Viết tiếp vụ “Đi tìm lời giải cho vụ án Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân”:
Bài 3: Vụ việc có nhiều “uẩn khúc”, Tòa án 2 lần trả hồ sơ?
Liên quan đến vụ án Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân, ngoài những dấu hiệu về việc Cơ quan An ninh Điều tra – Công an Thành phố Cần Thơ khởi tố, bắt tạm giam đối với Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân khi chưa có bằng chứng thuyết phục, chứng cứ pháp lý rõ ràng, còn tồn tại nhiều uẩn khúc khó hiểu. Liệu các cơ quan chức năng đã có đủ bằng chứng thuyết phục để chuyển đổi tội danh đối với Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân hay chưa? Tội danh mới của Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân có được áp dụng đúng đối tượng hay không? Tại sao Tòa án Nhân dân TP. Cần Thơ lại trả hồ sơ tới 2 lần? Theo bản chất của sự việc, thì đây là một vụ án dân sự hay là một vụ án hình sự?
Mời quý vị cùng theo dõi qua phóng sự sau.
- Sau một thời gian dài bị tạm giam, bất ngờ nhận được một tội danh khác, có dấu hiệu áp dụng sai đối tượng?
Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân trước tòa. |
Vụ việc Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân bị bắt tạm giam để điều tra đã kéo dài đã hơn 2 năm, trong đó, Công an Cần Thơ đã kéo dài thời gian điều tra, rồi bắt tạm giam để điều tra, rồi gia hạn tạm giam thêm nhiều lần để điều tra… nhưng cuối cùng vẫn không có chứng cứ để chứng minh Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân vi phạm tội “Làm khống hồ sơ để lừa đảo chiếm đoạt tiền ưu đãi lãi suất của Nhà nước” phạm vào điều 139 Bộ luật Hình sự như quyết định khởi tố hay tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nào khác.
Kết luận số 01/KLĐT ngày 08/9/2017 của Cơ quan An ninh Điều tra – Công an Thành phố Cần Thơ. |
|
Sau đó, trong bản Kết luận số 01/KLĐT ngày 08/9/2017 của Cơ quan An ninh Điều tra – Công an Thành phố Cần Thơ, Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân được chuyển đổi sang một tội danh mới “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” được quy định tại điều 179 Bộ luật Hình sự.
Ngoài ra, 03 nhân viên của Ngân hàng Agribank chi nhánh Cần Thơ cũng đã bị khởi tố, bắt tạm giam với tội danh “Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Lê Thanh Hải, Trần Huy Liệu và Bùi Tuấn Anh.
Tuy nhiên, tháng 8/2017, Cơ quan An ninh Điều tra – Công an Thành phố Cần Thơ lại đổi tội danh 03 bị cáo nói trên sang cùng tội danh với Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân là “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” tại điều 179 Bộ luật Hình sự.
Điều đáng nói nằm ở sự mâu thuẫn về đối tượng áp dụng điều luật, trong đó điều 179 Bộ luật Hình sự quy định đối tượng áp dụng đối với điều luật này là “Những người có trách nhiệm đối với việc cho vay trong các tổ chức tín dụng và hành vi phạm tội là cho vay trái với quy định của pháp luật về cho vay trong các tổ chức tín dụng dẫn đến thất thoát tiền của các tổ chức tín dụng, gây hậu quả nghiêm trọng…”
Theo đó, Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân là bên đi vay nên không phải là đối tượng áp dụng của điều luật này. Việc chuyển tội danh có vẻ như được thực hiện một cách vội vàng và khiên cưỡng.
Ông Đoàn Minh Lễ (Giám đốc Ngân hàng Agribank chi nhánh TP. Cần Thơ) cho rằng: “Cái tội danh do Cơ quan an ninh, các cơ quan tố tụng quy định, chứ còn thực tế chúng tôi làm Ngân hàng rất nhiều năm, cũng như Luât sư Nghiêm ở trong phiên tòa cũng đã đề cập đến vấn đề này, Luật sư Nghiêm đề cập vấn đề tội danh theo cáo trạng vi phạm quyền tổ chức tín dụng thì dành cho cán bộ Ngân hàng, còn đối với khách hàng không phải nằm trong cái tội này. Đấy là ý kiến của Luật sư Nghiêm. Còn theo Viện kiểm sát dẫn chứng ra thì tội này chung cho những người đi vay, bản thân cá nhân chúng tôi làm việc thì đúng luật Ngân hàng, nếu vi phạm tổ chức tín dụng là hoàn toàn chính xác rồi. Còn đối với khách hàng, quy định này thì chúng ta phải nghiên cứu lại xem luật quy định đúng như thế không.”
- Tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung tới tận 02 lần?
Vào ngày 02/5/2018, sau 08 ngày xét xử vụ án nói trên, Tòa án Nhân dân thành phố Cần Thơ đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Trước đó, tại Quyết định số 14/2017/HSST-QĐ ngày 26/12/2017 của Tòa án Nhân dân TP. Cần Thơ cũng đã Quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung làm rõ các yếu tố điều kiện về chủ thể trong cấu thành tội phạm đối với tội danh truy tố thông qua việc xác định về mặt chủ quan của tội phạm về mục đích, động cơ thực hiện hành vi bị truy tố cụ thể đối với từng nhóm bị cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan làm cơ sở xác định chính xác tội danh của bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân khi đưa vụ án ra xét xử.
