Sự thật về sai phạm tại công trình hoàn thiện hạ tầng Khu Du lịch Biển Hồ tỉnh Gia Lai:
Bài 2 - Gia Lai: Cần làm rõ nguyên nhân và kết quả xử lý về sai phạm của dự án công trình hoàn thiện hạ tầng Khu Du lịch Biển Hồ ?
Có lẽ đã đến lúc các cơ quan chức năng của tỉnh Gia Lai và trung ương cần vào cuộc làm rõ tính pháp lý của việc đấu thầu dự án và kiểm tra năng lực thực chất của các đơn vị dự thầu và trúng thầu dự án dẫn đến sai phạm như đã nêu ở bài 1:
Bài 1- Gia Lai: Kết luận thanh tra số 10/KL-TTr chỉ rõ nhiều sai phạm nhưng kết quả xử lý vẫn là số 0? |
Hiện trạng công trình sau thi công sai lệch so với bản vẽ thiết kế đã được phê duyệt (ảnh chụp 25/9/2018) |
Kết luận Thanh tra của UBND tỉnh Gia Lai số 10/KL-TTr ngày 19 tháng 06 năm 2018 đã chỉ rõ nhiều sai phạm trong dự án hoàn thiện hạ tầng khu du lịch Biển Hồ;Cụ thể chủ đầu tư dự án là Sở Văn hóa –Thể thao và Du lich đã lựa chọn thầu là Liên danh Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng công trình 468 và công ty TNHH MTV Hoàng Hải, không biết năng lực của họ như thế nào? Nhưng họ đã thực hiện thi công sai theo bản vẽ và thiết kế đã được thẩm định và phê duyệt;và hàng loạt các vi phạm về quản lý vốn và tiến độ, chất lượng công trình như đã nêu rõ trong kết luận thanh tra.
Sau khi tìm hiểu về những sai phạm trong kết luận thanh tra, nhóm phóng viên báo điện tử Tầm nhìn tiếp cận những cơ quan có trách nhiệm kiểm tra, giám sát và đôn đốc những đơn vị thi công đã có sai phạm trong quá trình thực hiện dự án để tìm ra câu trả lời nguyên nhân nào dẫn đến sai phạm cơ bản như trên, thực chất của việc mời thầu, dự thầu và trúng thầu dự án; năng lực thực sự của các đơn vị trúng thầu trước trong và sau khi thực hiện thi công để xảy ra sai phạm?
Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư - Ông Hồ Phước Thành |
Chúng tôi tìm đến Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia lai nơi tham mưu cho UBND tỉnh về kế hoạch thực hiện các dự án theo quy định của luật đầu tư và nguồn vốn ngân sách nhà nước;để hỏi về vấn đề áp dụng luật đấu thầu; lựa chọn nhà thầu và kiểm tra thẩm định việc trúng thầu và thưc thi dự án: trao đổi với chúng tôi Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư - Ông Hồ Phước Thành Giám đốc Sở cho biết:
Thứ nhất: Theo quy định của luật đấu thầu,về đầu tư công, các danh mục kêu gọi đầu tư thì chúng tôi công khai minh bạch hết rồi, doanh mục đầu từ 5 năm từ 2016 đến 2020 thì chủ đầu tư nào cũng biết, và năm đó làm công trình nào cũng biết, vốn đầu tư bao nhiêu đều công khai minh bạch hết, các thông đại chúng đặc biệt là trang chủ của Sở.
Thứ 2 là theo luật đấu thầu năm 2013 thì việc lập hồ sơ mời thầu, tổ chức đấu thầu, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu là thuộc thẩm quyền của chủ đầu tư, cái lĩnh vực này thì nó cũng tùy thuộc vào từng chủ đầu tư cho nên là nó rất ảnh hưởng, ví dụ chủ đầu tư năng lực người ta cao mà người ta có chuyên môn sâu thì nó hiệu quả còn những chủ đầu tư chuyên môn thấp thì hiệu quả không được theo mong muốn, đặc biệt chủ đầu tư lâu lâu mới có một dự án thì nó không mang tính chuyên nghiệp theo đó hiệu quả các dự án này không được tốt, cái này tỉnh cũng xác định.
