Bộ Công Thương: Xin lùi thời hạn thoái vốn tại Công ty cp gang thép Thái Nguyên
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh “đi lùi”, liệu có “cứu” được TISCO?
Trong chương trình làm việc của Quốc hội khóa 14, trả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đưa ra quan điểm xin lùi thời hạn thoái vốn tại Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên (TISCO) đã khiến dư luật hết sức bất ngờ, lo lắng? Bởi trước đó, Chính phủ đã đưa ra kế hoạch phải hoàn thành việc thoái vốn khỏi dự án gang thép Thái Nguyên trong quý I/2018.
Bộ trưởng Bộ Công Thương “xin lùi”, khi 5000 lao động TISCO kêu cứu?
Sáng ngày 27/10/2018, tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Hoàng Văn Hùng (Phó đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) cho biết: Đại diện 5000 công nhân TISCO đã gửi tâm thư tha thiết đề nghị với Chính phủ, Bộ Công Thương chỉ đạo quyết liệt, dứt điểm thực hiện ngay việc thoái vốn nhà nước tại TISCO. Từ đầu năm 2017 đến nay, mỗi tháng, TISCO phải chịu sức ép rất lớn, khi phải trả cho ngân hàng khoảng 47 tỷ đồng. Thực hiện ngay việc thoái vốn nhà nước là con đường sống khả thi duy nhất, vì nếu kéo dài một thời gian nữa, Gang thép Thái Nguyên có thể “sụp đổ”. Tuy vậy, cho đến nay, chưa có giải pháp hữu hiệu và con đường “giải cứu” đường như đi vào bế tắc???
|
Chiều ngày 31/10/2018, tại phiên Quốc hội chất vấn, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (tỉnh Hòa Bình) đã nêu câu hỏi về việc: Nhằm thực hiện chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng, từ ngày 19/12/2017, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã ra văn bản kết luận, chỉ đạo phải hoàn thành thoái vốn khói dự án Gang thép Thái Nguyên trong quý I/2018. Tuy nhiên, đến nay đã bước sang quý IV năm 2018, kế hoạch này vẫn chưa được triển khai, thì có “lợi ích nhóm” hay không???
Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định không có lợi ích nhóm??? Mặc dù vậy, ông Trần Tuấn Anh lại đưa ra phương án trái ngược với chỉ đạo của Chính phủ khi “xin lùi thời hạn thoái vốn”, vì ông cho rằng nếu thoái vốn ngay thì Nhà nước sẽ bị “thiệt hại” và nhiều vướng mắc như kiện tụng với tổng thầu nước ngoài, cam kết bảo lãnh của Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) đối với TISCO; khoản vay hơn 1.800 tỷ với Vietinbank và phải giải quyết xong khoản giải chấp của VNS với khoản bảo lãnh của TISCO thì mới có thể tiến hành thoái vốn…???
|
Các doanh nghiệp có thể thỏa thuận giải pháp, tự giải quyết vướng mắc?
Trước những giải trình, phát biểu của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, hàng ngàn lao động của TISCO và các chuyên gia ngành thép đều hết sức lo lắng và trăn trở. Sở dĩ, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ đưa ra những quan điểm chung chung. Mà dư luận đang mong chờ Phương án thoái vốn mới phù hợp hơn, hay một Giải pháp hữu hiệu, “cứu sống” Công ty cp gang thép Thái Nguyên với hàng nghìn người lao động?
Một số chuyên gia kinh tế chia sẻ: Với những quy định pháp luật hiện hành không có quy định ngăn cấm hay hạn chế VNS thoái vốn khỏi TISCO, khi VNS vẫn còn nghĩa vụ bảo lãnh. Để giải quyết vấn đề vướng mắc trong bảo lãnh giữa VNS và TISCO, một cán bộ của VNS cũng đã chia sẻ phương án: TISCO dùng chính tài sản của mình là các Mỏ khoáng sản nguyên liệu hiện hữu để làm tài sản thế chấp thay thế cho nghĩa vụ bảo lãnh trên đã từng được đem ra đàm phán với Vietinbank và đây đã được hai bên xem là một phương án tốt.
|
Mặt khác, Thủ tướng Chính phủ rất nhiều lần đã nhấn mạnh: Nhà nước không rót thêm tiền vào để cứu các dự án thua lỗ (12 đại dự án thua lỗ). TISCO hay Vietinbank cũng đều là doanh nghiệp và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. Tại sao không để chính doanh nghiệp thỏa thuận giải pháp tháo gỡ cho nhau?
Như vậy, việc giải quyết những vấn đề vướng mắc giữa VNS hay Vietinbank với TISCO đều có thể được thỏa thuận, tìm giải pháp và giải quyết giữa các doanh nghiệp với nhau, mà không phải “ỉ lại”, “phụ thuộc” vào một giải pháp mới từ Chính phủ chỉ đạo các ngân hàng tiếp tục thu xếp đủ vốn cho “đại dự án thua lỗ” hay một mệnh lệnh hành chính, một chính sách đặc thù cho riêng dự án?.
