Những bài học lớn từ nhà cách mạng, nhà báo Trường Chinh (phần II)
Đầu năm 1942, đồng chí Trường Chinh quyết định lập ra tờ báo Cứu quốc làm cơ quan cổ động trung ương của Việt Minh. Tiếp theo, tháng 10.1942 đồng chí lại lập ra tờ báo Cờ giải phóng làm cơ quan ngôn luận trung ương của Đảng, đồng thời cho xuất bản Tạp chí Cộng sản làm diễn đàn chính trị tư tưởng của Đảng.
|
Việc đồng chí Trường Chinh trực tiếp phụ trách các cơ quan tuyên truyền của Đảng và Mặt Trận, cho thấy tầm vóc tư duy và khả năng làm việc nhạy bén của đồng chí trên mặt trận văn hoá tư tưởng. Đồng chí cũng thể hiện rõ là một nhà lý luận lớn khi viết hàng chục bài phân tích những chủ trương chiến lược và sách lược của Đảng nhằm kịp thời uốn nắn, chỉ đạo phong trào ở từng địa phương cũng như trên phạm vi toàn quốc.
Nhiều cán bộ cấp cao của Đảng và học giả trong nước đánh giá cao đồng chí Trường Chinh là người có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng. Đồng chí là người sớm chủ trì Hội nghị Thường vụ Trung ương ra Chỉ thị "Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” tháng 3 năm 1945 được đánh giá là một sự nắm bắt thời cơ vô cùng nhạy bén trong công tác lãnh chỉ đạo phong trào cách mạng trong thời kỳ tiến tới Tổng khởi nghĩa của Đảng.
Trong thời kỳ kháng chiến, theo chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Trường Chinh rất quan tâm tới việc nghiên cứu lý luận và kinh nghiệm tổ chức chính quyền cách mạng, đặc biệt là tổ chức kháng chiến theo hình thái chiến tranh nhân dân. Vì vậy, tiếp theo Chỉ thị "Hoà để tiến", sau khi kháng chiến toàn quốc bùng nổ, đồng chí đã viết ngay một loạt bài trên báo Cứu quốc để phổ biến và cụ thể hoá đường lối kháng chiến, kiến quốc "toàn dân, toàn diện, trường kỳ, dựa vào sức mình là chính".
Tác phẩm “Kháng chiến nhất định thắng lợi” là tập hợp những bài viết của đồng chí Trường Chinh đăng trên báo "Sự thật" từ số 70 (4.3.1947) đến số 81 (1.8.1947). Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: "Bác Hồ là linh hồn của cuộc kháng chiến chống Pháp, nhưng đề ra đường lối cụ thể, chỉ đạo cụ thể về lý luận với cuốn Kháng chiến nhất định thắng lợi, là do anh Trường Chinh".
Bút tích của đồng chí Trường Chinh |
Trong cuộc đời hoạt động của mình, đồng chí Trường Chinh dùng rất nhiều bí danh, bút danh khác nhau khi viết báo, làm thơ cũng như khi soạn thảo các văn bản quan trọng. Khi mới ở độ tuổi trên dưới ba mươi, nhà cách mạng Đặng Xuân Khu đã có bí danh là Toàn. Có lúc, đồng chí lấy bí danh là Nhân... Bí danh Trường Chinh xuất hiện từ bài viết đầu tiên in bằng đá ngày 10/10/1942 trên tờ báo Cờ giải phóng, cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng ta do chính đồng chí phụ trách và cũng kiêm nhiệm luôn vai trò cây bút chính luận chủ yếu. Ngoài tên gọi là anh Năm và anh Thận trong khi hoạt động cách mạng mà ai cũng biết, được dùng trong thời gian rất dài, các nhà nghiên cứu đã thống kê được hàng chục bút danh, bí danh khác nhau của đồng chí Trường Chinh, đặc biệt là khi đồng trong vai trò một nhà báo.
Khi viết báo, trong thời kỳ trước và sau Cách mạng Tháng Tám, đồng chí Trường Chinh thường sử dụng bút danh Q.N. Một bút danh khác là Qua Ninh đã được đồng chí Trường Chinh sử dụng khi viết bài cho báo Ngày mới. Bút danh này còn được đồng chí sử dụng trong nhiều tác phẩm báo chí và chính luận khác sau này. Khi viết bài cho các báo cách mạng như Giải phóng, Cờ Giải phóng, đồng chí thường ký tên là Tân Trào, C.G.P hoặc T.Tr, cũng có khi đồng chí ký tên là G.P.