Vừa rồi tỉnh đã thấy những việc này và không cho các chủ dự án nhỏ làm chủ đầu tư nữa và sẽ giao lại hết các dự án về cho lĩnh vực chuyên môn đó là các ban quản lý nó mang tính chuyên nghiệp, ở đây có 3 cơ quan quản lý chuyên nghành gồm chuyên về giao thông thì có ban quản lý giao thông, chuyên về các công trình dân dụng công nghiệp thì có ban quan lý dân dụng công nghiệp về thủy lợi thì có ban quản lý nông nghiệp về thủy lợi.
Trước đây có mấy dự án nó mang tính lẻ tẻ nhỏ cái đó nói về cấp tỉnh, còn mỗi huyện đều có ban quản lý, trong các ban quản lý nhỏ thì cái trình độ tổ chức đấu thầu phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu hay lập hồ sơ mời thầu người ta không chuyên nghiệp thì nó cũng có những sơ xuất nhất định, cái đó vẫn có chứ không phải là không, cần khắc phục tỉnh đã triển khai rồi.
Lý do thứ 2 hiện nay là chúng ta đấu thầu qua mạng rất là mạnh, thực tế việc đấu thầu qua mạng có những cái hay đó là không tạo ra sự gặp gỡ lẫn nhau giữa chủ đầu tư và đơn vị dự thầu họ sẽ móc nối với nhau có thể tránh được thì rất là tốt, nhưng cũng có cái dở là đấu thầu qua mạng là hồ sơ đó mà chúng ta chưa có thể là đi xác minh ngay được từ đầu, trong đó có thể có đơn vị tham gia thầu gian lận trong hồ sơ dự thầu để người ta đạt được kết quả; nhưng nếu mà đi soi ra thì không đủ thời gian do vậy đã có những cái không ngờ người ta cố gắng lừa dối với cái dạng là không trung thực hồ sơ, thì đôi lúc chủ đầu tư không biết được dẫn đến năng lực thật sự đơn vị trúng thầu nó không như yêu cầu hồ sơ thầu đề ra, dẫn đến hồ sơ năng lực nó không thật sự mạnh, mà chủ đầu tư mình đang cần nhà đầu tư mạnh nhưng mà thật sự nhà thầu không mạnh như mong muốn dẫn đến là trong quá trình triển khai nó không đạt được theo như theo ý muốn, cái này là cái có tính 2 mặt.
Trong thời gian qua thì chúng tôi cũng tham mưu cho tỉnh, chúng tôi có tổ chức giám sát đầu tư vừa đi kiểm tra, đôn đốc và giám sát các nhà thầu người ta triển khai để đảm bảo đúng thiết kế cái dự toán đã để đặt ra, đề xuất UBND tỉnh là chỉ đạo cho các sở chuyên nghành tăng cường quản lý về tốc độ chuyên môn trên lĩnh vực các dự án đó đang triển khai, với cách làm này để đôn đốc, tăng cường còn một việc nữa chúng tôi đang cố gắng phấn đấu làm sao mà chúng ta xếp những chủ đầu tư nào mà có mức độ vi phạm, như các đơn vị tư vấn nào mà có mức độ vi phạm, với mức độ chúng tôi là đưa lên mạng, đưa doanh nghiệp đó lên mạng công khai minh bạch, để cho các nhà đầu tư khác các chủ dự án khác thấy được công ty này, hay đơn vị kia đã vi phạm thì không nên sử dụng những cái công ty này nữa;đây là một hình thức công khai sự thật để ta cảnh báo thường xuyên công bố những thông tin này trên các trang mạng, đặc biệt là Sở xây dựng, Sở kế hoạch đầu tư, Sở giao thông vận tải thì các trang mạng của các sở đều đăng những vi phạm, đi kiểm tra thấy vi phạm đều đăng ngay để cho các anh khác thấy và đây cũng là hình thức để răn đe các nhà đầu tư để thấy được trách nhiệm của mình, nếu mà anh làm không tốt thì không ai thuê mình nữa, thì đó cũng là những cách trong quản lý giám sát thi công, còn bây giờ tất cả đều làm theo luật hết không ai dám làm trái luật.