Bên cạnh đó, việc đàm phán với các Nhà thầu EPC, đặc biệt là Nhà thầu MCC -Trung Quốc sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, nếu nó được tiến hành giữa hai doanh nghiệp, nhất là giữa doanh nghiệp không còn vốn Nhà nước (hoặc Nhà nước đã thoái vốn). Theo một lãnh đạo của TISCO chia sẻ: Thực tế việc đàm phán với Nhà thầu MCC về DA2, TISCO đã từng đàm phán quá nhiều lần, kể cả đàm phán đến cấp Chính phủ, nhưng vẫn không giải quyết được. Trong khi đó, theo ý kiến tham khảo của một số văn phòng Luật sư: Phương án pháp lý mà Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đưa ra là vô cùng phức tạp, khó khăn, kéo dài, vì có yếu tố giải quyết quốc tế; Không những thế, phương án của Bộ trưởng có thể ảnh hưởng đến tiến độ thoái vốn tại TISCO, ảnh hướng đến chi phí mà TISCO phải gánh chịu nếu giải pháp này không có lợi, đồng thời ảnh hưởng cả đến môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam.
“Xin lùi thời hạn thoái vốn” hay TISCO tự “bán máu” sẽ kéo dài sự sống?
Trong khi Chính phủ yêu cầu nhanh chóng hoàn thành việc thoái vốn Nhà nước tại Dự án gang thép Thái Nguyên, 5000 người lao động của TISCO cũng đang khẩn thiết kêu cứu, mong chờ thực hiện ngay việc thoái vốn, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh lại có quan điểm đi ngược lại chỉ đạo của Chính phủ là “xin lùi thời hạn thoái vốn” và TISCO vẫn đang “quẩn quanh”, “oằn mình” khắc phục những tồn tại, để “kéo dài sự sống”, nhưng sự “chậm trễ”, “kéo dài thời gian”, hay “đẩy lùi bánh xe lịch sử” này chỉ làm cho Dự án rơi vào “bế tắc” và nguy cơ “sụp đổ”?
Lãnh đạo TISCO từng cho biết: “Hiện tình hình tài chính của TISCO hết sức khó khăn, mất cân đối tài chính dài hạn 744 tỷ đồng, toàn bộ vốn lưu động cho sản xuất kinh doanh phải vay ngân hàng và chiếm dụng của nhà cung cấp.”
Cũng theo TISCO: Tổng vốn điều lệ của TISCO là 1.840 tỷ đồng. TISCO đã chi cho Dự án giai đoạn 2 vào khoảng 1.531 tỷ đồng. Trong đó, trả gốc và lãi cho các ngân hàng là 1.313 tỷ đồng; Chi đầu tư cho các doanh nghiệp khác hơn 530 tỷ đồng, nhưng vẫn chưa nhìn thấy hiệu quả? Hiện số nợ phải thu khó đòi tuy đã giảm, nhưng vẫn còn số nợ gốc lên đến 453 tỷ đồng, dẫn đến việc mất cân đối nguồn vốn do lấy ngắn hạn đầu tư dài hạn với số tiền 744 tỷ đồng.
Theo báo cáo của lãnh đạo TISCO gửi tới các cơ quan liên quan, đối với Dự án giai đoạn 2, lãi suất ngân hàng phải trả hàng tháng phát sinh khoảng 30 tỷ đồng/tháng. Trong khi đó, từ ngày 01/01/2017, TISCO bắt đầu phải trả nợ gốc và lãi các khoản vay giai đoạn 2, bình quân cho riêng 2 ngân hàng cả gốc và lãi là 47,5 tỷ đồng/tháng. Nếu cứ tiếp tục kéo dài dự án như trong tình trạng hiện nay, thì lãi vay sẽ lên đến hàng ngàn tỷ đồng?
Căn cứ phân tích báo cáo tài chính của TISCO cho thấy: Lợi nhuận mang lại là của hoạt động sản xuất kinh doanh Giai đoạn 1 hiện hữu; TISCO đang tách riêng chi phí hoạt động đầu tư giai đoạn 2 ra khỏi Báo cáo tài chính (được ghi trong Điểm 2.14; 2.15 trong Báo cáo tài chính năm 2017 kỳ 31/12/2017).
|
Tuy nhiên, ngay trong hoạt động đang mang lại lợi nhuận của Giai đoạn 1 cũng đang tồn tại vấn đề cần giải quyết: Bên cạnh việc TISCO đang sản xuất và tiêu thụ các loại thép sản xuất; TISCO còn đang bán một phần lớn quặng sắt lấy ra từ mỏ sắt Tiến Bộ đang được khai thác nằm một phần trong Dự án giai đoạn 2. Có nghĩa là: TISCO đang tự “bán máu” mình, để trang trải chi phí và để có lãi???
Chỉ riêng trong năm 2017, TISCO đã bán đi tổng cộng 403.086 tấn quặng sắt. Với tốc độ bán quặng như hiện nay, giả thiết Giai đoạn 2 của dự án được khôi phục hoặc Giai đoạn 1 đang thực hiện như hiện nay, trong vòng 5 - 7 năm nữa, TISCO sẽ không còn đủ quặng để sản xuất, sẽ phải mua ở bên ngoài hoặc nhập khẩu???
Ông Hoàng Ngọc Diệp -Tổng Giám đốc TISCO cũng khẳng định: “Việc thoái vốn phải làm quyết liệt. Nếu càng để lâu, khó khăn của công ty càng đội lên."
Dư luận cũng như hàng ngàn công nhân, người lao động của Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên hết sức lo lắng và khẩn thiết mong chờ những giải pháp hiệu quả, mang tính thiết thực, khả thi, nhằm tháo gỡ những tồn tại và “cứu sống” Dự án gang thép Thái Nguyên cũng như cuộc sống của hàng ngàn người lao động đang trong tình trạng vô cùng khó khăn, có nguy cơ thất nghiệp, không có thu nhập, không đảm bảo sinh hoạt.
Phóng viên