Ngày xuân nói chuyện đốt vàng mã
Hôm nay là 30 tết, chắc nhiều người đêm nay lại đốt vàng mã, vừa tốn kém lại ô nhiễm môi trường. Đưa lại bài mình viết đã mấy năm nay xem có cảnh tỉnh được ai không.
Ảnh minh họa |
Về việc đốt vàng mã thì không phải bây giờ tôi mới nói. Cách đây vài năm tôi đã viết như thế này:
Chuyện xưa kể rằng, đốt vàng mã là một tục lệ dân gian, xuất phát từ thời nhà Hán (Trung Quốc). Do nhà vua muốn thực hành lời dạy của Đức Khổng Tử: “Sự tử như sự sinh, sự vong như sự tồn”, nghĩa là thờ người chết như thờ người sống, thờ người mất như thờ người còn. Vậy nên khi nhà vua băng hà, chúng thần và hậu cung đã phải bỏ tiền bạc thật vào trong áo quan để vua tiêu dùng.
Sau đó quan bắt chước vua, dân bắt chước quan. Ai cũng chôn tiền thật theo người chết thành một tục lệ. Bọn trộm cướp biết vậy nên đào trộm mồ những người giầu có, như mộ vua Hán Văn Đế bị trộm khai quật lấy hết vàng bạc châu báu.
Về sau từ quan đến dân thấy việc chôn tiền bạc thật quá tốn kém lại làm mồi cho bọn trộm, không những mất của lại còn "động mồ động mả" nên mới nảy sinh ra dùng giấy cắt ra làm tiền giả, vàng giả để thay thế. Chuyện đốt tiền giấy (vàng mã) ra đời từ đó và trở thành tập tục. Tập tục này được du nhập vào Việt Nam theo những người Trung Hoa.
Có nghiên cứu cho rằng: “Việc đốt vàng mã là do ảnh hưởng của người Trung Hoa”. Tích kể rằng: Vào đời Hán có đôi vợ chồng là Thái Mạc và Tuệ Nương học nghề làm giấy chưa thạo đã về quê mở xưởng. Giấy làm ra xấu và khó viết chữ nên bị ế không bán được.
Tuệ Nương bèn giả chết để thực hiện phương kế bán giấy. Ngày thứ 3, trước khi đi chôn, Thái Mạc đem một ôm giấy ra đốt bên cạnh quan tài vợ. Sau khi Thái Mạc đốt giấy xong thì Tuệ Nương ở trong quan tài kêu to gọi chồng, đẩy nắp quan tài bước ra hát rằng: “Dương gian tiền năng hành tứ hải. Âm gian chỉ tại tố mãi mại. Bất thị trượng phu bả chỉ thiêu. Thùy khẳng phóng ngã hồi gia lai”.
Nghĩa là: “Trên dương gian đồng tiền có thể làm được mọi việc ở mọi nơi, dưới âm phủ giấy cũng có thể dùng để mua bán. Nếu không phải chồng đốt cho giấy thì ai lại cho tôi quay về dương gian”. Nói rồi lại mang thêm 2 bó giấy nữa để đốt.
Ảnh minh họa |
Những người chứng kiến đều tin là đốt giấy thành tiền cho người âm phủ rất có lợi nên ai nấy đều về nhà lấy tiền đến nhà Thái Mạc mua giấy về đốt. “Tin lành” đồn xa, người các nơi tranh nhau đến nhà Thái Mạc mua giấy. Không đến 2 ngày, bao nhiêu giấy ế của hai vợ chồng Tuệ Nương đã hết sạch”.
Với tích truyện này, hy vọng bạn đọc sẽ có suy nghĩ đúng đắn về việc đốt vàng mã. Trước khi đốt vàng mã, mỗi người cần suy nghĩ thật kỹ xem tác dụng thực của việc “hoá vàng” đến đâu. Nói thực, tại sao mọi người không nghĩ ra điều này nhỉ: Trên dương gian mỗi quốc gia đều có ngân hàng nhà nước và để phát hành đồng tiền phải qua nhiều thủ tục quy trình xét duyệt và sau cùng là Thống đốc ngân hàng nhà nước thay mặt ký lệnh phát hành.
Còn đây, ai cũng có thể, kể cả một thằng cha căng chú kiết nào đó khắc một bản mộc in ra tiền âm phủ, không được cấp nào phê duyệt mà mọi người vì mê muội vẫn điềm nhiên móc túi lấy tiền thật mua mớ giấy lộn về đốt với hy vọng người thân đã khuất nhận được.
Nếu ai đọc được dòng này chỉ xin suy nghĩ lại rằng những điều nói trên có đúng hay không. Ngoài việc tốn tiền vô bổ thì cái việc đốt nhiều vàng mã rất dễ gây ra hỏa hoạn như thời gian vừa qua. Đã là tập tục thì khó bỏ, chỉ khi có sự đồng thuận của mọi người trong xã hội thì mới trừ bỏ tận gốc của việc mê tín dị đoan có hại này!
Đỗ Quý Thích