Có thể thấy, với những lý do mà Tòa án Nhân dân TP. Cần Thơ trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung như trên chứng minh rằng cho đến thời điểm hiện tại, tội danh của Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân vẫn chưa đủ căn cứ pháp lý để xác định chính xác. Và mặc dù vụ án đã kéo dài hơn 02 năm nhưng vẫn chưa thể truy tố các bị can ra trước tòa vì hồ sơ vụ án liên tục bị Tòa án trả lại.
Ông Thái Quan Hải - Phó Chánh Án Tòa án Nhân dân TP. Cần Thơ khẳng định sẽ bảo vệ công lý, còn việc nào của cơ quan nào sai thì cơ quan đó chịu. |
Ông Thái Quan Hải (Phó Chánh Án Tòa án Nhân dân TP. Cần Thơ) khẳng định: “Hồ sơ đó đã chuyển cho chúng tôi, chúng tôi đã nghiên cứu đã đưa ra xét xử trên tinh thần thận trọng. Sau khoảng 1 tuần xét xử còn có những tình tiết cần phải điều tra, chúng tôi đã trả hồ sơ điều tra theo quy định của pháp luật. Hiện tại, hồ sơ đang nằm ở cơ quan An ninh điều tra và Viện kiểm soát.
Việc điều tra, truy tố là của các cơ quan điều tra, tố tụng. Chúng tôi chỉ có trách nhiệm xử công bằng đúng theo quy định của pháp luật. Chúng tôi chỉ có bảo vệ công lý thôi, về mặt nguyên tắc là vậy. Còn việc nào của cơ quan nào thì cơ quan đó chịu thôi.
Trong trường hợp này chúng tôi đã trả hai lần, về mặt nguyên tắc chúng tôi sẽ không trả nữa, trừ trường hợp đột biến là có tình tiết hoàn toàn mới mà Công an Điều tra không biết được thì chuyện đó chúng tôi cân nhắc và báo cáo với lãnh đạo cấp trên. Còn về mặt nguyên tắc chúng tôi không trả nữa mà sẽ đưa ra xét xử.”
Quyết định số 14/2017/HSST-QĐ ngày 26/12/2017 của Tòa án Nhân dân TP. Cần Thơ. |
3; Trong vụ việc này hình sự hóa một vụ án dân sự có đúng không?
Vụ việc bắt đầu từ “Tranh chấp kinh tế dân sự” giữa Ngân hàng và doanh nghiệp, không có dấu hiệu phạm tội, không có hành vi cấu thành tội phạm, không có người bị hại và cũng không có thiệt hại nào xảy ra. Không có bất cứ thiệt hại nào cho Ngân hàng là bên cấp tín dụng, cũng như không có thiệt hại nào cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên cơ quan An ninh Điều tra – Công an TP. Cần Thơ đã hình sự hóa quan hệ kinh tế dân sự, thành vụ án hình sự,ra lệnh bắt Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân bắt tạm giam với hành vi “Làm khống hồ sơ để lừa đảo chiếm đoạt tiền ưu đãi lãi suất của Nhà nước” phạm vào điều 139 Bộ luật Hình sự. Việc bắt người lại diễn ra trong lúc Tòa án Ninh Kiều (TP. Cần Thơ) đã tiến hành thụ lý và đang xét xử vụ án kinh tế thương mại giữa Agribank Cần Thơ và Công ty Tây Nam liệu có phù hợp với quy định của pháp luật hay không? hơn nữa không tìm thấy một lý do hay yêu cầu nào từ cả hai phía nguyên đơn hay bị đơn dân sự; có thể là có một đối tượng thứ ba đứng ngoài đã tố cáo sai sự thật hay không?
Ông Đoàn Minh Lễ (Giám đốc Ngân hàng Agribank chi nhánh TP. Cần Thơ) chia sẻ tại buổi làm việc với báo |
Trong khi đó, Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ ban hành về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đã quy định nguyên tắc không hình sự hóa quan hệ kinh tế dân sự.
Ông Đoàn Minh Lễ (Giám đốc Ngân hàng Agribank chi nhánh TP. Cần Thơ) chia sẻ: “Quyền của tổ chức tín dụng là gì? Quyền của các cơ quan an ninh là gì? Một khi các tổ chức tín dụng chưa có yêu cầu thì tuyệt đối không được can thiệp vô cái chuyện dân sự, hợp đồng dân sự.
Chúng tôi mong muốn vụ việc được chuyển từ hình sự qua dân sự để chúng tôi xử lý tài sản thế chấp thu hồi nợ vốn và lãi Ngân hàng. Còn những chuyện khác, ai vi phạm pháp luật quy định điều này thì tách riêng vụ án khác.”
Nhóm PV Điều tra.
Nhóm PV - sản xuất