Mỹ đang đẩy đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ về phía Nga
Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp 20% thuế đối với mặt hang nhôm và 50% đối với thép nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ khiến đồng lira sụt giảm nghiêm trọng. Với quyết định này Washington dườn như sẵn sàng từ bỏ đồng minh Ankara, thậm chí đẩy đồng minh Trung Đông này về phía Nga.
“Tôi vừa cho phép tăng gấp đôi Đạo luật thuế với nhôm và thép áp dụng với Thổ Nhĩ Kỳ do đồng tiền của họ, lira Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc nhanh chóng so với đồng USD rất mạnh của chúng tôi. Thuế với nhôm và thép giờ sẽ là 20% và 50%. Quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ lúc này không tốt!”, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter hôm cuối tuần.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan kêu gọi người dân hưởng ứng "cuộc chiến quốc gia" chống lại các kẻ thù kinh tế |
Ngay sau thông tin trên, đồng lira (TRY) tiếp tục mất giá 14% so với USD, tỷ giá USD/TRY là 6,26.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan lập tức kêu gọi người dân đổi vàng và ngoại tệ, đặc biệt đồng USD ra, mua vào đồng lira, nói cuộc khủng hoảng tiền tệ hiện tại của Thổ Nhĩ Kỳ là “cuộc chiến quốc gia” chống lại các kẻ thù kinh tế.
“Đồng USD không thể chặn đường chúng ta. Đừng sợ. Tuy nhiên, tôi nói lại một lần nữa. Nếu ai có USD hay vàng dưới gối, nên đến ngân hàng đổi ra đồng lira. Đây là cuộc chiến quốc gia, nội địa. Đây là phản ứng của người dân với những kẻ đã khơi mào cuộc chiến kinh tế chống lại chúng ta” - ông Erdogan nói trước đám đông tại Bayburt, Đông Bắc Thổ Nhĩ Kỳ.
Quan hệ giữa hai nước đồng minh NATO này đang căng thẳng cao độ vì nhiều vấn đề, nổi bật nhất là về chuyện Thổ Nhĩ Kỳ giam giữ một số công dân Mỹ, trong đó có mục sư Andrew Brunson. Tuần trước, Mỹ đã trừng phạt bộ trưởng tư pháp và bộ trưởng nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ vì việc này. Ngày 9/8, Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa một phái đoàn sang đối thoại với Mỹ nhưng không giải quyết được vấn đề.
Theo giới quan sát, với những quyết định căng thẳng liên tiếp này, Tổng thống Trump dường như đã sẵn sàng từ bỏ đồng minh Trung Đông này.
Về phần mình, ngày 11/8, Tổng thống Erdogan tiếp tục lên tiếng kêu gọi Mỹ chấm dứt hành động đơn phương và tôn trọng đất nước, chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ, nếu không "quan hệ đối tác có thể gặp nguy hiểm."
Theo Bloomberg, động thái mới nhất của Washington có thể đe dọa các lợi ích chiến lược của Mỹ, trong đó có căn cứ quân sự tại Incirlik, vốn đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố Hồi giáo. Lập trường của Washington đối với Ankara đã làm bùng phát cuộc tranh cãi trong nội bộ chính quyền Trump.
Bloomberg trích lời ông Jacob Funk Kirkegaard, chuyên gia thuộc Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nhận định chính quyền Trump dường như sẵn sàng chấp nhận kịch bản Thổ Nhĩ Kỳ không còn là đồng minh chiến lược của Mỹ.
Còn Aaron Stein, chuyên gia về Trung Đông tại Hội đồng Đại Tây Dương, cho rằng ông Erdogan có thể đánh giá quá cao giá trị của mình trong mắt Tổng thống Trump.
Trong khi quan hệ với đồng minh Washington đang căng thẳng, ông Erdogan đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, bàn chuyện quan hệ kinh tế hai nước, khẳng định tiếp tục hợp tác ở hai lĩnh vực công nghiệp quốc phòng và năng lượng. Theo AP, rõ ràng cuộc điện đàm này muốn nói đến quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 từ Nga - điều Mỹ cực lực phản đối. Nga cũng đang có dự án xây dựng mô hình nhà máy điện hạt nhân ở Thổ Nhĩ Kỳ. Theo AP thì cuộc điện đàm này có liên quan đến việc ông Trump lệnh tăng gấp đôi thuế nhập khẩu nhôm và thép của Thổ Nhĩ Kỳ./.
Nam Khánh