Chân dung nữ Giám đốc CIA đầu tiên trong lịch sử
Bất chấp những tranh cãi quanh cáo buộc tra tấn tù nhân trong quá khứ, “bông hồng thép” nước Mỹ Gina Haspel đã chính thức được bổ nhiệm vào vị trí Giám đốc Cục Tình báo Trung ương (CIA).
Ngày 17/5, Thượng viện Mỹ đã thông qua đề cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc bổ nhiệm bà Gina Haspel làm Giám đốc CIA thay thế ông Mike Pompeo, người mới được bổ nhiệm thành Ngoại trưởng Mỹ.
Quyết định được thông qua với 54 phiếu thuận và 45 phiếu chống. Đây là lần đầu tiên một người phụ nữ được ngồi vào vị trí Giám đốc cơ quan tình báo liên bang.
Gina Haspel trở thành nữ Giám đốc CIA đầu tiên trong lịch sử |
Gina Haspel bắt đầu sự nghiệp trong ngành tình báo Mỹ khi gia nhập CIA năm 1985 ở tuổi 29 với công việc đầu tiên ở chi nhánh CIA tại Trung Âu. Sau đó nữ điệp viên này từng có nhiều năm làm việc tại các cơ sở bên ngoài nước Mỹ như Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Á.
Trước khi chính thức nhậm chức, bà Haspel đã giữ chức Phó Giám đốc CIA. Trong 30 năm công tác tại cơ quan tình báo hàng đầu nước Mỹ, bà Haspel đã nhiều lần nắm giữ các vị trí lãnh đạo cấp cao tại các cơ quan quan trọng như Cục Bí mật Quốc gia hay Trung tâm chống khủng bố.
Bà Haspel là một nhân vật chính trị nhận được nhiều phản ứng trái chiều do vai trò của bà trong những chương trình gây tranh cãi của chính phủ Mỹ, trong đó có việc bà từng điều hành một nhà tù của Mỹ ở Thái Lan - nơi giam giữ các nghi phạm khủng bố của tổ chức al-Qaeda hồi năm 2002. Đây cũng là nhà tù bị nghi ngờ áp dụng nhiều hình thức tra khảo cực hình đối với các tù nhân, trong đó có “trấn nước” - biện pháp tra tấn sử dụng vải che mặt nghi phạm và liên tục dội nước khiến nghi phạm có cảm giác sắp chết ngạt.
Trước khi vụ bê bối tra tấn tù nhân tại nhà tù ở Thái Lan vỡ lở, bà Haspel được đánh giá là ngôi sao đang lên của ngành tình báo Mỹ. Năm 2006, bà nhận huân chương từ Tổng thống George W. Bush vì những hoạt động tích cực trong sự nghiệp chống khủng bố. Theo Washington Post, bà Haspel được đề cử vào vị trí giám đốc Sở Mật vụ quốc gia Mỹ vào năm 2013, và thực tế đã giữ vị trí tạm quyền chức vụ này trong 2 tháng.
Tuy nhiên, nữ đặc vụ đã không được chính thức bổ nhiệm do các bê bối liên quan tới cáo buộc tra tấn tù nhân tại nhà tù ở Thái Lan.
Theo BBC, vào năm 2005, bà Haspel được cho là đã ra lệnh tiêu hủy 92 băng video ghi lại cảnh “thẩm vấn” ông al-Nashiri và một nghi phạm khác, Abu Zubaydah. Theo báo cáo của Thượng viện năm 2014, dường như có khoảng 119 người đã bị áp dụng những biện pháp tra tấn như vậy.
Mặc dù các “nhà tù đen” (black site) của CIA bị đóng cửa, song sự trở lại của bà Haspel trong vai trò Phó Giám đốc CIA hồi năm ngoái và nay Giám đốc CIA đã đặt ra nhiều nghi vấn về khả năng chương trình gây tranh cãi của CIA có thể được hồi sinh.
Thượng nghị sĩ kỳ cựu John McCain của đảng Cộng hòa là một trong những nhân vật đã công khai phản đối việc bổ nhiệm bà Haspel. Tuy vậy, trong phiên điều trần mới đây, bà Haspel khẳng định sẽ không khởi động lại kế hoạch thẩm vấn bằng tra tấn sau khi nhậm chức, nhưng bà từ chối đánh giá kế hoạch này trên cơ sở tiêu chuẩn đạo đức.
Bà Haspel nhận được sự kính trọng rộng rãi trong các đồng nghiệp cùng cơ quan, đồng thời bà nhận được sự giúp rất lớn từ Tổng thống Trump và Giám đốc CIA Mike Pompeo, nhờ đó việc bổ nhiệm bà làm Phó Giám đốc và giờ là Giám đốc CIA, dù có nhiều ý kiến trái chiều nhưng vẫn được chấp thuận.
Trở thành người phụ nữ đầu tiên đảm đương vị trí Phó Giám đốc và nay là Giám đốc CIA, Haspel đã xóa bỏ định kiến về giới trong ngành an ninh và tình báo Mỹ./.
Nam Khánh