quan đến cuộc chiến vệ quốc này.
Qua đó bồi đắp thêm tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập, hòa bình, tự do của Tổ quốc. Cuốn sách cũng là một lời nhắc nhở để nhân dân 2 nước Việt - Trung tránh mắc phải những sai lầm của lịch sử, không ngừng vun đắp cho tình hữu nghị Việt - Trung được phát triển tốt đẹp, bền vững.
Từ những cách tiếp cận ở góc độ khác nhau về cuộc chiến, các tác giả nói riêng và toàn bộ tác phẩm nói chung sẽ cung cấp cho đọc giả cái nhìn chân thực, đa chiều, khách quan, từ đó có thể tạo cơ sở cho sự thống nhất cao trong nhận thức và quan điểm về bản chất của cuộc chiến.
Và dù có sự thống nhất cao hay không thì có thể nói, cuộc chiến đã đi qua, quá khứ đã khép lại nhưng nhận thức lịch sử thì không bao giờ khép lại, nó còn được tiếp tục nhận thức, được khai thác dưới nhiều góc độ khác nhau, để tìm ra những giá trị phù hợp, phục vụ cho hiện tại và tương lai của xã hội, của đất nước.
Nhân chứng và Ban biên soạn chụp ảnh lưu niệm |
Mục đích của cuốn sách: nhằm cung cấp, chuyển tải đến đọc giả, công chúng những thông tin bổ ích, cần thiết về cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc 1979-1989.
Việc hệ thống hóa tư liệu báo chí về cuộc chiến vệ quốc này thành một tác phẩm, sẽ góp phần cung cấp những thông tin khoa học, những cứ liệu lịch sử khách quan, chân thực phục vụ cho công tác nghiên cứu, học tập, giảng dạy lịch sử và công tác đối ngoại đạt được hiệu quả hơn.
Về mặt giáo dục: Cuốn sách ra đời nhằm “ôn cố nhi tri tân”, giáo dục và truyền cảm hứng về lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, nâng cao ý thức, trách nhiệm của công dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Về mặt nhân văn: Tác phẩm ra đời thể hiện lòng thành kính của nhóm tác giả, nhằm tri ân, tôn vinh những người anh hùng, liệt sĩ và thân nhân, gia đình các anh hùng liệt sĩ đã có những đóng góp, hy sinh to lớn trong cuộc chiến vệ quốc, bảo vệ hòa bình, độc lập, tự do.
Một số nội dung chủ đề nội dung chủ yếu cuốn sách:
Cuốn sách đã tập hợp, hệ thống các bài viết của nhiều tác giả uy tín trong và ngoài nước được in trên nhiều tờ báo lớn, có uy tín trong nước. Bằng kinh nghiệm tác nghiệp dày dặn và tính chuyên nghiệp cao và tư duy sắc sảo, các cây bút của làng báo chí cách mạng đã tập trung khai thác tối đa những góc cạnh sinh động, bóc tách từng lớp bụi của thời gian để đi đến những chi tiết chân thực, khách quan về những vấn đề, sự kiện lịch sử xoay quanh cuộc chiến.
Đối tượng được khai thác, phỏng vấn là những nhân chứng lịch sử, từng trực tiếp tham gia chiến đấu, hoặc chứng kiến thời khắc hoa lửa của cuộc chiến đấu của quân và dân các tỉnh biên giới phía Bắc. Bên cạnh những câu chuyện được khắc họa đầy xúc động bởi chính những nhân chứng lịch sử thì nhiều cây bút còn tập trung khai thác, ghi chép những nhận định, đánh giá của các Tướng lĩnh Công an, Quân đội, giới sử học, học giả, nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà giáo, có uy tín để đem lại cái nhìn chân thực, toàn diện, khách quan, làm sáng tỏ thêm nhiều vấn đề trong cuộc chiến này.
Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy nguyên Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng Quân khu II chia sẻ cảm xúc về cuốn sách |
Do vậy, các bài viết đều có chất lượng tốt, thể hiện sự tâm huyết, tính chuyên nghiệp của các tác giả và sự cầu thị của báo chí Việt Nam nhìn nhận về cuộc chiến. Có thể tóm tắt một số nội dung chính yếu rút ra từ các bài viết được in trong sách như:
1 - Tái hiện lịch sử - Mô tả về cuộc chiến vệ quốc 1979 – 1989: Trên tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, tôn trọng sự thật lịch sử; hiểu đúng đắn, đầy đủ về lịch sử cuộc chiến tranh này là để không để lãng quên lịch sử, để các thế hệ hôm nay và mai sau biết trân quý hòa bình, có ý thức trách nhiệm trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, không ngừng vun đắp tình hữu nghị giữa 2 nước, 2 dân tộc Việt - Trung vì một tương lai tốt đẹp hơn;
2- Nội dung và quan điểm bao trùm tác phẩm chính là sự khẳng định về tính chính nghĩa, sự cao thượng của nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến vệ quốc 1979 – 1989;
3- Vấn đề ghi chép, trình bày, phản ánh về cuộc chiến này trong SGK và việc giáo dục cho lớp trẻ, đặc biệt là học sinh phổ thông hiện nay hiểu đầy đủ về sự thật, hiểu đúng về tính chính nghĩa của quân và dân Việt Nam trong cuộc chiến;
4- Góc nhìn của người Trung Quốc về cuộc chiến;
5- Góc nhìn của người Mỹ và cộng đồng quốc tế về cuộc chiến;
6- Góc nhìn hậu chiến, góc nhìn của tuổi trẻ về cuộc chiến vệ quốc 1979-1989;
7- Những ảnh hưởng, tác động từ cuộc chiến tranh Việt - Trung (1979-1989) đến quan hệ bang giao giữa 2 nước, đến vấn đề Campuchia, vấn đề biển Đông và ứng xử của Việt Nam - Trung Quốc trong quan hệ quốc tế hiện nay;
8- Những nỗi ám ảnh đau thương về cuộc chiến và nghị lực vươn lên trong cuộc sống, trong công việc của các cán bộ, chiến sĩ và người dân vùng biên giới phía Bắc…
Tuy nhiên, sau tất cả những mặt tích cực đã trình bày trên, chúng tôi cũng muốn nói thêm là: Một tác phẩm thuộc thể loại báo chí, phản ánh về một cuộc chiến tranh đã lùi xa mấy chục năm, bằng những sự nỗ lực cao nhất, dựa trên những thông tin, tài liệu báo chí hiện có để có được một cuốn sách… dù đã cố gắng bao nhiên, thì chắc hẳn trong quá trình làm việc các tác giả, biên tập, biên soạn, nhà xuất bản khó tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế nhất định. Chúng tôi rất mong nhận được sự góp ý xây dựng, để nếu có điều kiện tái bản sẽ bổ sung, sửa chữa và phục vụ bạn đọc tốt hơn./.