Uống nhầm cà phê nhuộm lõi pin gây hại thế nào?
Sáng 17/4, Phòng Cảnh sát Môi trường (PC49 - Công an tỉnh Đắk Nông) vừa cho biết đơn vị này vừa phối hợp với lực lượng chức năng bắt quả tang một cơ sở chế biến cà phê bằng cách trộn với bột màu đen trong lõi pin. Vậy, tác hại của việc uống nhầm loại cà phê này sẽ như thế nào?
Bắt quả tang một cơ sở chế biến cà phê bằng cách trộn với bột màu đen trong lõi pin. - Ảnh: Zing.VN.
Thông tin về vấn đề này, Thạc sĩ Hoàng Trọng Phú, giảng viên Khoa hóa Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho rằng hiện người ta sử dụng nhiều cách để cà phê ra màu đen như bắp rang cháy, caramen. Việc dùng lõi pin nhuộm cà phê rất hiếm gặp, có thể vì lợi nhuận.
Theo Thạc sĩ Phú, trong quá trình tạo ra một viên pin khô như loại pin Con ó, nhà sản xuất phải sử dụng hợp chất mangan dioxit (MngO2), màu nâu đen bao quanh lõi than chì vốn có tính dẫn điện để làm chất điện ly giải phóng nguồn điện cho lõi pin. Việc nấu lõi pin ít nhiều sẽ làm cho lượng mangan dioxit đi vào cơ thể người sử dụng, tác động xấu đến hệ thần kinh. Để kiểm nghiệm hàm lượng mangan dioxit gây độc hại ở mức độ nào đối với sức khỏe người sử dụng thì cần phải kiểm nghiệm mẫu cà phê.
Theo quy định của các nước trên thế giới, nhà máy sản xuất pin phải có trách nhiệm thu hồi và xử lý pin do chứa một số kim loại nặng như Mangan, có thể theo nguồn nước phát tác vào tự nhiên gây ô nhiễm môi trường, theo nguồn nước đi vào cơ thể con người. Còn ở Việt Nam, pin được thải vô tội vạ.
Phó giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho hay, pin là thứ không được phép dùng trong sản xuất và chế biến bất kỳ một loại thực phẩm nào bởi có rất nhiều hóa chất, trong đó còn chứa các kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadmium… rất độc hại đối với não, thận, hệ thống tiêu hóa và sinh sản của con người.
“Chì, Magie, Mangan trong pin sẽ thôi ra khiến người ăn bị ngộ độc. Nhẹ, tức thời sau khi ăn ít, chúng ta sẽ bị ngộ độc tiêu hóa, nặng hơn và lâu dài, chúng sẽ tích lũy trường diễn và tiềm ẩn ung thư. Người ta đã khuyến cáo trẻ con không được chơi pin bởi thực tế, có nhiều trẻ cầm pin chảy nước đã bị bong da. Điều đó cho thấy nó là chất độc. Nếu dùng trong thực phẩm thì quả thực rất tai hại”, PGS Thịnh cảnh báo.
Chị Lương Ánh Hồng - Kỹ sư hóa thực phẩm tại TP.HCM cho biết: “Khi uống cà phê có chứa lượng mangan dioxit vượt quá nồng độ cho phép thì có thể dẫn đến hội chứng manganism – một hội chứng tương tự như bệnh Pakinson”.
Bên cạnh đó, chị Lương Ánh Hồng còn chia sẻ thêm: “Theo WHO nồng độ tiêu chuẩn tối đa cho phép của Mn trong nước là 0,4mg/l. Ở Việt Nam theo QCVN 01: 2009/BYT thì nồng độ tiêu chuẩn tối đa cho phép của Mn trong nước là 0,3mg/l. Chất này có thể ảnh hưởng mạnh đến hệ thần kinh, dẫn đến các bệnh liên quan như suy giảm trí nhớ, giảm khả năng vận động tay chân...”.
Về lâu dài, hàm lượng mangan tích tụ trong cơ thể sẽ gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và làm suy giảm chức năng của các cơ quan nội tạng khác như phổi, thận và tim.
Bên cạnh đó, hàm lượng chì có trong pin còn có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc mạn tính. Nếu cơ thể tích tụ lượng chì quá cao sẽ khiến gan, thận, não, tủy xương bị tổn thương nghiêm trọng.
Để tránh mua nhầm cà phê kém chất lượng, tẩm nhuộm hóa chất độc hại, các chuyên gia khuyên người tiêu dùng nên nên lựa chọn sản phẩm từ những cửa hàng uy tín hoặc những thương hiệu lớn trên thị trường để sử dụng.
Ngoài ra, cũng theo các chuyên gia, trong lõi pin có chứa kim loại nặng mangan tác động gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Mangan tác động đến hệ thần kinh, gây ra các độc tố hình thành hội chứng manganism với các triệu chứng tương tự như bệnh Parkinson. Nếu lượng mangan hấp thu vào cơ thể cao có thể gây độc với phổi, hệ thần kinh, thận và tim mạch. Khi hít phải mangan với lượng lớn có thể gây hội chứng nhiễm độc ở động vật, gây tổn thương thần kinh.
Vì vậy, người uống phải cà phê có chứa mangan rất có thể sẽ bị sẽ bị nhiễm độc tố ảnh hưởng đến hệ thần kinh tùy vào mức độ nhiều hay ít.
Theo Bộ Y tế, mangan là một trong những nguyên tố vi lượng cơ bản của sự sống, giữ nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể như: tác động đến sự hô hấp tế bào, sự phát triển xương, chuyển hóa gluxit và hoạt động của não... Mặc dù không gây ra các tác động trực tiếp đến sức khỏe con người, nhưng nếu tiếp xúc, ăn uống, sử dụng nguồn nước có nhiễm mangan trong thời gian dài cũng để lại những hậu quả xấu, đặc biệt là đối với hệ thần kinh.
Theo Zing.vn, PGS.TS Trần Hồng Côn, khoa Hóa học, ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội, lõi pin chủ yếu là bột mangan dioxit, chất tạo ra màu đen. Việc trộn với bột cà phê, sau đó trong quá trình pha cà phê, mangan dioxit sẽ thôi ra nước cà phê. Người uống phải lượng mangan này sẽ có thể bị ngộ độc.
“Nếu hàm lượng mangan cao vượt quá 0,5 mg/lít sẽ gây ảnh hưởng đến một số cơ quan nội tạng của cơ thể”, PGS Côn cho hay.
Bộ Y tế cũng đã có nhiều khuyến cáo về tác hại của mangan đối với sức khỏe con người và người thường xuyên tiếp xúc với mangan.
Mangan đặc biệt có hại cho trẻ bởi cơ thể trẻ em dễ dàng hấp thụ được rất nhiều mangan trong khi tiết thải ra ngoài thì rất ít. Điều đó dẫn đến sự tích tụ mangan trong cơ thể trẻ, gây ra các hậu quả nghiêm trọng.
Vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo phụ nữ đang mang thai và trẻ em tuyệt đối tránh tiếp xúc và sử dụng nguồn nước nhiễm mangan.
PV