Xung quanh Đạo luật quốc phòng NDAA 2019 của Mỹ
Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Quốc gia (NDAA) 2019 của Mỹ đặt nền móng cho những thay đổi về quy trình, tổ chức và chiến lược, nhằm cạnh tranh lâu dài với Nga và Trung Quốc, vì thế, điều dễ hiểu vấp phải những chỉ trích nặng nề từ cả Bắc Kinh và Moscow.
Đạo luật quốc phòng NDAA cho năm 2019 được Tổng thống Donald Trump ký thông qua mang lại nhiều tin tốt lành cho quân đội Mỹ.
Tiếp tục tăng ngân sách hiện đại hóa nền quốc phòng
Theo đó, tổng mức chi cho quốc phòng trong năm tài khóa 2019 là 716 tỷ USD với mục tiêu hiện đại hóa quân đội. Cụ thể, đạo luật mới cho phép tăng lương 2,6% cho quân nhân và bổ sung 15.600 tân binh. Về mặt phân bổ, Mỹ sẽ chi 69 tỉ USD cho các chiến dịch quân sự bất thường ở nước ngoài, và 21,9 tỉ USD để triển khai các chương trình vũ khí hạt nhân. Ngoài ra, NDAA 2019 phân bổ 7,6 tỉ USD để mua 77 chiến đấu cơ F-35 và 24,1 tỉ USD để đóng mới 13 tàu chiến, trong đó đáng chú ý có một tàu sân bay lớp Ford, 3 khu trục hạm lớp Arleigh Burke, 2 tàu ngầm lớp Virginia và 1 tàu ngầm lớp Columbia. NDAA còn liệt kê kinh phí dự kiến cho chương trình phát triển những vũ khí mới như oanh tạc cơ chiến lược B-21 và kế hoạch tích hợp 2 hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot và THAAD.
NDAA 2019 đặt nền móng cho những thay đổi về quy trình, tổ chức và chiến lược của Mỹ nhằm “cạnh tranh lâu dài với Nga và Trung Quốc”. |
Mặt khác, đạo luật yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ nghiên cứu khả năng bố trí thêm hệ thống phòng thủ tên lửa tại châu Âu để đối phó với điều mà Mỹ cho là những vi phạm của Nga đối với Hiệp ước loại bỏ tên lửa tầm ngắn và tầm trung. NDAA 2019 còn đề cập tình hình đáng quan ngại ở Biển Đông, vấn đề Đài Loan cũng như một số nội dung nhằm vào Trung Quốc.
Điểm mới trong NDAA 2019 là gia tăng quyền hạn của Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS). Luật mới cũng quy định sự kiểm soát của Quốc hội đối với các hợp đồng mà Chính phủ Mỹ ký với các tập đoàn công nghệ ZTE và Huawei của Trung Quốc. Các nghị sĩ Mỹ ở cả hai đảng từng cảnh báo nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia từ ZTE sau khi tập đoàn này vi phạm thỏa thuận trừng phạt những cá nhân mà phía Mỹ ban hành.
Phản ứng từ Trung Quốc và Nga
Đạo luật quốc phòng 2019 cho thấy thái độ cứng rắn của Mỹ với Trung Quốc và Nga.
Một trong những nội dung của đạo luật này là nhất trí việc loại Trung Quốc ra khỏi cuộc tập trận chung thường niên cùng với các đồng minh và đối tác mang tên Vành đai Thái Bình Dương ( RIMPAC )
Đạo luật này cũng cấm sử dụng Viện Khổng Tử của Trung Quốc để đào tạo ngôn ngữ và thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ hơn với Đài Loan, vùng lãnh thổ mà Trung Quốc coi là một tỉnh của nước này.
NDAA 2019 yêu cầu có báo cáo hàng năm về Trung Quốc lên Quốc hội Mỹ, bao gồm các hoạt động do thám của Bắc Kinh , tình trạng quan hệ giữa Nga và Trung Quốc cũng như những nỗ lực của Trung Quốc nhằm tạo ảnh hưởng tới các công dân Mỹ.
