Vụ điệp viên bị đầu độc: Anh – Nga căng thẳng, cân nhắc trả đũa
Thủ tướng Theresa May nói rằng Moscow “nhiều khả năng” trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến vụ cựu điệp viên Nga Sergei Skripal và con gái của ông ta bị đầu độc tại Anh và yêu cầu Nga phải đưa ra một phản ứng đầy đủ trong 24 giờ.
Theo thông tin mới nhất, giới chức Anh đã xác định hóa chất sử dụng trong vụ tấn công ông Skripal thuộc nhóm chất độc thần kinh novichok được quân đội Liên Xô bào chế trong những năm 1970 và 1980.
Đại sứ Nga tại Anh đã được triệu tập, và được yêu cầu phải có câu trả lời trong ngày 13/3.
Thủ tướng Anh Theresa May yêu cầu Nga có câu trả lời thỏa đáng nếu không chính phủ Anh sẽ có biện pháp trả đũa vào ngày 14/3 |
Theo bà May, nếu Nga không có câu trả lời đáng tin cậy, Anh sẽ kết luận Nga đứng sau vụ tấn công bất hợp pháp nhằm vào Anh, đồng thời sẽ có các biện pháp trả đũa thích đáng.
"Vào ngày 14/3, chúng tôi sẽ xem xét chi tiết câu trả lời của chính phủ Nga… Nếu không nhận được câu trả lời thỏa đáng, chúng tôi sẽ kết luận đây là vụ tấn công trái pháp luật gây ra bởi chính phủ Nga nhằm chống lại Anh" – bà May tuyên bố, đồng thời mô tả cuộc tấn công nói trên là "liều lĩnh".
Bộ Ngoại giao Nga lập tức phản ứng, nói rằng bình luận của Thủ tướng May là một nỗ lực tuyên truyền chính trị nhắm vào Moscow. Maria Zakharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, đã chỉ trích các phát biểu trên là một hành động khiêu khích nước Nga. Bà mô tả cuộc họp của bà Theresa May ngày 12/3 là một “buổi diễn xiếc của quốc hội Anh”.
Trước đó, trong cuộc gặp gỡ với các phóng viên ngày 12/3, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng, mặc dù ông Sergei Skripal từng là điệp viên của Nga, song sau đó người này đã làm việc cho tình báo Anh, và vụ đầu độc xảy ra trên đất Anh, nên Nga khẳng định không liên quan.
Ông Peskov nhấn mạnh, cho tới lúc này, chưa có bất kỳ bằng chứng chính thức nào cáo buộc Nga đứng sau vụ đầu độc ông Sergei Skripal và con gái Yulia Skripal. Tất cả thông tin mới chỉ ở dạng “liên tưởng”.
Nghị sĩ Nga Andrei Lugovoi cũng chỉ trích việc bà May nhanh chóng quy chụp cáo buộc Moscow là hành động “thiếu trách nhiệm tận đáy”. Ông Lugovoi là một trong hai người Nga bị chính phủ Anh cáo buộc thực hiện vụ ám sát cựu điệp viên Nga Alexander Litvinenko năm 2006 tại Anh bằng chất phóng xạ.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson khẳng định Washington "tin tưởng tuyệt đối" vào đánh giá của Anh về việc Nga nhiều khả năng liên quan đến vụ tấn công cựu điệp viên Skripal.
"Chúng tôi đồng ý rằng những kẻ đứng sau vụ tấn công – dù trực tiếp ra tay hay chỉ đạo – đều phải đối mặt với hậu quả thích đáng" – ông Tillerson tuyên bố.
Trả đũa
Bà Theresa May cho biết sẽ cân nhắc những phản ứng của Nga trong ngày 14/3. Bà cũng hứa hẹn trước quốc hội rằng chính phủ đã chuẩn bị một loạt các phương án trả đũa vụ tấn công.
Theo tờ The Guardian, với phát ngôn cứng rắn của bà May, khả năng rất cao sẽ xảy ra trả đũa ngoại giao qua lại giữa Moscow và London.
Đại sứ Nga tại nước Anh Alexander Yakovenko, một người có lập trường ngoại giao cứng rắn, có khả năng sẽ bị cho về nước. Vào năm 2007, khi Nga từ chối cho dẫn độ các nghi phạm ám sát cựu điệp viên Litvinenko, cựu Thủ tướng Anh Gordon Brown đã trục xuất bốn nhà ngoại giao Nga. Khi đó, Bộ Ngoại giao Nga cũng trục xuất bốn nhà ngoại giao Anh để đáp trả. Trong đợt đối đầu ngoại giao này, Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể sẽ lại ngó lơ tối hậu thư của bà Theresa May. Đại sứ Anh Laurie Bristow có thể cũng sẽ bị trục xuất về nước, tờ The Guardian nhận định.
Bên cạnh đó, điện Kremlin cũng có thể có động thái nhắm vào đài BBC của Anh. Trong đợt căng thẳng ngoại giao quanh vụ án Litvinenko, Moscow đã buộc đóng cửa trụ sở của Hội đồng Anh tại TP. St Petersburg. Giám đốc của cơ quan này là ông Stephen Kinnock bị cáo buộc lái xe khi say xỉn.
Trong khi đó, lãnh đạo Công đảng đối lập Jeremy Corbyn một mặt lên án “vụ tấn công đáng báo động” và đòi trả đũa mạnh mẽ nhắm vào Nga, mặt khác vẫn kêu gọi không để liên lạc với Nga bị đổ vỡ.
“Chúng ta cần đối thoại hiệu quả với Nga trong tất cả vấn đề đang chia rẽ đất nước, thay vì cắt đứt liên lạc để rồi căng thẳng, chia rẽ thêm trầm trọng và khiến tình hình nguy hiểm hơn” – ông Corbyn nhấn mạnh./.
Nam Khánh