Khi phóng viên đặt câu hỏi vừa qua tại tỉnh đã triển khai đấu thầu một số dự án mà chủ đầu tư đã chấp thuận những đơn vị trúng thầu nhưng không hiểu nguyên nhân do năng lực hay gian lận trong quá trình thi công mà đã thi công sai bản vẽ thiết kế …. Vi phạm nhiều quy định trong hợp đồng đấu thầu ví như Liên danh Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng công trình 468 và công ty TNHH MTV Hoàng Hải trong dự án công trình hoàn thiện hạ tầng Khu Du lịch Biển Hồ ?
Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư - Ông Hồ Phước Thành Giám đốc Sở nhận định !
Cái việc này phức tạp chứ không phải đơn giản, ví dụ một doanh nghiệp đủ điều kiện để mà tham gia đấu thầu là phải đòi hỏi doanh nghiệp đó làm ăn hiệu quả, năng lực mạnh thì mới tham gia được đấu thầu. Trong báo cáo tài chính anh phải thể hiện anh phải có lãi, nếu mà anh đánh vô lỗ thì cái mạng đó nó không chạy nữa, nó không cho tít mấy tiêu chí khác thì anh không đủ điều kiện để tham gia cái hồ sơ này. Thế thì các doanh nghiệp đều phải làm ăn có lãi mới được tham gia, nhưng mà thực chất khi mà nộp báo cáo tài chính thì đa số doanh nghiệp anh nào cũng báo lỗ thì chính cái lỗ cái lãi này khi mà báo cáo thuế thì báo lỗ để giảm, khi mà báo cáo tham gia thì báo cáo lãi thì đa số doanh nghiệp bây giờ họ làm như vậy nhiều thứ lắm cho nên minh không biết được hết, nhưng mà qua kiểm tra cũng có những trường hợp như thế.
Cái việc kiểm tra này phải có sự đồng bộ, nhiều lúc anh nộp báo cáo thuế thì thuế xuống kiểm tra đúng anh có lỗ, quyết toán đúng lỗ thì không có cơ sở nào phạt họ được, nhưng mà giữa ông xây dựng cơ bản với ông thuế không thể mỗi lần lấy hồ sơ đi so sánh thì không kịp thời gian, cũng không ai đi mà ngồi so sánh, cái đó phải xuống kiểm tra mới biết được lỗ lãi, đây là một thực tại hiện nay rất là khó.
Bây giờ mà nộp tới trong bao nhiêu ngày là mở thầu, mở thầu phải xét thầu lo còn đi xét năng lực của ổng nữa thì hết thời gian và các đơn vị chịu trách nhiệm tính hợp lệ thôi, còn hợp pháp cái anh đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật cái nộp của anh. Còn hiện nay các cơ quan nhà nước thì chỉ có tính hợp lệ thôi, cho nên cái này cũng là một cái rất là khó và hiện nay ở tỉnh như anh chị đi tìm hiểu thì cũng có một số doanh nghiệp nghe nói hoành tráng như thế nhưng khi nó làm ăn vô dự án làm thì cứ bơi ra đó, công trình thì chưa hoàn thiện, chất lượng làm thì không đảm bảo, trong hồ sơ dự án có hàng trăm kỹ sư đúng như thế nhưng thực chất là không như vậy ; Mà hiện tại bây giờ rất là thoáng ví dụ như kỹ sư hợp đồng, cái dự án này họ hợp đồng 100 kỹ sư nhưng hết dự án người ta có thể thanh lý hợp đồng đó là việc của người ta nên việc này rất là khó.
