Kỳ 2:
Làm gì khi người thân bị trầm cảm sau sinh?
Những người bị trầm cảm thường không nhận ra hoặc thừa nhận rằng họ đang chán nản. Nếu nghi ngờ rằng một người bạn hoặc người thân bị trầm cảm sau sinh hoặc đang phát triển chứng rối loạn tâm thần sau sinh, đừng chờ đợi và hy vọng cải thiện, chúng ta cần có sự chăm sóc của y tế ngay lập tức.
Cần có sự quan tâm, chia sẻ từ người thân
Hiện nay, những giải pháp điều trị trầm cảm sau sinh bao gồm sử dụng thuốc chống trầm cảm, tâm lý trị liệu, thiết lập hệ thống hỗ trợ từ bạn bè người thân và chuyên gia tâm lý, cộng đồng các bà mẹ sau sinh; thay đổi lối sống, cải thiện dinh dưỡng và ngủ đủ giấc; tránh uống rượu và các loại chất kích thích, vì những chất này có thể làm cho tâm trạng của anh chị trở nên tồi tệ hơn.
Đặc biệt, trong các kế hoạch điều trị ở trên, chúng ta cần lưu ý tới sự quan tâm, chia sẻ từ người chồng, sự thấu cảm từ cha mẹ, người thân. Các cặp vợ chồng phải nhớ quan tâm chăm sóc lẫn nhau giai đoạn ngay sau sinh. Điều đó khiến người vợ cảm thấy tốt hơn, có giá trị hơn và ổn định tâm lý hơn.
Chủ động dự phòng trầm cảm sau sinh
Nếu anh chị có tiền sử trầm cảm (đặc biệt là trầm cảm sau sinh), xin hãy chia sẻ với bác sĩ khi đang có kế hoạch mang thai hoặc ngay khi phát hiện mình đang mang thai. Trong suốt quá trình đó, bác sĩ có thể theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm. Đôi khi trầm cảm nhẹ có thể được quản lý với các nhóm hỗ trợ, tư vấn hoặc các liệu pháp khác. Trong các trường hợp khác, thuốc chống trầm cảm có thể được khuyến cáo - ngay cả khi mang thai.
Sau khi em bé được sinh ra, bác sĩ có thể khuyên thai phụ nên khám sức khỏe sau sinh sớm để sàng lọc các dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm. Nếu thai phụ có tiền sử trầm cảm sau sinh, bác sĩ có thể đề nghị điều trị chống trầm cảm hoặc liệu pháp tâm lý ngay sau khi sinh.
Một giải pháp giúp dự phòng trầm cảm sau sinh là việc chúng ta hãy lựa chọn lối sống lành mạnh, bao gồm: đi bộ với em bé và các hình thức tập thể dục khác trong thói quen hàng ngày; cố gắng nghỉ ngơi đầy đủ; ăn thức ăn lành mạnh và tránh uống rượu, chất kích thích; không đặt quá nhiều kỳ vọng vào mọi thứ và tránh tự tạo áp lực cho mình (bởi sẽ chẳng có ai, chẳng có người mẹ nào hoàn hảo, chỉ có những người mẹ yêu thương con vô bờ bến mà thôi); biết dành thời gian cho chính mình; nếu có thể được, xin hãy ngủ trưa; tuyệt đối tránh tình trạng “cách ly” (hãy nói chuyện với chồng, với gia đình và bạn bè về cảm giác không ổn của bạn, hỏi các bà mẹ khác về kinh nghiệm của họ…); kiếm tìm sự giúp đỡ. Cố gắng mở rộng - kết nối với những người gần gũi với anh chị và cho họ biết anh chị đang cần giúp đỡ. Anh chị cũng có thể yêu cầu giúp đỡ về kỹ năng nuôi dạy con cái từ những hội… bỉm sữa, bao gồm các kỹ thuật chăm sóc để cải thiện giấc ngủ của em bé và làm dịu cơn đau và khóc.
Xin hãy ghi nhớ: Chăm sóc em bé của bao gồm cả việc quan tâm chăm sóc bản thân mình. Có như vậy, mỗi chúng ta mới có được một cơ thể khoẻ mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần cho những năm tháng chăm sóc con cái về sau!
Bs. Trần Quốc Khánh
(Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức)