Vụ 1m2 đất không mua nổi bát phở, LS Nguyễn Anh Tuấn: "Quận Ngô Quyền chưa xem xét theo chỉ đạo của Thủ tướng"
Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất nhiều trong việc giải quyết khiếu nại, mà ở đó sự thiếu trách nhiệm, coi thường người dân ở địa phương đã dẫn tới việc khiếu nại vượt cấp rất nhiều.
Trong việc về đền bù đất đai thiếu minh bạch đang gây xôn xao dư luận gần đây của HTX Đằng Giang (Ngô Quyền, Hải Phòng), các xã viên HTX cho biết họ đã gửi rất nhiều đơn kêu cứu vượt cấp, trong khi UBND quận Ngô Quyền vẫn chưa cho thấy thiện chí giải quyết. Mới đây nhất, TP Hải Phòng đã thành lập đoàn thanh tra và làm việc với các bên liên quan.
Xung quanh câu chuyện này, báo điện tử Tầm Nhìn đã có một cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Anh Tuấn - Giám đốc công ty Luật Đại Nam (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) . Luật sư Tuấn nhận định, sự việc sẽ nảy sinh ra nhiều vấn đề không lường trước được, nếu như không được giải quyết thỏa đáng.
Luật sư nói gì về thiện chí của TP Hải Phòng khi báo chí vào cuộc và phản ánh những bức xúc trong việc đền bù đất đai không thỏa đáng đang diễn ra ở HTX Đằng Giang?
Việc thu hồi đất ở HTX Đằng Giang có những dấu hiệu không đúng pháp luật trong việc đền bù và hỗ trợ đối với cả HTX và các xã viên. Người dân đã khiếu nại, việc giải quyết khiếu nại của UBND quận Ngô Quyền đã không được thỏa đáng. Tuy nhiên, qua báo chí, qua phản ánh của người dân, UBND tp Hải Phòng đã có động thái rất tích cực, thành lập đoàn thanh tra để xem xét giải quyết các quyền lợi cho người dân theo đúng các quy định của pháp luật.
Đánh giá cao thiện chí giải quyết của TP Hải Phòng, vậy tiếp theo phải xử lý mọi việc như thế nào, thưa luật sư?
TP Hải Phòng sẽ phải xem xét việc giải quyết của UBND quận Ngô Quyền có đúng pháp luật hay không? Với quan điểm cá nhân của tôi,việc khiếu nại của người dân là có cơ sở. Bởi lẽ, HTX nông nghiệp không phải là đơn vị kinh tế được Nhà nước giao đất, mà nó là 1 tổ chức kinh tế do những người dân tự nguyện đóng góp đất vào và hoạt động.
Tuy nhiên, quá trính hoạt động, do những nhu cầu phát triển của đất nước, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất có những thay đổi. Chính vì như thế, toàn bộ khu đất của HTX đã chuyển đổi qua mục đích sản xuất đất phi nông nghiệp. Theo các quy định của pháp luật, khi Nhà nước thu hồi đất thì phải căn cứ vào hiện trạng sử dụng đất và quy hoạch để xác định loại đất và đền bù.
Việc UBND quận Ngô Quyền cho rằng khu đất đó có nguồn gốc đất nông nghiệp và đền bù theo đất nông nghiệp là hoàn toàn không thỏa đáng. Bởi lẽ, toàn bộ HTX và các xã viên đang quản lý và sử dụng khu đất đó vào mục đích phi nông nghiệp.
Người ta làm các công tác dịch vụ. Việc này không phải mới diễn ra, mà có từ lâu rồi, và được các cấp chính quyền của quận cho phép. Do đó, việc đền bù cho các hộ dân theo giá đất nông nghiệp là xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Luật sư nhận định như thế nào về cách xử lý của quận Ngô Quyền trong sự việc này? Nguyên nhân dẫn đến câu chuyện đang gây dư luận ầm ỹ như hiện nay ở HTX Đằng Giang?
Tôi cho rằng UBND quận Ngô Quyền đã nhìn nhận sự việc này mang tính khiên cưỡng. Người ta cho rằng cứ có cái tên HTX nông nghiệp, thì đất sẽ phải là đất nông nghiệp.
Ở đây, không phải đất Nhà nước giao, mà Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất của HTX đó với nguồn gốc là do các hộ xã viên đóng góp vào.
Việc UBND quận Ngô Quyền vẫn đánh giá khu đất đó nguồn gốc đất nông nghiệp là hoàn toàn không thỏa đáng. Bởi vì bản chất cái khu đất này đã được chuyển đổi mục đích sử dụng từ cách đây hơn 20 năm, và nó đã phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt của các cấp có thẩm quyền.
Trong câu chuyện này, có thể có khả năng xẩy ra lợi ích nhóm không?
Sự việc này, về căn cứ, chứng cứ, chúng tôi không có đầy đủ để đánh giá. Tuy nhiên, theo như trình bày của các xã viên, dự án này thu hồi đất để thực hiện dự án giao thông (tuyến đường Đông Khê 2), Theo quy định tại Nghị định 172 của Chính phủ về hành lang an toàn giao thông, nhất là ở đô thị, thì diện tích thu hồi để thực hiện dự án giao thông không thể lớn như thế.
