Quảng Ninh: Doanh nghiệp nội địa kêu cứu vì bị công ty nước ngoài phá hợp đồng không chịu bồi thường
Có hợp đồng về việc thi công một số hạng mục tại mỏ than nằm trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh với một Công ty nước ngoài, khi đã đầu tư nhiều chục tỷ đồng xây dựng hạ tầng, máy móc thì bất ngờ hợp đồng bị phá vỡ bởi một lý do không liên quan đến công việc.
Trong nội dung phản ánh của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng hạ tầng và khai thác mỏ Tân Việt Bắc (Công ty Tân Việt Bắc) cho biết, vào ngày 20/2/2015, công ty này có ký hợp đồng trọn gói số 015/II/2015/PT.VE-TAN VIET BAC CO. với Công ty PT.Vietmindo Energitama (Công ty Vietmindo). Nội dung hợp đồng ghi rõ, Công ty Vietmindo thuê Công ty Tân Việt Bắc thực hiện trọn gói các công việc khoan, nổ mìn, bốc xúc vận chuyển đất đá và bốc xúc vận chuyển than nguyên khai trên khai trường mỏ Công ty Vietmindo tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Trong hợp đồng cũng ghi rõ, thời hạn Hợp đồng là 5 năm tính từ 10/3/2015 đến hết 09/3/2020. Khối lượng bóc đất đá tối thiểu là 4 triệu mét khối/năm và 500 nghìn tấn than/năm.
Sau khi ký hợp đồng, phía Công ty Tân Việt Bắc đã tiến hành đầu tư trang thiết bị phục vụ quá trình thi công với giá trị khoảng 200 tỷ đồng. Song song với việc đầu tư trang thiết bị, Công ty Việt Bắc cũng tiến hành tuyển dụng hơn 300 lao động để làm việc thường xuyên ở Công trường. Cùng với đó, phía Công ty Tân Việt Bắc cũng tiến hành đầu tư xây dựng nhiều hạ mục công trình phụ trợ trong nội bộ khai trường của phía Công ty Vietmindo.
Trong quá trình triển khai hợp đồng, giữa hai Công ty đã xảy ra bất đồng, trong đó có một quý Công ty Tân Việt Bắc không hoàn thành khối lượng bốc xúc. Phía Công ty Tân Việt Bắc sau đó cũng đã có văn bản giải trình nguyên nhân và cam kết sẽ hoàn thành kế hoạch năm như trong hợp đồng gửi phía Công ty Vietmindo đồng thời chấp hành việc bị phạt theo hợp đồng đã ký.
Đơn kiến nghị khẩn cấp của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng hạ tầng và khai thác mỏ Tân Việt Bắc. |
Thông báo Kết luận của Chủ tịch UBND TP Uông Bí. |
Tuy nhiên, đến ngày 02/7/2018, Công ty Vietmindo đã có văn bản số 257/LO-VE/CEO/TVB/VII/2018 gửi phía Công ty Tân Việt Bắc về việc đơn phương chấp dứt hợp đồng đã ký trước đây. Sau khi nhận được Công văn này, phía Công ty Tân Việt Bắc đã có nhiều công văn gửi phía Công ty Vietmindo về việc nếu đơn phương chấp dứt hợp đồng như vậy sẽ gây thiệt hại nặng nề và sẽ phải bồi thường theo như các quy định hợp đồng đã ký trước đây.
Vấn đề trở lên phức tạp khi mà việc giải quyết hợp đồng với Công ty Tân Việt Bắc chưa xong thì Công ty Vietmindo đã tiến hành nổ mìn trong khu vực mỏ xảy ra tranh chấp dẫn đến mất an ninh trật tự và gây thiệt hại nhiều thiết bị cho phía công ty Tân Việt Bắc. Phía Công ty Vietmindo giữ quan điểm về việc do họ làm chủ mỏ nên có quyền làm bất cứ việc gì trong khai trường của mình.
Trước những vấn đề bất cấp này phía Công ty Tân Việt Bắc đã có nhiều Công văn gửi các cấp từ Trung ương đến địa phương đề nghị vào cuộc giải quyết nhưng cho đến nay vẫn chưa có bất cứ động thái nào cụ thể.
Trong khi đó, phía UBND thành phố Uông Bí lại có văn bản về việc yêu cầu Công ty Tân Việt Bắc phải rút toàn bộ máy móc, thiết bị ra khỏi khai trường trước ngày 10/2/2019 đồng thời tiếp tục thỏa thuận việc bồi thường với công ty Vietmindo. Trước những yêu cầu này của phía UBND thành phố Uông Bí, phía Công ty Tân Việt Bắc cho rằng, chỉ đạo này là không đúng quy định vì sự việc vẫn đang trong quá trình tranh chấp, chưa rõ đúng sai, việc chuyển thiết bị ra khỏi khai trường sẽ gây ảnh hưởng nặng nề cho phía doanh nghiệp.
Với những vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bắc, Giám đốc Công ty Tân Việt Bắc cho biết: việc Công ty chưa rút thiết bị ra khỏi khai trường đã nhận và thực hiện khai thác (chưa bàn giao lại cho Vietmindo) là biện pháp để Công ty Vietmindo phải thanh toán khối lượng đơn vị đã thi công và đền bù thiệt hại do Vietmindo đơn phương phá vỡ hợp đồng. Doanh nghiệp không thể thực hiện yêu cầu của UBND TP Uông Bí, trong khi vụ việc đang được giải quyết ở giai đoạn tiền tố tụng là thỏa thuận, hòa giải nhưng chưa có kết quả.
Theo Luật sư Trương Minh Tùy, tranh chấp giữa hai đơn vị là tranh chấp kinh doanh thương mại, do vậy nếu có yêu cầu UBND các cấp tham gia thì các cơ quan trên chỉ đóng vai trò trung gian hòa giải, chứ không phải là người có thẩm quyền giải quyết. Trường hợp hòa giải không thành thì lập biên bản hòa giải không thành, đồng thời hướng dẫn các bên khởi kiện ra Trọng tài, Tòa án theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.
Tranh chấp liên quan đến việc thực hiện hợp đồng và Công ty Tân Việt Bắc không vi phạm về hành chính nên UBND các cấp không có thẩm quyền để ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. UBND các cấp không có thẩm quyền để thực hiện biện pháp cưỡng chế theo Nghị định 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ. Bất cứ hành vi hay quyết định hành chính nào nhằm cưỡng chế di dời các phương tiện của Công ty Tân Việt Bắc sẽ là trái pháp luật. Trong trường hợp này, việc khắc phục hậu quả phát sinh hàng chục tỷ đồng sẽ phải được giải quyết theo quy định của pháp luật về bồi thường Nhà nước.
Nhận thấy những sai phạm liên quan trong vụ việc này đã rõ. Tuy nhiên, việc xử lý của chính quyền địa phương còn khá bất hợp lý. Thiết nghĩ, cơ quan chức năng có thẩm quyền liên quan cần thận trọng xem xét và giải quyết thấu đáo vấn đề tránh ảnh hưởng đến lợi ích của doanh nghiệp nội địa trước việc bị công ty nước ngoài phá hợp đồng không chịu bồi thường.
Nhật Nguyệt