Quan Sơn - Điểm dừng chân lý tưởng cho du khách
Quan Sơn là huyện vùng cao biên giới cách thành phố Thanh Hóa khoảng 150km về phía tây. Với diện tích tự nhiên 92,662ha, trong đó rừng và đất rừng chiếm trên 80% diện tích, với độ che phủ rừng đạt 88,9%, tài nguyên rừng phong phú, đa dạng, đó chính là tiềm năng, thế mạnh lớn nhất của huyện. Huyện Quan Sơn có 12 xã và 1 thị trấn, trong đó có 6 xã biên giới, với 64km đường biên giáp với 2 huyện Viêng Xay và Sầm Tớ - tỉnh Hủa Phăn (Nước CHDCND Lào).
Một thoáng Quan Sơn |
Dân số có 37342 người, với 4 dân tộc anh em cùng sinh sống là Kinh, Thái, Mường, Mông, trong đó dân tộc Thái chiếm hơn 81% dân số. Con người Quan Sơn nhân ái, thuỷ chung và hiếu khách, có truyền thống yêu nước nồng nàn, luôn đoàn kết tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, cần cù sáng tạo trong lao động sản xuất...
Quan Sơn còn có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh, có quốc lộ 217 chạy qua và có cửa khẩu quốc tế Na Mèo. Địa bàn huyện lại có nhiều danh lam thắng cảnh, môi trường sinh thái trong lành, đa dạng về văn hóa và hệ thống hang động, thác nước đẹp ngoài sức tưởng tượng hứa hẹn đây sẽ là Điểm dừng chân lý tưởng cho du khách như:
Động Bo Cúng – xã Sơn Thủy (Thiên đường đệ nhất động - được coi là Sơn Đoòng của Thanh Hóa). Trước khi vào động chúng ta có thể dừng chân ngắm cảnh dòng xuối Xia trong xanh, uốn lượn quanh dãy núi Bo Cúng. Theo các cụ cao tuổi ở bản Chanh cho biết dòng suối này nổi lên rất nhiều tôm, vì vậy theo tiếng địa phương thì nơi này còn có tên gọi là “mó tôm”.
Động Bo Cúng - "Sơn Đoòng" của Quan Sơn |
Bước vào động chắc chắn du khách sẽ vô cùng ngạc nhiên trước vẻ đẹp hùng vĩ, hoang sơ trong động Bo Cúng này. Động có chiều dài gần 2km. Trong không gian vời vợi, du khách có thể chiêm ngưỡng những nhũ đá đủ các hình khối, màu sắc, sinh động, lấp lánh dưới ánh điện huyền ảo như được sắp đặt một cách tài tình, để rồi chiêm nghiệm ra những hình người, hình vật, những nương lúa, nương ngô vàng ruộm, những cánh rừng bạt ngàn gắn với những câu chuyện tình huyền bí, nên thơ. Càng đi sâu vào hang động du khách được phóng tầm mắt chiêm ngưỡng những khối đá, nhũ đá đủ các hình thù khác nhau, cùng những khối thạch nhũ lấp lánh mờ mờ ảo ảo…
Tất cả hiện lên vô cùng sống động và đặc sắc, là 1 kỳ quan hùng vĩ mà thiên nhiên đã ban tặng cho Quan Sơn. Ngoài động Bo Cúng thì Quan Sơn còn rất nhiều hang động khác để du khách thăm quan như: Nang Non, Pha Bái, Co Láy, Pha Khua… đấy là những hang động hoang sơ, huyền bí tạo thành một quần thể hang động hấp dẫn du khách.
Chợ cửa khẩu Quan Sơn |
Bên cạnh đấy Quan Sơn còn có 1 chuỗi hệ thống Thác nước vô cùng kỳ vĩ, tuyệt đẹp để du khách thăm quan và thư giãn như Thác Cánh Đăng bản Ngàm. Đến với Quan Sơn thì mỗi thác nước là một cảnh tượng lạ mắt, mỗi thác nước là một bất ngờ với du khách, ngoài thác Cánh Đăng thì Quan Sơn còn nhiều thác khác: Thác Sava bản Pa - xã Tam Thanh, thác bản Nhài, xã Sơn Điện, thác Ma Hao bản Din - xã Trung Hạ.