Nhưng mà có dự án nhỏ thì có chủ dự án thì người ta được việc người ta bằng mọi giá để hoàn thiện hồ sơ để nó phù hợp để trúng thầu và khi chúng bằng mọi giá người ta làm cho bằng được, có những năng lực đáp ứng dự án này chứ không phải là không. Nhưng mà năm nay người ta chúng 5 dự án tương tự nhau thấy người ta dùng đội quân người ta ra 5 dự án thì đâm ra dự án này chỉ còn 1/5 cái năng lực, thì nó cũng là nguyên nhân, vì vậy năng lực thực tế chỉ có 1/5 phần trong hồ sơ dự thầu.
Bây giờ chúng ta nói chúng ta phải căn cứ vô luật, người ta vi phạm mức độ nào thì chúng ta xử lý theo mức độ đấy, chứ chúng ta phải cứ nói cấm người ta đấu thầu hay cấm người ta thi công là không được, người ta vi phạm mức độ nào sẽ căn cứ vô vi phạm theo giải pháp cái chế tài để xử lý. Sở kế hoạch, Sở xây dựng thì chúng tôi đã nêu lên trang web của mình là doanh nghiệp đó vi phạm về năng lực không đảm bảo về thời gian, vi phạm gì thì chịu trách nhiệm ở mức độ đó.
Riêng doanh nghiệp này đã có kết quả thanh tra thì sau kết quả thanh tra thì các sở ngành được các sở đưa lên mạng của mình và được công bố rộng rãi, cả đơn vị thi công cả đơn vị tư vấn cả đơn vị giám sát, tất cả đơn vị triển khai dự án vi phạm đều được đưa lên mạng đó là cơ sở để các chủ đầu tư khác để nhìn vào đó có thể là chọn hay không chọn, cái việc đó tùy theo chủ đầu tư người ta xét thấy năng lực cái nhu cầu dự án mình có nên chon người đó không, nên chon hay không phải thì trên cơ sở hồ sơ mời thầu của mình, phải nói rõ những trường hợp nào thường xuyên vi phạm, bị vi phạm gì đó thì không tham gia mình không nên mời những nhà đầu tư này nữa.
Nhóm phóng viên tiếp cận đơn vị giám sát thi công dự án này là Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng - ông Đỗ Việt Hưng |
Phó Giám đốc Đỗ Việt Hưng cho biết:
Công trình đã triển khai thi công, trong quá trình thi công có một số vấn đề sai phạm mà nội dung sai phạm thì trong quyết định thanh tra đã ghi rất là rõ rồi, ví dụ thi công không đúng về thiết kế và các nội dung sai phạm khác có liên quan thì trong kết luận thanh tra đã nói rất là rõ. Qua kết luận thanh tra đó thì UBND tỉnh có giao nhiệm vụ cho Sở Xây dựng theo dõi và chỉ đạo ghi khắc phục của chủ đầu tư thì thực hiện chức năng quản lý nhà nước về xây dựng cũng như nhiệm vụ của tỉnh giao, Sở cũng thường xuyên kiểm tra. Tuy nhiên thời điểm hiện nay thì công tác khắc phục của chủ đầu tư có nhiều vấn đề chưa triển khai một cách quyết liệt, theo thông tin Sở Xây dựng nắm thì chủ đầu tư đã tổ chức rất nhiều cuộc họp với các đơn vị liên quan như tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát và đơn vị thi công.
Tuy nhiên việc triển khai các nội dung cụ thể ngoài hiện trường thì đến thời điểm hiện tại là các đơn vị liên quan chưa có động tác gì để triển khai công tác khắc phục này, Sở thì theo nhiệm vụ của tỉnh giao chúng tôi thường xuyên kiểm tra đôn đốc bằng văn bản cũng như kiểm tra ngoài hiện trường, thì định kỳ báo cáo với UBND tỉnh hàng tháng. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh là đến thời điểm 30 tháng 9 này thì chủ đầu tư và các đơn vị liên quan phải khắc phục hoàn thiện công trình lại theo đúng kết luận thanh tra, như các anh chị đã biết công tác này chủ đầu tư chưa làm được và Sở sẽ có báo cáo cụ thể bằng văn bản đối với UBND tỉnh về nội dung này
Phó Giám đốc Sở nhận định theo hồ sơ mà thiết kế đã được phê duyệt thì hiện nay là ngoài thực địa các đơn vị triển khai không đúng hồ sơ theo bản vẽ thiết kế đã được thẩm định và phê duyệt; cụ thể trong kết luận thanh tra cũng có đề nghị nội dung khắc phục là thực hiện lại theo đúng bản vẽ thiết kế đã được phê duyệt đó. Trước đây trong quá trình kiểm tra xử lý Sở cũng phát hiện ra vấn đề nay và cũng thực hiện xử phạt các đơn vị liên quan theo đúng pháp luật xây dựng, tuy nhiên nội dung hoàn thiện lại các đơn vị liên quan cũng chưa có thực hiện theo đúng hồ sơ thiết kế.