Đối với Nga, NDAA tiếp tục giới hạn hợp tác quân sự với Moscow, cấm bất cứ sự ghi nhận nào về việc Crimea sáp nhập Nga và nêu bật mối quan ngại về việc vi phạm hiệp ước, thể hiện quan điểm của Quốc hội về việc cần tăng cường các biện pháp phòng thủ trước Nga.
Bất chấp những câu hỏi về nỗ lực ngoại giao cá nhân của Tổng thống Donald Trump, Đạo luật nhận được sự đồng thuận của 2 đảng và 2 viện Quốc hội này nhấn mạnh rằng Nga và Trung Quốc là “đối thủ lâu dài” của Mỹ và rằng Washington phải hành động một cách hợp lý và nhất quán.
Với những nội dung trên nên việc Bắc Kinh và Moscow có phản ứng dữ dội là điều dễ hiểu.
Trong một tuyên bố được phát hành trên trang web chính thức, Bộ ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh "rất không hài lòng" về việc ông Trump ký thông qua dự luật quốc phòng 2019.
Tuyên bố cho rằng Mỹ nên "từ bỏ suy nghĩ chiến tranh lạnh và triết lý “tổng không bằng không” cũng như nhìn nhận mối quan hệ Trung-Mỹ một cách khách quan".
Thông báo cũng thúc giục Mỹ không thực hiện “các động thái tiêu cực liên quan đến Trung Quốc để tránh gây thiệt hại trong quan hệ Trung-Mỹ và hợp tác song phương trong các lĩnh vực trọng điểm”.
"Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ NDAA vì nó can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc, vi phạm nguyên tắc "một Trung Quốc" và gây tổn hại cho sự tin cậy và hợp tác Mỹ-Trung" - RT dẫn tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho hay.
Chính sách "một Trung Quốc" nói trên là đề cập đến vấn đề Đài Loan, bởi dự luật quốc phòng mới của Mỹ kêu gọi tăng cường hợp tác quân sự và bán vũ khí cho Đài Loan.
"Chúng tôi kiên quyết phản đối bất cứ nước nào có bất kỳ sự hình thức trao đổi chính thức hay trao đổi quân sự với Đài Loan, lập trường này rất rõ ràng và nhất quán" - phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm nói. "Chúng tôi sẽ không cho phép bất cứ ai tách Đài Loan khỏi Trung Quốc bằng bất kỳ cách nào hay bất kỳ thời điểm nào".
Mặc dù tuyên bố công nhận chính sách "một Trung Quốc", song Mỹ chưa bao giờ kiềm chế bán vũ khí cho Đài Loan cũng như liên lạc riêng với lãnh đạo hòn đảo này.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết sẽ đánh giá toàn diện dự luật quốc phòng của Mỹ, vì nó bao gồm các biện pháp kiểm soát những hợp đồng của chính phủ Mỹ với các công ty Trung Quốc.
Về phần mình, Nga cho rằng kế hoạch tăng cường hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ tại châu Âu sẽ phá vỡ an ninh quốc tế và gây quan ngại.
"Chúng tôi lấy làm tiếc về điều này và kế hoạch này chỉ tăng thêm cơ sở để chúng tôi quan ngại về các hành động của Mỹ trong lĩnh vực phòng thủ tên lửa, gồm cả vi phạm của Mỹ trong hợp tác với các đồng minh đối với các điều khoản của hiệp ước vốn cấm triển khai trên bộ các tên lửa hành trình tầm xa và trung", Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nhấn mạnh
Ông Ryabkov còn cho rằng theo luật ngân sách quốc phòng mới, Mỹ đã vi phạm các yêu cầu của Hiệp định về tiếp tục cắt giảm và hạn chế vũ khí tiến công chiến lược khi có kế hoạch hiện đại hóa vũ khí.
Hiệp định này quy định rõ những hệ thống vũ khí chiến lược phải bị cắt giảm và hạn chế. Nga thực hiện nghiêm túc tất cả các yêu cầu này trong khi Mỹ đã vi phạm nghiêm trọng các yêu cầu của hiệp định.
Nga cũng lấy làm tiếc về việc Mỹ đóng băng Hiệp ước Bầu trời mở./.
Nam Khánh