Với vẻ đẹp đơn sơ, giản dị thì guồng nước ở Trung Tiến đã trở thành điểm du lịch độc đáo của Quan Sơn, thu hút đông đảo du khách đến tham quan. Những guồng nước quay đều như bánh xe khổng lồ, phát ra âm thanh của tiếng sáo đã làm say đắm lòng người đến đây.
Đặc biệt là suối nước nóng - xã Trung Thượng là suối khoáng nóng tự nhiên, có nhiều khoáng chất rất tốt cho sức khoẻ con người. Nằm tại tâm mạch nước khoáng nóng phun lên từ lòng đất, được biết đến như dòng nước thần kỳ mà người dân nơi đây đã truyền tụng qua bao đời. Với truyền thống yêu nước nồng nàn Quan Sơn còn có di tích lịch sử cầu Phà Lò (bắn rơi máy bay Mỹ năm 1966) là niềm tự hào về dất và người Quan Sơn.
Mùa lễ hội Mương Xia |
Lễ hội Mường Xia - một lễ hội truyền thống, gắn với huyền sử về cuộc đời binh nghiệp của Tư Mã Hai Đào thế kỷ XVII và câu chuyện tình Pha Dua thấm đẫm tính nhân văn sâu sắc. Trong không gian lễ hội, du khách được tận mắt chứng kiến một nghi lễ văn hóa tâm linh đặc biệt, đó là tục cúng tế “Hòn đá vía” nhằm bày tỏ lòng tri ân thành kính, đối với người anh hùng Tư Mã Hai Đào đã có công bảo vệ bờ cõi biên cương, dựng nên vùng đất Mường Xia đông vui, trù phú. Đây cũng chính là nét nhân văn trong tục “gửi vía” rất riêng đã trở thành tập quán nối đời của người Thái vùng biên giới xứ Thanh. Ngoài các nghi lễ và trò chơi dân gian, lễ hội còn có nhiều tiết mục văn nghệ giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong vùng.
Lễ hội nhằm tôn vinh những người có công trong lịch sử dựng nước và giữ nước đồng thời khơi dậy nét đẹp truyền thống văn hoá, đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc trên đất Mường Xia, góp phần giáo dục truyền thống yêu quê hương đất nước. Từ đó nâng cao tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc, phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp văn minh.
Bà Lương Thị Hạnh – phó chủ tịch UBND huyện Quan Sơn đánh cồng chiêng khai hội Mường Xia 2018 |
Cửa khẩu quốc tế Na Mèo vừa là tụ điểm kinh tế vừa là cung đường thú vị với khách du lịch. Đến với Na Mèo bạn sẽ không khỏi bất ngờ trước khung cảnh núi rừng hùng vĩ, những tảng đá lớn nhỏ, nhiều dáng hình lô nhô bên dòng suối với làn nước trong xanh.
Bốn bề là những ngọn núi cao ngất, cây rừng nguyên sinh nổi bật trên nền trời xanh ngắt. Na Mèo có phiên chợ độc đáo chỉ họp duy nhất buổi sáng thứ bảy hằng tuần. Chính vì thế, để kịp có mặt cho buổi họp chợ, rất nhiều người dân ở xa của huyện Quan Sơn đã phải mang hàng đi khỏi nhà từ sáng thứ sáu, đến chiều tối là họ đã có mặt tại chợ Na Mèo.
Đồng bào các dân tộc nước bạn Lào cũng vậy, những người ở xa đến từ chiều thứ sáu, họ tụ tập gần khu vực biên giới. Sáng thứ bảy làm thủ tục qua cửa khẩu xong là xuống chợ. Đi chợ Na Mèo không đơn thuần chỉ để mua bán, trao đổi hàng hóa mà đây còn là nơi giao lưu văn hóa để thanh niên nam nữ từ các bản làng xa xôi hẹn hò, tìm kiếm bạn tình.