Nói về việc quản lý đấu thầu ông Hưng cũng nêu quan điểm trong quản lý đấu thầu như kiểm tra năng lực thì chủ đầu từ thực hiện theo các pháp luật về đấu thầu, tại thời điểm Sở triển khai công trình này thì vẫn chưa thực hiện theo quy định mới của pháp luật về xây dựng là quản lý về năng lực của đơn vị hoạt động xây dựng. Thì hiện nay theo thông tư 17 năm 2016 của bộ thì chúng tôi phải cấp chứng chỉ năng lực hoạt động cho các tổ chức mà tham gia hoạt động xây dựng kể cả tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra và các đơn vị thi công
Thời điểm triển khai đấu thầu này thì thực hiện theo các quy định cũ của pháp luật về đấu thầu, cũng không nắm rõ quá trình thực hiện đấu thầu của họ bởi vì không phải quản lý của bên xây dựng, chắc họ sẽ thực hiện theo hướng dẫn liên quan đến pháp luật về đấu thầu, còn về chứng chỉ năng lực thì hiện nay Sở cũng bắt đầu triển khai các quy định của bộ đối với các đơn vị tham gia hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh thì đều phải có chứng chỉ năng lực
Theo tôi được biết chứng chỉ năng lực công ty Hoàng Hải cũng đã cấp chứng chỉ năng lực, bây giờ được hạng 3 thi công xây dựng, về chứng chỉ năng lực của họ thì theo quy định của bộ thì chúng tôi kiểm soát về cái năng lực qua cái thông tin cung cấp của các đơn vị tham gia hoạt động trong trường hợp cần thiết thì phải xác minh thực tế. Các quy định liên quan đến pháp luật đấu thầu thì Sở kế hoạch đầu tư sẽ là quản lý nhà nước về đấu thầu.
Về các quy định các tiêu chí về đấu thầu, những pháp luật đấu thầu đã quy định rất là rõ bên cạnh năng lực thì chủ đầu tư thì đơn vị trực tiếp lựa chọn nhà thầu phải có trách nhiệm kiểm tra và xác định năng lực các đơn vị tham gia dự thầu. Còn về các thông tin Sở luôn công bố rộng rãi các thông tin liên quan hoạt động của các đơn vị có liên quan trong quản lý nhà nước trên địa tỉnh, Sở đều thông tin rộng rãi các nội dung đó, các chủ đầu tư phải có trách nhiệm lưu ý đến việc lựa chọn đơn vị tham gia trong các hoạt động xây dựng đúng theo quy định pháp luật, đặc biệt phải lưu ý các hoạt động trước đây của đơn vị
Các quy định đó thì tôi đã nói có liên quan đến các quy định hoạt động về đấu thầu thì trong các lần tham gia đấu thầu nếu mà pháp luật đấu thầu quy định mà họ có những sai phạm như thế, thì khi họ tiếp tục tham gia thì chủ đầu tư phải lưu ý các quy định đó mà không lựa chọn họ nữa.
