Giật mình với nguồn gốc đùi gà siêu rẻ tràn lan ngoài chợ
Người ta có thể dễ dàng tìm mua hàng bao tải đùi gà chỉ với giá 5.000 đồng/chiếc.
Tại các chợ đầu mối ở Hà Nội, người ta có thể dễ dàng tìm mua hàng bao tải đùi gà chỉ với giá 5.000 đồng/chiếc. Người bán hàng "thề sống thề chết" rằng đùi gà có xuất xứ từ Mỹ, song, sự thật có phải như thế?.
5.000 đồng một chiếc đùi gà
Đùi gà đông lạnh là nguyên liệu để chế biến ra rất nhiều món ăn ngon hàng ngày mà bất kì ai cũng gặp trong thực đơn từ các quán cơm bình dân cho đến các cửa hàng ăn nhanh. Dù ít dù nhiều, thực khách vẫn coi đùi gà là món ăn ngon, giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, gần đây, phóng viên chợt giật mình khi nghe một người bạn nói rằng họ họ chỉ phải trả 4.000 đến 5000 đồng cho 1 chiếc đùi gà tại chợ đầu mối. Để kiểm chứng điều này, phóng viên đã lần theo dấu vết để tìm kiến nguồn gốc của đùi gà đông lạnh.
Trong vai một người mua buôn với số lượng khoảng vài tạ một lần để đổ buôn về Thái Bình, Nam Định, phóng viên lần lượt tìm cách kết nối với những người bán thịt gà tại chợ đầu mối phía Nam (Hoàng Mai, Hà Nội). Dễ dàng tìm thấy các loại đùi gà được bày bàn tràn lan trong điều kiện thiếu vệ sinh. Những chiếc đùi gà đông lạnh được bày bán trong các chậu nhôm hoặc nhựa (để khi rã đông thì không bị chảy nước ra xung quanh) khác với đùi gà tươi thường được đặt trực tiếp lên bàn. Đặc biệt bằng mắt thường có thể dễ dàng phân biệt được đùi gà đông lạnh và đùi gà tươi. Vì đùi gà đông lạnh màu nhợt nhạt hơn trong khi đó đùi gà tươi thường màu vàng ruộm. Ở các khớp xương của đùi gà đông lạnh có màu sẫm, thâm, xốp là dấu hiệu của việc bảo quản lâu ngày.
Những ngày đầu, do chưa biết cách, chúng tôi chỉ tiếp cận được với những người bán chủ yếu là thịt gà công nghiệp tươi với giá đùi gà mua buôn cũng phải 65.000 đến 70.000 đồng 1 kg, tức là ít nhất phải gần 15.000 đồng 1 chiếc (4-5 chiếc/kg).
Đùi gà đông lạnh được bày bán tại chờ đầu mối |
Những ngày sau, chúng tôi trở lại chợ đầu mối sớm hơn, khoảng 8h sáng, hỏi loanh quanh thì người ta cũng chỉ cho một nữ tiểu thương chuyên bán các mặt hàng gà đông lạnh. Được biết tôi mua với số lượng lớn, chị ta ưu tiên để cho tôi mức giá 38.000 đồng 1 kg. Bình thường bán cho khách lẻ chị bán 40.000. Đây đang là thời điểm giá gà tăng cao. Khoảng 1 tháng nữa giá thấp hơn thì lại giảm nữa. Trao đổi xong xuôi, chúng tôi xin số điện thoại hẹn về suy nghĩ thêm rồi trả lời.
Đang tiếp tục đi tìm hiểu thì có một người phụ nữ khác tiếp cận chúng tôi. Chị chủ động bắt chuyện và giới thiệu chị là H. “béo”, chuyên cung cấp các mặt hàng gà đông lạnh cho chính người mà chúng tôi vừa trao đổi. Biết tôi có nhu cầu mua đùi gà đông lạnh, H. “béo” chủ động đưa cho chúng tôi số điện thoại, giới thiệu mình có kho hàng ở gần cầu Thanh Trì. Người mà tôi vừa nói chuyện một ngày lấy của chị ta 500kg tất cả, trong đó riêng đùi gà khoảng 10 thùng, mỗi thùng 15kg, tức khoảng 1,5 tạ đùi gà mỗi ngày. Chị trò chuyện thân mật hòng khiến chúng tôi tin tưởng. Cuộc trao đổi chóng vánh giữa chợ nhanh chóng kết thúc bằng một cuộc hẹn vào hôm sau để trao đổi kĩ hơn nhằm tạo ra một mối làm ăn lâu dài.
Qua mấy ngày, chúng tôi liên lạc với H. “béo”. Chị chủ động bảo chúng tôi đến luôn kho hàng của chị ta để trao đổi công việc. Không khó để tìm được kho hàng của H “béo”, vì nó nằm ngay mặt đường của một con phố nhỏ của phường Thanh Trì, Hoàng Mai. Trong khoảng 10 phút chờ H. “béo”, chúng tôi có cơ hội quan sát kỹ đặc điểm của kho hàng này. Bên ngoài không hề có một bảng biển nào, thậm chí số nhà cũng không (chúng tôi phải nhìn vào số nhà bên cạnh để đoán đây chính là địa điểm mình tìm). Cửa sắt rộng đủ để khi mở ra xe tải có thể đi trực tiếp vào bên trong. Hai bên có 2 camera với góc quan sát có thể thấy hết tất cả các hoạt động diễn ra ở ngoài cửa. Cửa mở ra là 3 con chó nằm ngay bên trong sủa lên dữ tợn.
