Nỗ lực của Ngài Moon
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã nỗ lực không ngừng để xây đắp cây cầu nối đến thượng đỉnh lịch sử Mỹ - Triều và cấp tập hàn gắn câu cầu vốn bấp bênh suýt bị phá hủy. Giới phân tích ngày càng đề cập nhiều đến một cuộc gặp 3 bên sẽ diễn ra tại Singapore ngày 12/6 tới.
Kể từ khi nhậm chức hơn một năm trước, và ngay trong cương lĩnh tranh cử Tổng thống Hàn Quốc, ông Moon Jae-in không giấu diếm tham vọng và những nỗ lực để đi đến đối thoại, kết thúc chiến tranh với Bình Nhưỡng, phi hạt nhân hóa abán đảo Triều Tiên.
Với quan hệ Mỹ - Triều, ông Moon chính là “nhà hòa giải”, “ông mối” không biết mệt mỏi. Cuộc gặp của Tổng thống Moon với người đồng cấp Mỹ hôm 22/5 vừa qua là uộc gặp thượng đỉnh lần thứ ba tại thủ đô Washington, Mỹ và là cuộc gặp lần thứ tư của hai nhà lãnh đạo nếu tính cả lần gặp trong Khóa họp thứ 72 Đại hội đồng Liên hợp quốc vào hôm 22/9 năm ngoái. Mục đích các cuộc gặp không gì khác ngoài tái xác nhận tình hữu nghị và mối quan hệ đồng minh vững chắc Hàn-Mỹ, đồng thời tiếp tục phối hợp chặt chẽ nhằm đưa tình thế trên bán đảo Hàn Quốc ngày càng có nhiều tiến triển tích cực hơn. Bởi suy cho cùng, hòa bình trên bán đảo này không thể thiếu vai trò và tiếng nói của Washington.
Tổng thống Moon Jae-in - "ng mối" cho thượng đỉnh Mỹ - Triều |
Bởi thế, cuộc gặp thượng đỉnh Liên Triều suy cho cùng cũng là viên gạch nền móng cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều. Nếu thượng đỉnh Mỹ - Triều không diễn ra, kết quả hội nghị liên Triều chỉ mang tính biểu tượng.
Ông Moon chính là chiếc cầu nối, là người gây dựng sự tin tưởng lẫn nhau giữa Washington và Bình Nhưỡng, một trong những điều kiện thiết yếu để mang đến thành công cho “thỏa thuận thế kỷ” này. Đồng thời, Seoul đang tập trung xây dựng phương án phi hạt nhân hóa tốt nhất để Washington và Bình Nhưỡng có thể đạt được nhất trí.
Vai trò người trung gian vô cùng quan trọng của Tổng thống Moon càng trở nên rõ ràng hơn khi vào tuần trước Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố hủy cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến được tổ chức vào ngày 12/6 ở Singapore với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Khi ông Kim Jong-un tìm cách cứu vãn cuộc gặp, ông đã phải quay sang Tổng thống Moon. Trong chưa đầy 24 tiếng, đoàn xe hộ tống đã đưa ông Moon Jae-in tới Khu Phi quân sự liên Triều (DMZ) gặp ông Kim Jong-un. Rồi sau đó, ngày 27/5, các quan chức Mỹ cũng vượt qua DMZ, đặt chân tới Triều Tiên để tiếp tục thảo luận công tác chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh ngày 12/6 dù số phận của nó vẫn chưa rõ ràng.
Tuy nhiên, cách tiếp cận của ông Moon trước vấn đề Triều Tiên đang gây chia rẽ trong chính phủ Hàn Quốc. Ngày 28/5, một nghị quyết ủng hộ Tuyên bố Panmunjom mà Tổng thống Hàn Quốc và lãnh đạo Triều Tiên cùng đồng thuận tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên hồi tháng trước đã không được quốc hội Hàn Quốc phê chuẩn. Tuyên bố nhấn mạnh vào cam kết hướng tới một bán đảo Triều Tiên "không có vũ khí hạt nhân".
Tổng thống Moon và đảng Dân chủ cầm quyền cố gắng biến thỏa thuận thành luật và có thể được thực thi bất chấp sự thay đổi về chính quyền. Tuy nhiên, những nghị sĩ bảo thủ lại nói đảng cầm quyền đang lợi dụng Tuyên bố Panmunjom để thu phục ủng hộ chính trị trước các cuộc bầu cử địa phương vào tháng 6.