Ở đây, ngoài dự án giao thông, có vấn đề xen kẽ những mục đích sử dụng đất khác và đã được nhập vào trong việc thu hồi đất phục vụ dự án này.
Cho nên, người dân có quyền nghi ngờ có lợi ích nhóm từ cái cách thực hiện dự án đã không minh bạch, đến việc đền bù không đúng các quy định của pháp luật.
Tôi cho rằng, người dân có cái hoài nghi có lợi ích nhóm là có căn cứ.
Như vậy, nếu không giải quyết thỏa đáng, các xã viên sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp như thế nào?
Trong việc thu hồi đất này, xã viên đang rất bức xúc. Cái bức xúc xuất phát từ việc quyền lợi của họ không đảm bảo, thể hiện bằng việc quận Ngô Quyền thu hồi đất đẩy cuộc sống của người ta đến những hoàn cảnh rất khó khăn.
Đảng và Nhà nước luôn nêu rằng, đối với việc thực hiện các dự án, trong đó có việc thu hồi đất, thì phải đảm bảo ổn định cuộc sống của người dân, tối thiểu phải bằng hoặc hơn khi bị thu hồi đất.
Tuy nhiên, khi xem xét hồ sơ của vụ việc này và theo trình bày của các xã viên, thì có thể hiểu quyền lợi của người dân không đảm bảo, dẫn tới cuộc sống của họ sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều nếu như thực hiện theo đúng các phương án mà UBND quận Ngô Quyền đã đề ra.
Quan điểm của LS như thế nào sau khi các xã viên tiết lộ sự việc động trời quanh buổi tiếp dân ngày17/11/2016 , lúc có 1 cán bộ của quận Ngô Quyền đứng lên nói giữa cuộc họp giải quyết khiếu nại với các xã viên: Ở đây không có pháp luật…?
Chúng ta cũng phải nhìn nhận khách quan, người dân phản ánh rằng có 1 cán bộ phát biểu ko pháp luật gì hết. Tôi cho rằng cái phát biểu của vị quan chức đó là rất vô trách nhiệm, rất thiếu hiểu biết. Tuy nhiên, phải thấy rằng trong những lúc bức xúc, có thể sẽ có việc phát ngôn thiếu suy nghĩ.
Mặc dù vậy, đã là tư cách của 1 công chức nhà nước xuống làm việc với dân, nhất là trong việc Đảng và Nhà nước đã phát nhiều lần phát động cuộc rèn luyện, học tập tấm gương đạo đức Hồ Chủ tịch. Cách hành xử của công chức như thế này,tôi cho rằng không xứng đáng để làm công chức đại diện cho chính quyền trong cuộc tiếp xúc đối với người dân. Nó sẽ làm ảnh hưởng đến hình ảnh cũng như uy tín của chính quyền đối với người dân.
Trong phiên họp thứ 14 của Ủy ban thường vụ Quốc hội ngày 15-9 - 2017, Phó Trưởng ban Dân nguyện Ðỗ Văn Ðương đánh giá: Tình hình khiếu nại, tố cáo thời gian qua có diễn biến phức tạp, có nơi, có lúc nghiêm trọng, nhất là xảy ra tình trạng khiếu kiện đông người liên quan tới lĩnh vực đất đai, gây rối trật tự công cộng, ảnh hưởng an ninh, trật tự, làm xấu hình ảnh quốc gia. Ðiều này cũng là sự phản ánh bức xúc của người dân đối với chính quyền.
Cũng trong phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Lê Thị Nga nêu rõ: Nơi nào giải quyết dứt điểm khiếu nại từ ban đầu, nơi đấy sẽ không để xảy ra điểm nóng. Khi có điểm nóng, người đứng đầu trực tiếp lắng nghe, chỉ đạo giải quyết sẽ đạt kết quả cao hơn là việc ủy quyền cho cấp dưới.
Theo như các xã viên phản ánh, từ khi sự việc này ầm ỹ cho đến giờ, họ phải gửi đơn kêu cứu khắp nơi, chỉ có mỗi 1 cuộc họp của UBND quận Ngô Quyền duy nhất vào17/11/2016 . Từ đó cho đến nay không có bất cứ 1 tiếp xúc nào với HTX xung quanh câu chuyện, trách nhiệm của quận Ngô Quyền?.
Đây là 1 trường hợp mà Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo rất nhiều trong việc giải quyết khiếu nại. Việc thiếu tinh thần trách nhiệm, coi thường người dân trong việc giải quyết khiếu nại đã dẫn tới việc khiếu nại vượt cấp rất nhiều.
Ở đây, người ta khiếu nại lần đầu, UBND quận Ngô Quyền đáng lẽ phải cử các cơ quan chức năng trực thuộc xuống xác minh, làm rõ theo các căn cứ pháp luật để trả lời người dân cho thỏa đáng. Tuy nhiên, với việc chỉ tổ chức 1 cuộc họp, không xác minh gì và ra các quyết định giải quyết không đúng pháp luật như các xã viên đã phản ánh. Tôi cho rằng thái độ của UBND quận Ngô Quyền đối với việc giải quyết khiếu nại của các xã viên HTX Đằng Giang là chưa xem xét đúng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Xin trân trọng cảm ơn!