Những nội dung sai phạm mà tôi đã nói là cái kết luận thanh tra đã chỉ rất rõ các nội dung sai phạm những gì trong đó, tôi nghĩ chuyện khắc phục của chủ đầu tư thì phải làm lại theo đúng hồ sơ thiết kế như theo chỉ đạo của UBND tỉnh, tôi không rõ khắc phục ở đây là khắc phục cái gì, sai phạm ở đây là xây dựng không đúng kích thước thiết kế được duyệt đó là vấn đề cốt lõi mà Chủ đầu tư và các đơn vị thi công phải khắc phục và sửa sai. Về mặt quản lý đối với các công trình theo chức năng sở xây dựng quản lý đối với công tình dân dụng và công trình giao thông đô thị, thì các việc phân cấp của địa phương đã rất rõ đối với việc quản lý cơ quan cấp huyện rồi các đơn vị khác. Các công trình các dự án sở theo dõi quản lý quan công tác thẩm định thì thẩm định thiết kế rồi dự toán chúng tôi đã kiểm soát chặc chẽ ngày từ đầu vào và đối với những vấn đề trong thẩm quyền sở, sẽ tổ chức kiểm tra nghiệm thu và chúng tôi đã kiểm soát chất lượng đầu ra sản phẩm cho nên hoạt động quản lý đối với các công trình mà sở được giao nhiệm vụ cũng cơ bản thực hiện tốt theo đúng quy định pháp luật xây dựng
Thanh tra tỉnh đã có kết luận cho nên những nội dung nào mà thông tin cũng như hướng xử lý đều có trong kết luận thanh tra cả rồi, yêu cầu nội dung sai phạm đã có rồi thanh tra đã chỉ ra rồi những vấn đề sai gì thanh tra đã nói rồi, cái hướng xử lý thế nào thanh tra đã nêu rõ trách nhiệm thực hiện nội dung này thì là của chủ đầu tư và các đơn vị trúng thầu và thực hiện thi công phải khắc phục hậu quả và chịu trách nhiệm trước pháp luật về những sai phạm của mình.
Văn phòng UBND tỉnh về việc này UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo yêu cầu các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp thực hiện dự án khắc phục sai phạm hoàn thành trước 30/09/2018 |
Nhóm phóng viên tìm đến đơn vị Chủ đầu tư dự án là Sở Văn hóa – Thể thao và Du Lịch thì vị Phó giám đốc Sở cho biết mọi vấn đề thuộc dự án này là Giám đốc sở chỉ đạo điều hành trực tiếp – mà hiện nay Giám đốc đang đi khám bệnh định kỳ theo tiêu chuẩn tại Đà Nẵng – Tôi sẽ báo cáo lại việc này với Giám đốc để trả lời báo chí sau.
Ý kiến của Văn phòng UBND tỉnh về việc này UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo yêu cầu các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp thực hiện dự án khắc phục sai phạm hoàn thành trước 30/09/2018 do vậy UBND tỉnh sẽ có văn bản trả lời báo sau 30 tháng 09 về việc này.
Có một điều nhức nhối ở vụ việc này cho thấy sự thật một dự án đầu tư công nguồn vốn là của nhà nước tại sao lại để xảy ra sai phạm phạm cơ bản như vậy? cần lật lại vấn đề từ việc xem xét đấu thầu của Chủ đầu tư, việc mở thầu, mời thầu, tổ chức đấu thầu thẩm định hồ sơ dự thầu và kết quả trúng thầu và quá trình thực hiện thi công của các đơn vị trúng thầu, năng lực thực tế và hồ sơ dự thầu có gian lận không?.
Thứ hai: Vì sao đã sai phạm và đã có kết luận thanh tra và yêu cầu của cơ quan chức năng phải xử lý khắc phục theo đúng quy định mà các đơn vị liên quan không thực hiện? Hậu quả này trách nhiệm thuộc về ai? Và đến bao giờ …… ..... mong các cơ quan chức năng vào cuộc để có câu trả lời độc giả về sự thực những đơn vị trúng thầu là ai ? vì sao họ trúng thầu và họ có khắc phục được hậu quả không ? Trách nhiệm của các đơn vị. tổ chức, cá nhân sai phạm được xử lý như thế nào?
Báo Tầm nhìn sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này:
Nhóm PVĐT