Vụ án có nhiều người theo dõi
Những dấu hiệu oan sai trong vụ án TS Phạm Thanh Hải IDT
Không có một tài liệu chứng cứ nào chứng minh Phạm Thanh Hải đã lừa đảo các nhà đầu tư nhằm chiếm đoạt tài sản của họ. Vì vậy, không có căn cứ để kết luận Phạm Thanh Hải đã phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Phiên tòa sơ thẩm xét xử Phạm Thanh Hải |
1. Việc khởi tố vụ án khởi tố bị can đối với ông Phạm Thanh Hải tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”
Nếu chỉ dựa vào một lá đơn tố cáo của bà Lê Thị Hằng, do bà Hằng là người ký kết hợp đồng góp vốn đầu tư có thời hạn với ông Phạm Thanh Hải để khởi tố vụ án khởi tố bị can đối với ông Phạm Thanh Hải tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thì chưa đủ căn cứ. Bởi vì hợp đồng góp vốn đầu tư giữa bà Hằng và ông Hải là Hợp đồng dân sự có sự thỏa thuận của hai bên, tại thời điểm bà Hằng viết đơn tố cáo ông Hải hợp đồng của bà Hằng chưa đến hạn thanh toán, mà hợp đồng chưa đến hạn thanh toán thì đương nhiên chưa được thanh toán!
2. Việc khởi tố vụ án khởi tố bị can ngay sau khi nhận đơn tố cáo của bà Lê Thị Hằng có một ngày là đã vi phạm điều 143,147 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Cụ thể, khởi tố vụ án và khởi tố bị can có điểm giống nhau đều là quyết định bắt đầu cho việc điều tra công khai theo trình tự thủ tục tố tụng hình sự, nhưng khác nhau về thời điểm, yêu cầu và căn cứ khởi tố.
Quyết định khởi tố vụ án có thể chưa yêu cầu xác định ngay người phạm tội là ai, pháp nhân nào, hành vi thực hiện tội phạm diễn ra như thế nào? Nhưng, quyết định khởi tố bị can là phải xác định chính xác một người hoặc pháp nhân cụ thể đã thực hiện hành vi phạm tội. Khởi tố bị can không chỉ được tiến hành ở giai đoạn khởi tố vụ án, mà còn được thực hiện trong giai đoạn điều tra hay trong giai đoạn truy tố nếu phát hiện có người thực hiện hành vi phạm tội.
3. Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân TP. Hà Nội truy tố ông Phạm Thanh Hải không có nội dung nào nói đến lá đơn tố cáo của bà Lê Thị Hằng, một chứng cứ quan trọng trong vụ án. Đây là cơ sở pháp lý ban đầu để cơ quan Cảnh sát điều tra và Viện Kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Phạm Thanh Hải, nhưng tại sao hiện nay không có lá đơn của bà Hằng trong hồ sơ vụ án? Nếu không lá đơn của bà Lê Thị Hằng thì cơ quan Cảnh sát điều tra và Viện Kiểm sát nhân dân TP. Hà Nội dựa vào đâu để khởi tố và bắt giam ông Hải?
Cố Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn kiểm tra dự án Macca |
4. Trước khi đưa vụ án ra xét xử, điều quan trong nhất trong vụ án hình sự là nhân chứng và vật chứng của vụ án. Nhân chứng là những người nhìn thấy, biết được vụ việc, và những bị hại, những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án.
Vật chứng của vụ án hình sự, như tội cố ý gây thương tích, hay tội giết người, thì vật chứng có thể là: con dao, cái gậy, cái búa, cái kìm, v.v. Là hung khí gây án, phải được các điều tra viên, khoanh vùng, tìm tòi rất kỹ, do người phạm tội cố tình cất giấu hoặc phi tang, vì vậy, tang vật trong vụ án hình sự được bảo quản rất chặt chẽ, trước khi vụ án đưa ra xét xử thì phải đầy đủ, tang chứng, vật chứng.
Nhưng khi Tòa án nhân dân TP Hà Nội đưa vụ án ra xét xử ông Phạm Thanh Hải, thì cả nhân chứng, vật chứng đều không có. Tang vật quan trọng nhất của vụ án này là lá đơn của bà Lê Thị Hằng đã biến mất một cách bí ẩn. Nhân chứng Lê Thị Hằng, người được cho là có đơn tố cáo ông Hải, cũng không có mặt tại tòa.
Nhà đầu tư tập trung trước tòa án phản đối vụ án oan |
5. Bộ luật tố tụng hình sự 2015 xác định trong cải cách tư pháp lấy tranh tụng tại phiên tòa làm trọng tâm, nhằm khắc phục những sai sót trong công tác điều tra, truy tố, do ép cung, mớm cung, đến khi xét xử tòa án thường dùng hồ sơ điều tra, cáo trạng của Viện Kiểm sát làm căn cứ khi xét xử, đã dẫn đến nhiều vụ án oan sai cho người vô tội! Nhưng trong phiên tòa sơ thẩm vụ án Phạm Thanh Hải phần tranh tụng chỉ diễn ra có 2 tiếng đồng hồ. Thời gian đó không đủ để làm rõ bản chất vụ án.
Tranh tụng tại phiên tòa là thủ tục tố tụng đặc biệt trong quá trình giải quyết vụ án. Gọi là thủ tục tố tụng đặc biệt vì Tòa án công khai cho mọi người bao gồm: người tham gia tố tụng, người tiến hành tố tụng, người tham dự phiên tòa; Lời trình bày của đương sự, của người bảo vệ quyền và lợi ích của đương sự; các câu hỏi của Hội đồng xét xử, lời đối đáp của các bên nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan; phát biểu của Kiểm sát viên, công khai cho mọi người biết các tài liệu, chứng cứ, vật chứng của vụ án do các bên đương sự cung cấp và Tòa án thu thập trong thời gian chuẩn bị xét xử vụ án.
Các tài liệu, chứng cứ, nhân chứng, vật chứng của vụ án cần phải đầy đủ trước khi đưa vụ án ra xét xử! Và phải lấy tranh tụng giữa các luật sư, người bào chữa cho bị can, bị cáo, bị hại. Khi nào việc tranh tụng không còn ý kiến khác biệt giữa các luật sư và kiểm sát viên thì vụ án mới đi vào quyết định nghị án để tránh xảy ra oan sai trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử.
6. Cơ quan cảnh sát điều tra xác định 508 bị hại, vậy còn hơn 2000 nhà đầu tư là gì? Hay họ là những người hiểu luật dân sự, khi đã cam kết với nhau mà hợp đồng chưa đến hạn thanh toán thì không có lý do gì để kiện cáo, và phải chăng họ đã không "giúp" cơ quan điều tra tố cáo, đòi tiền nhằm khép tội Phạm Thanh Hải?
TH và PC