Trong thời kỳ làm chủ bút tờ Giải phóng, đồng chí còn dùng bút danh Thiết Tâm. Thời gian này đồng chí cũng dùng bút danh là S.T. Bút danh T.C cũng được ký dưới một số bài báo. Cũng có khi đồng chí Trường Chinh còn dùng bút danh kiểu như XXX. Khi viết cho báo Sự thật năm 1946, đồng chí đề dưới là Ban tuyên truyền huấn luyện TW hoặc bút danh là T.C. Không những viết báo, đồng chí Trường Chinh còn là một nhà thơ, sáng tác nhiều bài thơ nổi tiếng với bút danh Sóng Hồng.
|
Nhiều cán bộ lãnh đạo của Đảng thường nhắc đến tác phong làm việc cẩn trọng, chu đáo, tỉ mỉ của đồng chí Trường Chinh. Đây thực sự đã là bài học rất đáng ghi nhớ cho mọi người. Đồng chí Nguyễn Khánh, từng làm Chánh Văn phòng Trung ương Đảng một thời gian dài kể: "Hằng tuần Văn phòng xây dựng chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cứ chiều thứ năm phải gửi dự thảo chương trình đã có ý kiến của đồng chí Bí thư thường trực để xin ý kiến các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sau đó Văn phòng tập hợp các ý kiến, giúp Thường trực sửa đổi bản chương trình để đồng chí Tổng Bí thư duyệt lần cuối cùng rồi thông báo chính thức vào sáng thứ bảy.
Anh Thận thường đọc rất kỹ bản dự thảo chương trình, hỏi ý kiến các trợ lý, có khi hỏi thăm các đồng chí lãnh đạo các ban, ngành có liên quan đến phần công việc mà anh phụ trách, rồi trực tiếp ghi ý kiến thêm, bớt, sửa đổi bằng mực đỏ vào bản dự thảo chương trình. Khi Văn phòng Trung ương thông báo bản chương trình chính thức thì anh Thận điều chỉnh chương trình làm việc riêng cho phù hợp. Rất ít khi thấy anh yêu cầu Văn phòng báo cáo với Tổng Bí thư và Thường trực đổi lại chương trình chung của Bộ Chính trị để đáp ứng yêu cầu của chương trình riêng.
Anh Thận rất không bằng lòng khi thấy bản chương trình đã thông báo bị thay đổi. Nhiều lần, anh không đến dự những cuộc họp được bổ sung "bất thường" vào chương trình làm việc của Bộ Chính trị... Anh Thận luôn nhắc Văn phòng Trung ương Đảng: phải giữ nguyên tắc, đã lấy ý kiến rồi và đã quyết định rồi, thì không được thay đổi, trừ khi có chuyện đặc biệt. Thay đổi chương trình làm việc một cách dễ dãi, có khi tuỳ tiện, là phá vỡ kế hoạch công tác của một loạt cơ quan, một loạt đồng chí có trách nhiệm và cũng làm giảm chất lượng các cuộc họp do không được chuẩn bị trước đầy đủ...".
Ngay cả khi đã ở trên cương vị lãnh đạo hàng đầu của đất nước, đồng chí Trường Chinh vẫn không xao lãng đối với cả những chi tiết nhỏ trong công việc. Đồng chí Nguyễn Văn Trân, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội, kể lại rằng trong thời gian đồng chí thực hiện nhiệm vụ Trưởng ban Kế hoạch Ngân sách của Quốc hội, khi đọc báo cáo trong một kỳ họp, đồng chí đã lược bỏ các con số lẻ của ngân sách. Vì thế, Chủ tịch Quốc hội Trường Chinh đã phê bình và nhắc nhở: "làm ngân sách" phải chính xác tới từng đồng, thậm chí từng xu bởi "quan trọng không phải do số tiền hàng nghìn hay hàng triệu, mà chính là từng trăm, từng đồng được báo cáo công khai trước Quốc hội, trước toàn thể nhân dân".
Ảnh minh họa |
Đồng chí Trường Chinh đặc biệt chú trọng tới sự chuẩn xác của từng con chữ, dù là phụ nhất trong các văn bản và các bài viết có ký tên mình hay do mình phải chịu trách nhiệm về nội dung.
Nhà báo Hà Đăng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, từng công tác ở Báo Nhân dân, kể: "Những năm mới về lại Thủ đô, dù ở cương vị Tổng Bí thư, đối với những bài xã luận mà đồng chí viết cho Báo Nhân Dân, đồng chí thường trực tiếp đến nhà in xem lại bản morát”.
Là một học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong suốt hơn 60 năm hoạt động cách mạng, bằng tài năng và tâm huyết của mình đồng chí Trường Chinh đã có nhiều đóng góp nổi bật và cống hiến lớn lao vào sự nghiệp giải phóng dân tộc và dựng xây đất nước. Riêng trong lĩnh vực báo chí đồng chí là người có những đóng góp đặc biệt và để lại nhiều bài học trong lĩnh vực tổ chức và hoạt động của báo chí cách mạng./.
Minh Huy