Chính phủ “Đại liên minh” Đức: Cuộc hôn nhân gượng ép
Thỏa thuận thành lập chính phủ “Đại liên minh” đưa nước Đức thoát khỏi thế bế tắc chính trị 4 tháng không chính phủ. Châu Âu thở phào. Bà Merkel tiếp tục nhiệm kỳ thứ 4. Giới quan sát không kỳ vọng nhiều vào chính phủ “Đại liên minh” này, cho rằng đây là lựa chọn cuối cùng, “một cuộc hôn nhân gượng ép”.
Sau thời gian đàm phán căng thẳng, nhiều chông gai, liên đảng bảo thủ Liên minh Dân chủ/Xã hội Cơ Đốc giáo (CDU/CSU) và đảng đối tác trung tả Dân chủ Xã hội (SPD) tại Đức đã đạt được thỏa thuận liên minh để thành lập chính phủ mới, chấm dứt bế tắc trên chính trước Đức kéo dài hơn 4 tháng qua, dù cho đây chỉ là sự lựa chọn cuối cùng.
Thỏa thuận “Đại liên minh” gồm những gì
Các bên đã đạt được thỏa thuận về những vấn đề trước đó còn tranh cãi, gồm luật lao động, y tế, tài chính. Một trong những trở ngại chính cuối cùng là việc phân chia các bộ, ngành quan trọng và những vị trí lãnh đạo chủ chốt trong chính phủ-vốn luôn là vấn đề gai góc, cũng đã được giải quyết.
Bà Merkel tiếp tục nhiệm kỳ 4 nhưng ông Martin Schulz mới là người giành nhiều lợi thế trong thỏa thuận chính phủ Đại liên minh |
Bản thỏa thuận nêu rõ, bà Angela Merkel, đại diện liên đảng CDU/CSU tiếp tục đảm nhiệm vị trí thủ tướng, trong khi vị trí phó thủ tướng sẽ do SPD phụ trách. Ngoài ra, liên đảng CDU/CSU cũng sẽ đảm nhận vị trí lãnh đạo một số bộ, ngành chủ chốt trong nội các mới. CDU sẽ tiếp nhận lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Kinh tế và Năng lượng, Bộ Giáo dục và Nghiên cứu, Bộ Nông nghiệp, Bộ Văn hóa và Truyền thông cũng như Bộ Phụ trách vấn đề người nhập cư. Vị trí lãnh đạo các bộ: Nội vụ, Xây dựng, Giao thông và Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, Bộ Phát triển và Hợp tác kinh tế sẽ do CSU đảm trách. Ngoài ra, vị trí Chánh văn phòng Thủ tướng Đức cũng thuộc về liên đảng CDU/CSU.
Trong khi đó, đảng trung tả SPD sẽ đứng đầu Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Lao động và Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Gia đình và Bộ Môi trường, Bộ Bảo vệ thiên nhiên và An toàn hạt nhân. Chủ tịch SPD Martin Schulz cho biết, sẽ từ chức chủ tịch đảng và nhấn mạnh mong muốn trở thành Ngoại trưởng Đức trong chính phủ mới của Thủ tướng Angela Merkel.
Cuộc hôn nhân gượng ép
Thủ tướng Đức Angela Merkel hoan nghênh thỏa thuận thành lập chính phủ "đại liên minh" vừa đạt được và bày tỏ tin tưởng rằng, thỏa thuận liên minh vừa nhất trí có thể hình thành nên nền tảng cho một chính phủ ổn định và xuất sắc mà Đức đang rất cần lúc này cũng như nhiều nước khác kỳ vọng.
Thỏa thuận này làm hài lòng châu Âu và yên lòng giới đầu tư. Cao ủy châu Âu phụ trách kinh tế và tài chính Pierre Moscovici hoan nghênh thỏa thuận, cho rằng đây là một thông tin tốt lành không chỉ đối với người dân Đức mà còn cả châu Âu.
Ông Moscovici nhấn mạnh: “Thỏa thuận liên minh này rất cần thiết cho nước Đức vì một chính phủ ổn định. Với thỏa thuận đạt được sẽ giúp tránh giai đoạn bất ổn chính trị hơn tại quốc gia này, giúp họ có nhiều thời gian hơn tập trung vào châu Âu. Đây cũng là thông tin tốt lành với châu Âu vì sẽ có một chính phủ ủng hộ châu Âu ổn định vững mạnh và đầy tham vọng, cho phép thúc đẩy các chính sách của châu Âu trong tương lai”.
Hiện Thỏa thuận này vẫn cần phải vượt qua vật cản cuối cùng đó là cần hơn 440.000 đảng viên của Đảng Dân chủ xã hội trên toàn quốc thông qua. Hiện tại, một số nhóm trong Đảng Dân chủ xã hội đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ việc tái lập chính phủ đại liên minh với CDU/CSU như nhiệm kỳ vừa qua. Mặc dù vậy, triển vọng tăng chi tiêu của chính phủ, trong đó có nguồn đầu tư cho các dự án giáo dục và kỹ thuật số hóa, có thể làm dịu quan điểm của một số đảng viên cánh tả trong Đảng Dân chủ xã hội.
Giới quan sát cũng bày tỏ không nhiều hy vọng với thỏa thuận này, cho rằng đây chỉ là sự lựa chọn cuối cùng, một thỏa thuận gượng ép.
Một chính phủ thiểu số được xem là không ổn định hay các cuộc bầu cử mới sẽ dẫn đến khoảng thời gian dài bất ổn, có thể tác động tiêu cực đến kế hoạch cải cách khu vực đồng euro đều là những lựa chọn không khả quan.
Việc SPD được trao quyền phụ trách ba bộ quan trọng là Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao, Bộ Lao động và Xã hội và chủ tịch đảng này trở thành tân Ngoại trưởng là thắng lợi lớn đối với SPD và bản thân ông Martin Schulz. Ở chiều ngược lại, đây có thể coi là sự nhượng bộ rất lớn từ phía CDU và bà Merkel. Kết quả này phản ánh những phát biểu trước đó của Thủ tướng Đức, rằng: "Mỗi người trong chúng ta sẽ có lúc phải đưa ra những thỏa hiệp đau đớn và tôi đã sẵn sàng cho điều đó".
Với việc phải nhượng bộ một loạt các vấn đề trong thỏa thuận đại liên minh, giới quan sát cảnh báo, nhiệm kì thứ 4 của bà Merkel sẽ không hề dễ dàng gì, bởi quyền lực của bà đã phần nào bị suy yếu, khó khăn trong việc đưa các ưu tiên mà Đức đặt ra vào cải cách EU hay trong các vấn đề toàn cầu nói chung./.
Nam Khánh