Các tiết mục văn nghệ của đoàn Quan Sơn được BTC và khán giả Thanh Hóa đánh giá rất cao, vừa thể hiện truyền thống văn hóa và đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. |
Những ngày cận kề Tết, đêm ở cửa khẩu Na Mèo đông đúc và tưng bừng hơn ngày thường. Ánh đèn cao áp từ khu cửa khẩu soi sáng cả một vùng. Từng tốp thanh niên nam nữ người Mông, Mường, Thái… của 2 nước từ các bản làng đã dập dìu cùng nhau xuống chợ từ sớm trong bộ áo mới thơm lừng hương vị thổ cẩm. Họ tụ tập bên những quán nhỏ ven đường, uống rượu ngô và ca hát suốt đêm.
Phiên chợ Na Mèo thường diễn ra đến khoảng 11 giờ trưa thì kết thúc. Họ chia tay nhau trong cái nắm tay thật chặt thắm tình đoàn kết.
Với các tiềm năng, lợi thế sẵn có trong những năm qua huyện Quan Sơn đã ban hành và thực hiện nhiều chính sách nhằm thúc đẩy phát triển du lịch, gắn với bảo tồn phát huy giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử của dân tộc. Điển hình như Liên Hoan Văn Hóa Các Dân Tộc Tỉnh Thanh Hóa Lần Thứ XVII năm 2018, bằng các tiết mục truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc, đoàn Quan Sơn đã xuất xắc giành 2 giải Nhất và 1 giải Nhì mang vinh quang về cho huyện. Tại liên hoan đích thân chủ tịch UBND huyện Vũ Văn Đạt đã có mặt để động viên, cỗ vũ tinh thần cho đoàn Quan Sơn.
Sắc màu Quan Sơn |
Đặc biệt từ ngày 14 đến 16-3-2019 Sở Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch Thanh Hóa phối hợp với UBND huyện Quan Sơn sẽ tổ chức lễ Công bố và trải nghiệm tour du lịch Quan Sơn (tỉnh Thanh Hóa) - Viêng Xay (tỉnh Hủa Phăn, Lào).
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Lào Bounnhang Vorachith trao Huân chương Vàng - phần thưởng cao quý nhất của Nhà nước CHDCND Lào cho huyện Viêng Xay, huyện láng giềng của Quan Sơn. |
Đây là cơ hội giới thiệu, quảng bá sản phẩm du lịch mới tới du khách trong, ngoài nước, tăng cường liên kết với các đơn vị lữ hành, thúc đẩy việc khảo sát, xây dựng các tour, tuyến du lịch, từ đó mở ra cơ hội thu hút đầu tư và phát triển điểm đến. Đồng thời, thông qua việc chuẩn bị công bố tour nhằm tập trung huy động các nguồn lực đầu tư nâng cao chất lượng, tăng cường dịch vụ hoàn thiện tuyến du lịch Quan Sơn - Viêng Xay.
Ông Vũ Văn Đạt chủ tịch UBND huyện Quan Sơn cho biết: trong thời gian tới để quản lý, thu hút đầu tư, khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên du lịch vừa đa dạng, vừa phong phú, vừa hấp dẫn. Huyện đã công bố quy hoach xây dưng chi tiết các khu, điểm du lịch và rất cần sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, tỉnh, các ngành và các doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, hạ tầng giao thông, đường điện và khách sạn, nhà hàng tới các điểm du lịch của huyện Quan Sơn. Để tạo điều kiện giúp du khách có thể tiếp cận các điểm du lịch tại địa bàn mà còn có ý nghĩa trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Góp phần phát triển tiềm năng du lịch để Quan Sơn sẽ là Điểm Dừng Chân Lý Tưởng Cho Du Khách.
Quản Trọng Hải