Điều này không thể ngăn cản tầm ảnh hưởng của “ông mối” Moon Jae-in với các nỗ lực hướng tới thượng đỉnh Mỹ - Triều. Thậm chí giới quan sát ngày càng nói nhiều về cuộc gặp 3 bên Mỹ - Hàn – Triều sẽ mang lại hiệu quả thực chất hơn.
Trong một cuộc họp báo hôm 27/5, Tổng thống quan điểm này và cho biết ông đang hướng tới mục tiêu tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên Mỹ - Hàn - Triều. Ông Moon nhấn mạnh hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều là bước đầu tiên để ông vươn tới mục tiêu cao hơn là chính thức chấm dứt cuộc chiến tranh Triều Tiên.
"Mọi nỗ lực tôi đang thực hiện một mặt nhằm cải thiện mối quan hệ liên Triều nhưng mặt khác cũng nhằm đảm bảo thành công cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, điều vô cùng cần thiết đối với việc cải thiện quan hệ liên Triều", Tổng thống Moon nói. "Tôi hy vọng nếu thượng đỉnh Mỹ - Triều thành công, tuyên bố chiến tranh Triều Tiên kết thúc có thể đạt được thông qua một hội nghị thượng đỉnh ba bên".
Wi Sung-lac, chuyên gia về Triều Tiên, nhận định vai trò của Tổng thống Moon đối với thượng đỉnh Mỹ - Triều vẫn là sự tiếp nối những gì ông đã và đang thực hiện: "Thuyết phục hai bên ngồi lại bàn đàm phán... và giúp họ nhìn thấy những điểm có thể đồng thuận".
Có những dấu hiệu cho thấy ông Trump và ông Kim sau tất cả những khúc mắc, giờ đây với sự thúc giục cởi mở hơn từ phía Hàn Quốc đã có thể sẵn sàng tiến tới Hội nghị Thượng đỉnh vào ngày 12/6 tới ở Singapore.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, người từng là luật sư trong lĩnh vực nhân quyền đã làm được một điều mới lạ trong đời sống chính trị Hàn Quốc khi vượt qua sự chia rẽ ý thức hệ thời hậu chiến.
Là người từng giữ chức Chánh Văn phòng Tổng thống dưới thời Tổng thống Roh Moo Hyun, ông Moon Jae-in được cho là một “học viên” của “chính sách Ánh dương” và đã công khai mong muốn cải thiện quan hệ với Triều Tiên ngay khi nhậm chức. Ông Moon quyết không lặp lại những sai lầm của chính quyền Roh Moo Hyun - nhà lãnh đạo từng chủ trương công khai đối đầu với Mỹ và trong khi đang ở những ngày tháng cuối cùng của nhiệm kỳ đã tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh với lãnh đạo Triều Tiên khi đó là Kim Jong-il. Điều này khiến cả hai bên không còn nhiều thời gian để thực thi kết quả của hội nghị.
Là lãnh đạo của một đất nước, hơn ai hết, ông Moon hiểu rằng hòa bình với Triều Tiên là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của Hàn Quốc. Chính vì vậy, Tổng thống Moon vẫn sẽ phải tiếp tục đi theo con đường ông đã chọn, từng bước, từng bước một.
Về mặt cá nhân, cha mẹ ông là người miền Bắc, từng phải tháo chạy khỏi quê hương trong cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) và trong suốt những năm tháng ở Hàn Quốc, họ vẫn khôn nguôi nỗi lòng ngoái về cố quốc. Vậy nên trong cuộc khủng hoảng chung trên bán đảo Triều Tiên, ông Moon có một "mảnh tình riêng" đau đáu trong đó: ông mong cuối đời sẽ được về sống tại Hungnam để tư vấn luật miễn phí cho mọi người. Khi ngày hòa bình thống nhất tới, việc đầu tiên vị tổng thống của Đại Hàn dân quốc nói muốn làm là đưa người mẹ đã 90 tuổi trở về quê hương.
Vì thế, nếu cuộc gặp Thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có thể diễn ra như dự kiến thì đó rõ ràng là nỗ lực không mệt mỏi của ông đã dẫn đến thành quả đáng ghi nhận dù kết quả của cuộc gặp này có như thế nào đi nữa./.
Nam Khánh