Catalonia đã sẵn sàng ra “ở riêng”
Người đứng đầu khu vực Catalonia tuyên bố, chính quyền vùng này sẽ đơn phương tách khỏi Tây Ban Nha ra “ở riêng” vào cuối tuần này hoặc đầu tuần sau.
Tuyên bố của ông Carles Puigdemont được đưa ra vài ngày sau cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý đòi độc lập hôm 1/10. Kết quả bỏ phiếu cho thấy hơn 90% cử tri ( tương đương gần 2 triệu người) ủng hộ khu vực này độc lập. Tuy nhiên, chính quyền Tây Ban Nha cho rằng cuộc trưng cầu dân ý này đi ngược với hiến pháp năm 1978.
Trong tuyên bố hôm 4/10 về kế hoạch hành động của Catalonia trong “vài ngày tới”, ông Puigdemont cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp, giúp xử lý cuộc khủng hoảng này, đồng thời phản đối tuyên bố mà Ủy ban châu Âu đưa ra trước đó rằng đây là vấn đề nội bộ của Tây Ban Nha.
Mandrid luôn bác bỏ yêu cầu đòi độc lập của Catalonia. Phát biểu trên truyền hình khi bình luận về cuộc trưng cầu dân ý của vùng đất giàu có này, Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy một lần nữa bác bỏ yêu cầu đòi độc lập của Catalonia và cáo buộc các nhà hoạt động ly khai đang cố gắng "tống tiền cả nước".
Thủ tướng Rajoy cũng đã đề xuất các cuộc đàm phán giữa tất cả các đảng phái về tương lai của vùng lãnh thổ này.
Cuộc trưng cầu dân ý hôm 1/10 đã ngập tràn trong bạo lực. Theo số liệu từ các quan chức Catalonia, ít nhất 92 người bị thương trong tổng số 844 người cần được chăm sóc y tế khi cảnh sát tiến hành đàn áp cử tri tại các điểm bỏ phiếu.
Bạo lực đang khiến căng thẳng gia tăng hơn nữa giữa chính phủ ông Rajoy và các nhà chức trách tại Catalonia trong cuộc khủng hoảng chính trị tồi tệ nhất Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ qua.
Ông Rajoy cho rằng cuộc bỏ phiếu là một tiến trình "chỉ gieo rắc sự chia rẻ, thúc đẩy công dân đối đầu nhau và bạo loạn đường phố" nhưng cũng mở ra khả năng cho các cuộc đàm phán về quyền tự trị lớn hơn cho Catalonia.
Theo giới quan sát, cuộc khủng hoảng ở Catalonia đã đe dọa đến sự thống nhất của Tây Ban Nha cũng như của Liên minh Châu Âu.
Vùng đất giàu có
Catalonia có vị trí quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội với Tây Ban Nha. Là vùng đất giàu có ở phía Đông Bắc xứ bò tót, Catalonia bao gồm cả thành phố Barcelona, đóng góp tới 20%, 25,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước và thu hút 20,7% lượng vốn đầu tư nước ngoài. Thu nhập bình quân của người Catalonia là 28.600 USD, trong khi con số này của cả Tây Ban Nha chỉ là 24.000 USD. Chỉ riêng chuyện này đã khiến chính quyền Madrid khó lòng chấp nhận cho vùng này ra ở riêng, chưa kể các vấn đề khác về địa-chính trị-xã hội. Trên thực tế, tại Tây Ban Nha đang tồn tại một khu vực trị là xứ Basque.
Ngoài ra, do Tây Ban Nha là nền kinh tế lớn thứ tư trong Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), nên những bất ổn ở Catalonia cũng sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế của Tây Ban Nha nói riêng và kinh tế của Eurozone nói chung.
Một điều đáng lo ngại nữa nếu Catalonia thành công trong việc tách ra “ở riêng” sẽ là nguồn cảm hứng cho nhiều vùng khác đang âm ỉ ly khai, đòi ly khai và đẩy châu Âu vào bất ổn. Đó là xứ Scotland ở Anh, Padania hay South Tyrol ở Ý, Corsica ở Pháp…