Malaysia hủy các dự án cơ sở hạ tầng trị giá hơn 20 tỷ USD với Trung Quốc
Thủ tướng Malaysia Mahathir chính thức tuyên bố hủy dự án Đường sắt duyên hải phía đông và Dự án đường ống khí đốt ở Sabah với tổng trị giá hơn 20 tỷ USD với Trung Quốc.
Phát biểu với báo giới ngày 21/8 sau khi kết thúc chuyến thăm Trung Quốc, Thủ tướng Malaysia Mahathir tuyên bố Malaysia sẽ hủy dự án này cho đến khi nào đủ lực tài chính. Ông cũng cho rằng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường sẽ hiểu được lý do buộc Malaysia phải hủy hai dự án.
Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad |
"Tôi đã giải thích với họ và họ cũng hiểu được tình hình và đã chấp nhận. Tôi tin rằng Trung Quốc cũng không muốn thấy Malaysia trở thành một quốc gia vỡ nợ", New Straits Times dẫn lời Thủ tướng Mahathir phát biểu trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh khi kết thúc chuyến thăm 5 ngày tới Trung Quốc.
Đây được cho là một quyết định trong nỗ lực tìm cách giảm bớt bớt ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc đối với Malaysia của chính quyền Mahathir sau khi ông tái đắc cử Thủ tướng Malaysia trong cuộc bầu cử ngày 9/5 với một vị thế hoàn toàn khác.
Thực ra, ông Mahathir là “người quen cũ của Bắc Kinh”. Trong 22 năm làm Thủ tướng Malaysia giai đoạn 1981-2003, ông thăm Trung Quốc 7 lần. Ông Mahathir còn có 9 chuyến thăm khác tới Trung Quốc trong thời gian ông nghỉ hưu.
Với lịch sử rất dài của mối quan hệ đôi bên cùng có lợi cũng như mối quan hệ của cá nhân ông Mahathir với phía Trung Quốc, tuy nhiên, lần này ông Mahathir trở lại Bắc Kinh với một quan điểm, vị thế khác.
Trong các chuyến thăm chính thức trước đây, ông Mahathir là người đứng đầu chính phủ do đảng Barisan Nasional (BN) cầm quyền. Còn trong chuyến thăm lần này, ông Mahathir là lãnh đạo đảng Pakatan Harapan (PH) – đảng đã đánh bại BN trong cuộc tổng tuyển cử ngày 9/5.
Sau khi đánh bại ông Najib Razak trong cuộc bầu cử hôm 9/5, ông Mahathir đã tìm cách giảm bớt ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc đối với Malaysia bằng cách đánh giá lại các dự án đầu tư. Ông cũng có quan điểm cứng rắn hơn với Trung Quốc trong nhiều vấn đề, đặc biệt là tranh chấp trên Biển Đông.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo chí trước khi đến Bắc Kinh, ông Mahathir tuyên bố sẽ tìm cách hủy bỏ các dự án cơ sở hạ tầng trị giá hàng chục tỷ USD do Trung Quốc hỗ trợ tại Malaysia, được ký kết dưới thời người tiền nhiệm Najib Razak, trong đó có dự án đường sắt bờ Đông (ECRL) và 2 đường ống dẫn khí đốt. Ông nói rằng, Malaysia sẽ tìm cách bỏ những dự án này nếu nó tiếp tục bất lợi cho đất nước và tạo gánh nặng cho người dân Malaysia.
Chính phủ mới của Malaysia cho rằng chính quyền tiền nhiệm của ông Najib Razak đã quá nhún nhường khi đàm phán với các công ty Trung Quốc, cho phép họ báo giá cao hơn thị trường và đề ra các điều khoản đi ngược với lợi ích quốc gia của Malaysia.
Tuy nhiên, ông Mahathir phủ nhận có thái độ thù địch với Trung Quốc. Ông từng nhấn mạnh rằng, việc ông muốn đánh giá lại các dự án của Trung Quốc và tìm cách hủy các dự án do Trung Quốc hỗ trợ tại Malaysia là hoàn toàn dựa trên các yếu tố kinh tế.
Ông Mahathir khẳng định muốn duy trì quan hệ hữu hảo với Trung Quốc và hoan nghênh đầu tư từ Bắc Kinh, nhưng với điều kiện điều đó làm lợi cho Malaysia.
Dự án đường sắt duyên hải với tổng chiều dài thiết kế gần 700km là một trong những dự án xây dựng cơ sở hạ tầng lớn mà Trung Quốc đạt thỏa thuận với chính quyền của cựu Thủ tướng Malaysia Najib. Tuy nhiên, dự án này vẫn bị treo do vẫn còn những khúc mắc về giá cả cũng như vướng các cáo buộc tham nhũng.
Trong khi đó, dự án đường ống khí đốt Sabah kéo dài 662km cũng bị treo từ tháng 7 năm nay./.
Nam Khánh