Một khoảng không rất rộng đủ để xe tải vài tấn có thể đỗ. Sau đó sâu bên trong mới là kho hàng lạnh được bao phủ xung quanh là lớp tôn kín mít, chỉ có 1 cửa ra vào, rộng khoảng 40 - 50m2. Camera có ở khắp nơi. Trên màn hình có thể thấy có tất cả hình ảnh của 8 camera đang được hiển thị.
Khi chúng tôi đến kho hàng, cũng là lúc một thanh niên khác đến, có vẻ là nhân viên của H. “béo”. Anh ta vào kho bê ra 1 thùng cacton mà H. “béo” bảo đó là thùng 10kg đùi gà trống, đang được nhiều người thích mua vì tuy to hơn nhưng chặt ra xào thì dai ngon hơn. Tôi ngỏ ý muốn vào trong xem thì H."béo" không đồng ý.
Ngồi xuống bộ bàn ghế nhựa được kê sát mép tường (để tạo khoảng rộng ở giữa cho xe tải ra vào), chúng tôi và H “béo” bắt đầu trao đổi về cách thức mua bán, vận chuyển cũng như giá cả và các thông tin liên quan. Một kg đùi gà đông lạnh là 36.000 đồng, “giá gà bây giờ đang cao chứ bình thường chỉ 32 nghìn thôi” – H. “béo” chào hàng.
Kho thực phẩm đông lạnh của H ‘béo” |
Được hỏi về nguồn gốc của mặt hàng, H. “béo” cam đoan: "Xuất xứ từ Mỹ hết, không có hàng Trung Quốc". Chúng tôi ngỏ ý muốn hỏi về giấy tờ thì chị ta bảo nếu cần thì lúc nào lấy hàng sẽ có giấy tờ. “Hàng này nhập từ cảng Hải Phòng về, tôi bán ở tất cả các chợ đêm, đầu mối" – H."béo" khẳng định.
Trong khi trao đổi, chúng tôi thấy trên bàn có tập hóa đơn in sẵn nên đoán chắc đây phải là 1 công ty nào đó. Sau về tìm hiểu thì tôi mới biết chị ta chính là Giám đốc Công ty TNHH thực phẩm HD (tên đã được viết tắt), được thành lập năm 2013, địa chỉ đăng kí kinh doanh thuộc Bạch Mai và lĩnh vực kinh doanh chính là "bán buôn thực phẩm". Vậy mà bên ngoài hoàn toàn không có một bảng biển gì, thậm chí nhìn qua không ai có thể đoán được là nhà dân hay một kho hàng hay 1 xưởng sản xuất. Có lẽ do chúng tôi chưa lấy hàng nên chị ta còn chưa cho tôi biết hết các thông tin. Và từ sự nghi ngờ lời của chị ta nói rằng hàng được nhập từ Mỹ nên chúng tôi tiếp tục điều tra kĩ hơn.
Những ngày sau, chúng tôi quay lại chợ đầu mối. Gặp lại người phụ nữ đã trao đổi hôm trước, chúng tôi lập lại câu hỏi về nguồn gốc mặt hàng đùi gà đông lạnh thì nhận được câu trả lời "không biết, nhập từ các nước". Chúng tôi nhanh chóng quan sát các thùng hàng và kịp chụp lại 1 thùng gần mình nhất mà H."béo" bảo đây chính là 1 thùng đùi 15kg. Những nhãn mác bên ngoài toàn chữ nước ngoài, có cả dạng tiếng Ả Rập, tiếng Nga và tiếng Anh.
Thùng đùi gà đông lạnh 15kg có dán nhãn Friato – một công ty thực phẩm của Braxin |
Điều bất ngờ chính là dòng chữ FRIATO được xuất hiện to, rõ nhất trên bao bì thì lại là một Công ty thực phẩm của Braxin. Điều này mâu thuẫn hoàn toàn với lời chị H. nói lúc trước rằng mặt hàng này được nhập từ Mỹ.Tức là, ngay cả các tiểu thương cũng không thể biết chính xác nguồn gốc của mặt hàng gà đông lạnh.
Chúng tôi chợt nhớ đến phát biểu của Đại diện Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi VN trong một hội nghị của ngành Y tế gần đây rằng việc giá gà nhập khẩu từ Mỹ về Việt Nam bán ra chỉ khoảng 1 USD/kg đùi gà (tương đương với 23.000 đồng) là quá vô lý. Bởi dù người chăn nuôi ở Mỹ có nhiều lợi thế, nhưng chi phí chăn nuôi của họ lớn hơn ở Việt Nam, chưa kể chi phí vận chuyển và thuế nhập khẩu. Vì vậy, cần phải kiểm tra kỹ lưỡng, tránh các gian lận thương mại và đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng khi đùi gà “siêu rẻ” đang xâm lấn thị trường.
Nguyễn Thủy